Ernst Specker
| Ernst Specker | |
|---|---|
| |
| Persona informo | |
| Naskonomo | Ernst Paul Specker |
| Naskiĝo | 11-an de februaro 1920 en Zuriko |
| Morto | 10-an de decembro 2011 (91-jaraĝa) en Zuriko |
| Lingvoj | germana |
| Ŝtataneco | Svislando 
|
| Alma mater | Svisa Federacia Instituto pri Teknologio Zuriko (1940–1948)
|
| Okupo | |
| Okupo | matematikisto universitata instruisto
|
| Verkoj | teoremo de Kochen-Specker Specker sequence grupo de Baer-Specker |
Ernst P. SPECKER (fonetike: "Ŝpeker") (n. 11-an de februaro 1920 en Zuriĥo - 10-an de decembro 2011) estis svisa matematikisto.
Biografio[redakti | redakti fonton]
- Li studis ekde 1940 matematikon en ETH Zuriĥo.
- Liaj instruistoj estis Michel Plancherel, Ferdinand Gonseth, Heinz Hopf, W. Saxer, Paul Bernays kaj Beno Eckmann; kaj en Universitato de Zuriko Paul Finsler.
- Li faris sian diplomon pri topologio kun profesoro Heinz Hopf.
- Li estis asistento de ETH ekde 1945.
- Li doktoriĝis en 1948 pri topologio en ETH.
- Ekde 1949/1950 li laboris en Institute for Advanced Study en Princeton, (New Jersey); Universitato Princeton. Li aŭdis la profesorojn Carl Ludwig Siegel kaj Alonzo Church kaj li renkontis kun Kurt Gödel.
- En 1951 li faris la habilitiĝon kaj estis privatdocento en ETH.
- En 1955 li estis profesoro en ETH.
- Ekde 1955 ĝis 1987 li instruis en ETH.
- Ernst Specker studis precipe la matematikan logikon kaj la aksioman Aroteorion; (aksiomo).
- En 1967 li publicis kun Simon Bernard Kochen gravan teoremon pri kvantummeĥaniko, la Kochen-Specker-Teoremo. La Kochen-Specker-Teoremo provas la neeblon de nekunteksta modelo kun kaŝaj/latentaj variantaj/variabloj de kvantummeĥaniko; (kaŝaj variantaj, kaŝaj variabloj, latentaj variantaj, latentaj variabloj).
Kolokvo pri 90a datreveno de Ernst Specker en ETH[redakti | redakti fonton]
- En 29a-30a oktobro 2010, la ETH faros kolokvon pri 90a datreveno de Ernst Specker, en ETH Zuriĥo
- pri topologio,
- teorio de la aroj, (Aroteorio),
- matematika logiko
- logikaj fundamentoj de matematiko kaj fiziko;
- kombinatoriko
kun la fakparolistoj:
- Andreas R. Blass (Miĉigano); Universitato de Miĉigano - Departmento de mathematiko: Ann Arbor, Usono (MI);
- Eldar Fischer (Haifa); Technion, Israelo;
- Jörg Flum (Freiburg); Alberto-Ludoviko-Universitato Freiburg, Albert-Ludwigs-Universitato Freiburg, Germanujo;
- Martin Fürer (Pensilvanio); Pensilvania ŝtata Universitato, Departmento of komputa scienco kaj inĝenierarto,(inĝenierado);
- Haim Gaifman (Novjorko); filosofia departmento Universitato Kolumbio New York, NY 10027 Usono
- Erich Grädel (Aachen); matematika fundamentoj de informadiko RWTH Aachen D-52056 Aachen, Rejna-vestfalia-teĥnika altlernejo, Aachen (Rheinisch-Westfälische Technische Hochschule Aachen)
- Norbert Hungerbühler, (Fribourg); ĝis julio 2010 Matematika departmento, Universitato de Friburgo (Svisujo); ekde 1-a aŭgusto 1, 2010, matematika departmento, ETH Zuriĥo
- Roman Kossak (New York); Mathematics Ph.D. Program at the Universitato de Novjorko The CUNY Graduate Center;, Usono
- Katrin Tent (Münster); Instituto pri matematika logiko kaj fundamentesplorado, vestfalia Vilhelmo-universitato Distriktaro Monastero Münster (Vestfalio), Germanujo, Westfälische Wilhelms-Universität, Münster
- Stefan Wolf (Zuriĥo); Instituto pri teoria komputika scienco,ETH Zuriĥo
- Martin Ziegler (Freiburg). Albert-Ludwigs-Universität Freiburg, Alberto-Ludoviko-Universitato Freiburg matematika instituto fako/sekcio pri matematika logiko Freiburg Germanujo
Libroj de Ernst Specker[redakti | redakti fonton]
- Die erste Cohomologiegruppe von Überlagerungen und Homotopieeigenschaften dreidimensionaler Mannigfaltigkeiten, Zürich: Art. Inst. Orell Füssli, (eldonejo Orel Fuesli, Zuriĥo) 1949 (Disertacio)
- Selecta, eldonejo Birkhäuser, (Birkhaeser) Bazelo, Berlino, 1990
- Die Entwicklung der axiomatischen Mengenlehre, Jahresbericht DMV (Deutscher Mathematikerverein), volumo 81, 1978, paĝoj 13-21
- Der Winkel, (eldonejo) Teamart, Zuriĥo, 2006
- Wie ein Dieb in der Nacht, (eldonejo) TVZ, Zuriĥo, 2008