Saltu al enhavo

Francisco Pi y Margall

El Vikipedio, la libera enciklopedio
(Alidirektita el Francisco PI I MARGALL)
Francisco Pi y Margall
Persona informo
Francesc Pi i Margall
Francisco Pi y Margall
Naskonomo Francisco Pi y Margall
Naskiĝo 29-an de aprilo 1824 (1824-04-29)
en Barcelono
Morto 29-an de novembro 1901 (1901-11-29) (77-jaraĝa)
en Madrido
Tombo Civil Cemetery, Madrid (en) Traduki 40° 25′ 18″ Nordo 3° 38′ 08″ Okcidento / 40.421556 °N, 3.635572 °U / 40.421556; -3.635572 (mapo) Redakti la valoron en Wikidata vd
Lingvoj Esperantokatalunahispana vd
Ŝtataneco Hispanio Redakti la valoron en Wikidata vd
Alma mater Universitato de Barcelono Redakti la valoron en Wikidata vd
Partio Federacia Respublika Demokratia Partio (1868–)
Partio Demokratia (–1868) Redakti la valoron en Wikidata vd
Subskribo Francisco Pi y Margall
Familio
Gefratoj Joaquim Pi i Margall (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Edz(in)o Petra Arsuaga Goicoechea (en) Traduki (1854–1901) Redakti la valoron en Wikidata vd
Infanoj Francisco Pi y Arsuaga, Joaquín Pi y Arsuaga (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Okupo politikisto
esperantisto
advokato
ekonomikisto
ĵurnalisto
juristo
historiisto
verkisto
filozofo
ministro Redakti la valoron en Wikidata vd
Aktiva en Madrido vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Francisco (aŭ Francesc, laŭ la kataluna nomo) Pi i Margall (naskiĝis en 1824 en Barcelono, mortis en 1901 en Madrido) estis hispana politikisto, prezidento de la Unua Hispana Respubliko.

Pi estis unu el la unuaj defendantoj de la ideoj federalistaj en la hispana regno. Li ankaŭ defendis tezojn demokratajn kaj respublikistajn, kun certa proksimeco al la socialismo, pro kio li devis diversfoje ekziliĝi.

Post la sentronigo de la reĝino Izabela la 2-a de Hispanio en 1868 (La Glora Revolucio), li fariĝis deputito. Li defendis kiel formon de regado la respublikon, kiu fine alvenis en 1873. Dum pluraj monatoj li estis prezidento de la Unua Hispana Respubliko.

La ekstremigo de la federalista ideo, kiu kondukis al la memproklamado de diversaj kantonoj, parte senkreditigis liajn ideojn, kaj li devis rezigni.

Post la reveno de la monarkio en 1874 li parte retiriĝis. Poste li fondis propran gazeton, La Nova Reĝimo (kastilie El nuevo régimen), kaj post kelkaj jaroj denove fariĝis deputito, en radikala listo.

En 1898 li publikigis artikolon en sia gazeto, defendante novan lingvon, kiu antaŭ nelonge estis alveninta al Hispanio, nome Esperanton. Diversaj pioniroj de la esperanta movado en Hispanio kaj precipe en Katalunio, inter kiuj Frederic Pujulà i Vallès, iel rilatis al la ideoj de Pi i Margall.

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]