Citrusa rustiga akaro
 | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Biologia klasado | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Phyllocoptruta oleivora Ashmead, 1879 | ||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||||
Phyllocoptruta oleivora, la citrusa rustiga akaro, estas serioza plago de citrusoj en plej humidaj regionoj de la mondo surbaze de kaŭzitaj damaĝoj kaj jara kosto por ĝia regado.[1] Ĝi infestas branĉetojn, foliojn kaj fruktojn de ĉiuj citrusaj specioj, sed ĝia ordo de preferoj estas citronoj, grapfruktoj, oranĝoj kaj mandarinoj.
La citrusa rustiga akaro estas tre malgranda, ĉirkaŭ 0,1 ĝis 0,2mm laŭlonge. Ĝia korpo estas pli longa ol larĝa prezentante kojnan formon kaj flavecan koloron. Ĝi havas je ĝia antaŭa ekstremaĵo kvar krurojn ĉar du aliaj estas maldisvolviĝintaj. En ĝia kompleta elvolviĝo estas du nimfaj stadioj antaŭ la plenkreska.
Taksonomio
[redakti | redakti fonton]La citrusa rustiga akaro (CRA) apartenas al familio Eriofiedoj. Ĝia nuna scienca nomo estas Phyllocoptruta oleivora, Ash., tamen estas diversaj sinonimoj.
Disvastiĝo
[redakti | redakti fonton]La CRA prezentiĝas en ĉiuj mondaj regionoj en la mondo en kiuj citrusoj estas kultivataj, ĉefe en Brazilo, Usono, Ĉinio, Argentino, Aŭstralio, Egiptio, inter la gravaj citrusoj produktantaj landoj[2]. Nur Hispanio estas libera el ĝi pro mediaj kondiĉoj.
Kampaj priserĉoj
[redakti | redakti fonton]Por la malgrandeco de tiu akaro, oni ne povas vidi ĝin sur la planto sen uzo de speciala vidaparato. Prefere oni uzu poŝlupeon kun 20-obla pligrandigo tamen 10 estas sufiĉa se la onia vidkapablo estas bona. Uzante la aparaton sur la surfaco de branĉoj, folioj, kaj fruktoj oni povas taksi la populacian nivelon de la akaro sur tiuj plantaj partoj.
Kiam la populacia nivelo de tiu akaro estas tre alta oni povas vidi senaparate blankecan tavolon sur la ŝelo de la fruktoj. La evoluo de populacia denseco estas tre rapida ĉar ĝia vivociklo ovo-plenkreskulo estas nur en 7 ĝis 10 tagoj kaj la reprodukto okazas per partenogenezo.[3]
Damaĝoj
[redakti | redakti fonton]En oranĝoj la ĉefaj simptomoj de la infestado de CRA estas malheligaj makuloj sur la ŝela surfaco de la fruktoj. Tiuj makuloj aperas post kiam grandaj kvantoj de akaroj trapikas la ŝelajn oleajn vezikojn kaj la oleo verŝita oksidiĝas. La akaro provokas pezan malaltigon de la fruktoj, faligo de folioj kaj postsekvas perdo je la produktiveco. En limedoj, acidlimedoj (limeo kaj persa lemonoj) la damaĝoj sur la fruktoj sin karakterizas per arĝentecaj makuloj kiuj nur poste bruniĝas.[3]
Prilukto
[redakti | redakti fonton]La unua rekomendo por ne suferi damaĝojn kaŭzitaj de CRA estas la adopto de kultivaj metodoj malfavoraj al la ĝia populacia kreskigo, ekzemple la ne uzado de agrokemiaĵaj produktoj kiuj mortigas la naturajn malamikojn, teni la spacojn inter plantoj kovrita per herboj, dum nepraj agrokemiaĵaj spruĉigadoj elektu elektivajn produktojn kaj elektivajn aplikadajn teknikojn. La plej efika natura malamiko de CRA estas la fungo Hirsutella thompsonii do la uzo de fungicidaj produktoj devas esti tre bone taksita. La konstanta kontrolo de populacio per sinsekvaj kampaj inspektadoj estas la unuaj paŝoj por agadaj decidoj.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ . Citrus Rust Mite. University of Florida (June 1994). Alirita 17-a de novembro 2017 .
- ↑ Rodrigues,J.C.V.; Oliveira, C.A.L de; Ácaros fitófagos dos citros. Citros. Campinas. Sp IAC/Fundag. 2005
- ↑ 3,0 3,1 Mendonça, M.C; Silva, L.M da Silva. Praga dos citros. Manual do manejador fitossanitário dos citros.LMSda Silva et MCMendonça(ed) Aracaju .EMBRAPA/EMDAGRO.2009