1-Tridekino

Vidu ankaŭ: 1-Dodekino, Acetileno, kaj Propino

Undekilacetileno
Kemia formulo	C13H24
Bastona kemia strukturo de la 1-Tridekino
Tridimensia kemia strukturo de la 1-Tridekino
Alternativa(j) nomo(j)
Dekilpropino Nonilbutino Butinilnonano
CAS-numero-kodo	26186-02-7
ChemSpider kodo	105232
PubChem-kodo	117754
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora likvaĵo
Molmaso	180,33356 g mol−1
Denseco	0,773 g/cm−3
Fandpunkto	-1,08 °C -4,99 °C
Bolpunkto	233,9°C
Refrakta indico	$n_{761}^{20}$ 1,4430
Ekflama temperaturo	92,6 °C
Solvebleco	Akvo:<1 x 10-3 g/L
Mortiga dozo (LD50)	>2000 mg/kg (buŝe)
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo Piktogramo
GHS Signalvorto	Averto
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H226
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P210, P233, P240, P241, P242, P243, P280, P303+361+353, P370+378, P403+235, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

1-Tridekino aŭ propinildekano estas organika kombinaĵo rezultanta per senklorigo de la 1,1-duklorotridekano en alkala medio. Ĝi estas senkolora likvaĵo, nesolvebla en akvo, sed solvebla en nepolaraj organikaj solvantoj. Ĝi prezentas acetilenan grupon ligitan al undekila grupo. 1-Tridekino estas alkina hidrokarbonido kaj posedas 13 karbonatomojn kaj 24 hidrogenatomojn. 1-Tridekino uzatas en kemiaj sintezoj kaj en la preparado de farmaciaĵoj kaj industriaĵoj.

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado de la 1-tridekino per senhidrogenigo de la tridekano:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-\,4\,H}]{oksidado}}\,}}$

Sintezo 2

• Preparado de la 1-tridekino per kataliza senhidrogenigo de la 1-tridekeno:

${\mathsf {{\xrightarrow[{oksidado}]{-\,2\,H}}\,}}$

Sintezo 3

• Preparado de la 1-tridekino per senklorigo de la 1,1-duklorotridekano:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-\,2\,HCl}]{2\,NaOH}}\,}}$

Sintezo 4

• Preparado de la 1-tridekino per traktado de kloroacetileno kaj undekano:

+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ +

Sintezo 5

• Preparado de la 1-tridekino per traktado de acetileno kaj kloroundekano:

+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$+

Vidu ankaŭ

• Alkino