Saltu al enhavo

Bengalio

El Vikipedio, la libera enciklopedio
(Alidirektita el Bengalujo)
Bengalio
historia regiono, regiono [+]

LandojBarato, Bangladeŝo

- koordinatoj23° 59′ 20″ N, 88° 43′ 52″ O (mapo)23.988888.7311Koordinatoj: 23° 59′ 20″ N, 88° 43′ 52″ O (mapo)
Akvokolektejo236 322 km² (23 632 200 ha) [+]
Areo236 322 km² (23 632 200 ha) [+]


Bengalio (Tero)
Bengalio (Tero)

Bengalio (Barato)
Bengalio (Barato)
DEC

Map
Bengalio
Vikimedia Komunejo:  Bengal [+]
vdr

Bengalio estas lando konsistanta el Bangladeŝo kaj la barata ŝtato Okcidenta Bengalio, kies ĉefurbo estas la havenurbo Kolkato.

Bengalio estas historia kaj geografia regiono de Suda Azio kiu nuntempe estas politike dividita inter Barato kaj Bangladeŝo. La loĝantoj de la regiono estas ĉefe bengaloj, kiuj parolas la bengalan lingvon kaj havas apartan kulturon.

Iam funkciis la Bengala Sultanlando. La regiono estis dividita en 1948 inter Barato kaj Orienta Pakistano, kiu poste fariĝis Bangladeŝo. Nuntempe, la barata flanko de Bengalio estas provinco kiu nomiĝas oficiale Okcidenta Bengalio.

Historie la Dispartigo de Bengalio jam okazis la unuan fojon en 1905 ene de la Brita Hindio. Poste en 1947.

Geografio

[redakti | redakti fonton]
Rizoplantisto

La regiono troviĝas en la delto de la rivero Gango. Ĝi estas unu el la plej dense loĝataj regionoj en la mondo, kun denseco de po pli ol 900 homoj laŭ kvadrata kilometro. La regiono estas tre malriĉa kaj la plej multaj homoj vivas en la kamparo, sed tamen troviĝas du urbegoj en Bengalo, Kolkato sur la barata flanko kaj Dako en Bangladeŝo. La regiono estas konsiderata unu el al plej kulture viglaj de Barato. La ĉefaj religioj estas hinduismo kaj islamo. Hinduistoj estas la plej multo sur la barata flanko, kaj islamanoj estas la plej multo en Bangladeŝo.

La regiono estas tre malalta kaj ebena, kaj oni pensas ke eĉ eta altiĝo de la nivelo de la maro povus kaŭzi la inundon de granda parto de Bangladeŝo. Pro tio, tutmonda varmiĝo estas konsiderata aparta danĝero por Bangladeŝo.

Demografio

[redakti | redakti fonton]

La bengaloj (bengale বাঙালি Bangali) estas grava hind-arja etna grupo. Ili estas apartenantaj al la regiono de Bengalio en Sudazio, kiu estas aktuale dividita inter Bangladeŝo kaj la subŝtato Okcidenta Bengalio de Barato. Ili precipe parolas la bengalan lingvon, la plej orienta branĉo de la hindeŭropa lingvofamilio. Laŭ la monda faktolibro de CIA, bengaloj estas tria plej granda etno en la mondo (post la ĉinoj kaj araboj): al pli-malpli 163 milionoj en Bangladeŝo kaj 100 milionoj en Barato (laŭ taksoj de 2014, la nombroj konstante altiĝas pro rapida kresko de la loĝantaro) aldoniĝas proksimume 3 milionoj da bangladeŝanoj en Mezoriento, 1 miliono en Pakistano kaj 400 000 en Britio.

Baul-kantistoj ĉe Vasantotsav, Shantiniketan, marto 2004

La Baul-tradicio estas unika heredaĵo de la bengala popola muziko.

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]