Manuelo la 1-a (Portugalio)
Dom Manuelo la 1-a (aŭ Emanuelo la 1-a) estis la 14-a reĝo de Portugalio. Li naskiĝis en Alcochete la 31-an de majo 1469 kaj mortis en Lisbono la 13-an de decembro 1521). Li estis la filo de la princo Ferdinando de Portugalio (1433-1470), duko de Viseu, kaj de lia edzino Beatrico de Portugalio (1430-1506). Li estis do la kuzo de la reĝo Johano la 2-a, el kiu li heredis la tronon en 1495.
Oni kromnomis lin aŭ La Granda, aŭ La Fortuna, ambaŭ pro la cirkonstancoj, kiuj kaŭzis lian kronadon, kaj pro la malkovro de Brazilo kaj la malkovro de la marvojo al Barato, fare de liaj maristoj. Li reĝis ekde 1495 ĝis sia morto en 1521.
Li estis la unua reĝo de Portugalio kiu portis, kun la beno de la Papo, la titolon "Kun la beno de Dio, Reĝo de Portugalio kaj Algarves, la maro ambaŭflanke de Afriko, Lordo Gvineo kaj la konkero, velado kaj komerco en Etiopio, Arabujo, Persujo kaj Barato" (portugale: "Pela Graça de Deus, Rei de Portugal e dos Algarves, d'Aquém e d'Além-Mar em África, Senhor da Guiné e da Conquista, Navegação e Comércio da Etiópia, Arábia, Pérsia e Índia").
Politiko
[redakti | redakti fonton]
Dum la regado de Manuelo la 1-a, la Portugala Reĝlando ne intervenis en la konfliktoj inter Francujo kaj Hispanujo, do sintenis neŭtrale en la diplomatio, kvankam li havis firmajn kaj bonajn rilatojn al la Hispana krono. Anstataŭ la batalo kontraŭ alia eŭropa nacio, la ibera ŝtato pluigis la koloniigon de Brazilo kaj Barato. En la reĝotempo de Manuelo, Vasco da Gama malkovris la maran vojon de Eŭropo al Barato, kio plifaciligis komercon kun la orientaj landoj, al kiuj Manuelo sendis 13 ŝipojn por eki la komercon kun la hindaj princoj. Koncerne enlandan politikon, Manuelo persekutis judojn kaj maŭrojn. La prosekuto de la judoj estis kondiĉo de la hispana krono, por ke Manuelo rajtu edziĝi kun hispana princino.[1]
Edzinoj
[redakti | redakti fonton]Manuelo edziĝis tri fojojn:
- Lia unua edzino estis Izabela de Hispanio, 1470-1498, filino de la Katolikaj Gereĝoj de Hispanio.
- Lia dua edzino estis Maria de Hispanio, 1482-1517, ankaŭ filino de la Katolikaj Gereĝoj, do fratino de Izabela.
- Lia tria edzino estis Eleonora de Aŭstrio, 1498-1558, filino de Filipo la 1-a kaj Johana de Kastilio, do nevino de la du antaŭaj, fratino de imperiestro Karolo la 5-a.