Planita ekonomio

Planita ekonomio aŭ planekonomio estas la ekonomia sistemo en kiu decidoj koncerne produktadon kaj investadon estas farataj surbaze de plano formulita de centra aŭtoritato, kutime de publika instanco kiel ekzemple registara agentejo.^[1]^[2] Tiel ĝi povas esti nomita "komandekonomio". Planekonomio estas nocio kontraŭ merkata ekonomio. Kontra Kvankam planekonomio povas esti bazita sur aŭ alcentrigitaj aŭ malcentraj formoj de ekonomia planado, ĝi kutime rilatas al centrite planekonomio. Centra planado planas plibonigi produktivecon kaj kunordigon de ebligaj planistoj por ekspluati pli bonajn informojn realigitan per la firmiĝo de ekonomiaj resursoj dum farado de decidoj koncerne investon kaj la asignon de ekonomiaj enigaĵoj.

Planekonomioj estas kutime klasifikitaj kiel speciala variaĵo de socialismo, kaj estis historie apogitaj per kaj efektivigoj fare de marksism-leninismaj socialismaj ŝtatoj. Analizistoj argumentas ke soveti-speca centrita planado ne fakte konsistigis planekonomion en tio ke ampleksa kaj deviga plano ne gvidis produktadon kaj investon; tial la esprimo administra komandekonomio aperis kiel pli preciza nomo por la ekonomia sistemo kiu ekzistis en la iama Sovetunio kaj orienta bloko, elstarigante la rolon de alcentrigita hierarkia administra decidiĝo en la foresto de populara kaj demokrata sur loka merkato bazita decidigo kiel la esenca kunordiga kvalito de tiuj ekonomioj.^[3]

Vidu ankaŭ

Notoj

↑ Alec Nove (1987), "planned economy," The New Palgrave: A Dictionary of Economics , v. 3, pp. 879–80.
↑ Vidu Myant, Martin. (2010) Transition Economies: Political Economy in Russia, Eastern Europe, and Central Asia. Hoboken, New Jersey: Wiley. ISBN 978-0-470-59619-7.
↑ Ellman, Michael. (2007) “The Rise and Fall of Socialist Planning”, Transition and Beyond: Essays in Honour of Mario Nuti. New York: Palgrave Macmillan. ISBN 0-230-54697-8. “Realization of these facts led in the 1970s and 1980s to the development of new terms to describe what had previously been (and still were in United Nations publications) referred to as the ‘centrally planned economies’. In the USSR in the late 1980s the system was normally referred to as the ‘administrative-command’ economy. What was fundamental to this system was not the plan but the role of administrative hierarchies at all levels of decision making; the absence of control over decision making by the population...”.

Bibliografio

Michael Ellman (2014). Socialist Planning. Cambridge University Press; 3a eldono. ISBN 1107427320
Gregory Grossman (1987): "Command economy," The New Palgrave: A Dictionary of Economics, v. 1, pp. 494–95.
Carl Landauer (1947): Theory of National Economic Planning. University of California Press. Berkeley and Los Angeles, Second edition.
Alec Nove (1987): "Planned economy," The New Palgrave: A Dictionary of Economics, v. 3, pp. 879–85.
Myant, Martin; Drahokoupil, Jan (2010), Transition Economies: Political Economy in Russia, Eastern Europe, and Central Asia, Wiley-Blackwell, (ISBN 978-0-470-59619-7)

Eksteraj ligiloj

Kategorio Planita ekonomio en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Planita ekonomio en la Vikicitaro (Kolekto de citaĵoj)

An article against "The myth of the permanent arms economy" Arkivigite je 2011-08-10 per la retarkivo Wayback Machine
The Stalin Model for the Control and Coordination of Enterprises in a Socialist Economy Arkivigite je 2021-01-26 per la retarkivo Wayback Machine

[1] Alec Nove (1987), "planned economy," The New Palgrave: A Dictionary of Economics , v. 3, pp. 879–80.

[2] Vidu Myant, Martin. (2010) Transition Economies: Political Economy in Russia, Eastern Europe, and Central Asia. Hoboken, New Jersey: Wiley. ISBN 978-0-470-59619-7.

[The_Rise_and_Fall_of_Socialist_Planning-3] Ellman, Michael. (2007) “The Rise and Fall of Socialist Planning”, Transition and Beyond: Essays in Honour of Mario Nuti. New York: Palgrave Macmillan. ISBN 0-230-54697-8. “Realization of these facts led in the 1970s and 1980s to the development of new terms to describe what had previously been (and still were in United Nations publications) referred to as the ‘centrally planned economies’. In the USSR in the late 1980s the system was normally referred to as the ‘administrative-command’ economy. What was fundamental to this system was not the plan but the role of administrative hierarchies at all levels of decision making; the absence of control over decision making by the population...”.

[1]

[2]

[3]