Sanga banko
Sanga banko aŭ deponejo estas rezervujo de sango kaj sangaj komponantoj kolektitaj de sango-donacoj. Ĉi tiu rezervujo estis kolektita kaj konservita por estonta uzo por sangotransfuzoj kaj medikamentoj por pacientoj kun diversaj sangaj malsanoj kiel hemofilio.
Historio
[redakti | redakti fonton]La koagulado de la sango malhelpis donadojn de sango ĝis la sukersignoj estis malkovritaj kaj kun ili la kvar sangogrupoj fare de Karl Landsteiner kaj liaj studentoj komence de la 20a jarcento.
La unua provo de sangodonaco estis farita en 1907 fare de Reuven Otenberg en hospitalo Mount Sinai sed la fenomeno de sangokoagulado dum ĝia ekstervejna malkovro daŭris ĝis Richard Levinson de la sama hospitalo trovis natrian citraton kiel la unua antikoagulanto. Tio permesis nerektan sangotransfuzon al vejno. Ene de kelkaj jaroj la tekniko disvolviĝis kaj la graveco de sangodonaco laŭ sangogrupo estis malkovrita. Francis Peyton Rous evoluigis poste citrat-glukozan solvaĵon, kiu permesis konservi sangon dum kelkaj tagoj, kio ebligis malfermi "sangdeponejojn" en Britio dum la Unua Mondmilito [1].
La 23-an de marto 1930, la sovetia kuracisto Sergej Yudin sukcesis fari sangotransfuzon de kadavro surbaze de antaŭaj studoj montrantaj ke ĝi ne iĝis toksa kaj en la sama jaro malfermis la unuan sangobankon en scienc-esplora instituto de la urĝa helpo nome de Sklifosovskij aŭ simple Sklif. Meze de la 1930-aj jaroj, ekzistis jam proksimume 65 grandaj bankoj kaj proksimume 500 pli malgrandaj stacioj en Sovet-Unio. Por instigi kaj popularigi la sistemon, Yudin mem publikigis artikolon en Pravda en 1935 en kiu li asertis ĝian efikecon dum ampleksa milito.
Post la publikigo en 1937, Bernard Fantus malfermis la unuan usonan sangobankon en la Kantono Cook Hospital en Ĉikago kaj li estis la unua se temas pri doni al la instalaĵo la nomon angle Blood Bank. Willem Johan Kolff estis la unua kiu establis sangobankon en Eŭropo komence de la 1940-aj jaroj. Komence ricevi sangon de kadavroj ne estis akceptita en Okcidento sed tiaj kontraŭleĝaj sangotransfuzoj estas konataj en Usono komence de la 1940-aj jaroj [2].
Inter 1937 kaj 1940, Karl Landsteiner kaj Alexander Salomon Wiener malkovris alian faktoron kiu kreis nedeziratajn reagojn dum sangotransfuzoj, poste nomita rhesus-faktoro, nomita laŭ la simioj sur kiuj la malkovro estis farita.
Post tri jaroj, John Freeman Loutit kaj Patrick Mollison evoluigis acidan dekstrozo-citraton kiu estis pli efika antikoagulanto kaj permesis pli grandan sangotransigon por pli longa tempo.
Vitrovaroj iris for el uzo en la 1950-aj jaroj kun la evoluo de sterilaj plastaj saketoj fare de Carl Walter kaj W. P. Murphy, kiuj krom sekureco permesis flekseblecon en preparado.
Ekde 1979, pli efikaj antikoagulantoj estis enkondukitaj, kiuj inkluzivas adeninon.
Post la sango-donaco, la donaco estas ekzamenita por identigi malsanojn, kaj aliajn kaŭzojn de malsano. Se tia faktoro troviĝas en la infuzaĵo, ĝi estas malkvalifikita por uzo. Post la provoj, la sango estas dividita en partojn laŭ la sangogrupo. La sango estas konservita fridigita kaj en sterilaj kondiĉoj.
Sangaj bankoj nun ekzistas en la plej multaj landoj de la mondo.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]
- ↑ https://circulatingnow.nlm.nih.gov/2013/08/09/the-blood-donor-evolution/
- ↑ Starr, Douglas. Blood: An Epic History of Medicine and Commerce. p.70-71