AI-5
AI-5 aŭ la Institucia Akto Numero Kvina, estis la kvina akto el serio de dekretoj eldonkvantitaj de la milita reĝimo dum la sekvaj jaroj post la Milita puĉo de 1964 en Brazilo. Verkita de la prezidanto Arthur da Costa e Silva en 13-a decembro 1968, ĝi alvenis kiel respondo al epizodeto: dum parolado, la deputado Márcio Moreira Alves demandis al ĉiuj brazilanaj junulinoj por ne amindumi oficistoj de la militistaro. Tamen, dekreto ankaŭ estis kreita por suprenigi ambiciojn, agojn (aktojn) kaj deklaraciojn de tiuj kiuj estis kontraŭ la milita reĝimo, ĝi ĉefe estis kreita por la politikistoj (militistoj) ankaŭ konataj kiel Dura Linio. La Instucia Akto Numero Kvina, aŭ AI-5, estis la perilo kiu donis regpovon senliman al la reĝimo, kaj la plej grava konsekvenco estis la fermado de la Nacia Parlamentejo dum preskaŭ unu jaro.
La menditaj ordenoj per AI-5
[redakti | redakti fonton]Kiel la gazetaro disavizis, la reĝimo fermis la Nacian Parlamentejon kaj Asembleejon. Estis dekretita la organizado per território (teritorio), estados (statoj) kaj município (municipoj). La balotaj mandatoj estis kasaciigititaj, kaj ĉiuj, kiuj estis kontraŭ la Milita Diktaturo havis la politikajn rajtojn suspendita, ankaŭ la individualajn rajtojn.
La AI-5:
- Fermigis la parlamentejon dum nedifita tempo
- Kasaciigis mandatojn de la senatanoj, deputadoj, urbestroj kaj statrestoj
- Intermetis en la Jurisdikcia Povo, inkluzivi elirigante juĝistoj kiel la ministroj Evandro Lins e Silva, Hermes Lima kaj Victor Nunes Leal
- Iĝis laŭleĝa leĝigi per dekretoj
- Oni suspendis la eblecon de ia ajn renkontiĝo
- Antaŭa malaprobo por muzikoj, teatro kaj kinejo
