Fred Lawrence Whipple
| Fred Lawrence Whipple | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| Fred Lawrence Whipple | |||||
| Naskiĝo | 5-an de novembro 1906 en Red Oak | ||||
| Morto | 30-an de aŭgusto 2004 (97-jaraĝa) en Kembriĝo | ||||
| Lingvoj | angla vd | ||||
| Ŝtataneco | Usono  vd
| ||||
| Alma mater | Universitato de Kalifornio ĉe Berkeley Universitato de Kalifornio en Los-Anĝeleso Occidental College (en)  vd
| ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | astronomo vd
| ||||
| Laborkampo | Astronomio vd
| ||||
| |||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Fred Lawrence WHIPPLE (naskiĝis la 5-an de novembro 1906 en Red Oak, mortis la 30-an de aŭgusto 2004 en Kembriĝo) estis usona astronomo. Li estas konata por artiko aperita en Astrophysical Journal de 1950 en kiu li proponis la modelon de la "malpura neĝa bulo" por la kometa kerno.
Trafita de poliomjelito, li devis rezigni sportan karieron. Li lernis en la Occidental College de Los-Anĝeleso, kaj pri matematiko, en la Universitato de Kalifornio ĉe Los-Anĝeleso. Li fakiĝis pri astronomio kaj li ricevis sian doktorecon pri tio en la Universitato de Kalifornio ĉe Berkeley en 1931. En tiu universitato, li kunlaboris pri la kalkulo de la orbito de Plutono, freŝe malkovrita astro.
Li eniris en la en Observatorio de la Universitato Harvard en 1931 kaj studis la trajektoriojn de la meteoroidoj, konfirmante ke ili venas de la sunsistemo prefere el la interstela spaco.
En 1933 li malkovris la periodan kometon 36P/Whipple kaj la asteroidon 1252 Celestia. Li (kun)malkovris kvin aliaj ne-periodajn kometojn, inter kiuj C/1932 P1 Peltier-Whipple, sendepende remalkovrita de la amatora astronomo Leslie Peltier.
Dum la dua mondmilito, li eltrovis aparaton pro distondi foliojn da stano en folietoj utiligataj por konfuzi la malamikajn radarojn.
Li eltrovis ankaŭ "ŝirmilon kontraŭ meteoroidoj" tiel nomata "Wipple Ŝildo", kiu protektas la kosmajn veturilojn, forvaporiĝante la malgrandajn meteoroidojn.
Li estis direktoro de la Smithsonian Astrophysical Observatory de 1955 ĝis 1973.
Li antaŭpensis la epoko de la artefaritaj satelitoj kaj kreis la teamon "Moonwatch" por sekvi ilin. Tiu teamo estis la ununura preta je observi ilin kiam Sovetunio neatendite lanĉis Sputnik 1 en 1957.
Honoroj
[redakti | redakti fonton]Li ricevis:
- La Distinguished Federal Civilian Service Award donacita de la prezidento John F. Kennedy en 1963,
- La Leonardan medalon de la Meteoritical Society en 1970,
- La oran medalon de la Royal Astronomical Society[1] en 1983,
- La Bruce Medalon[2] en 1986,
- La premion "Henry Norris Russell Lectureship" de la American Astronomical Society en 1987,
- La Premion Wipple (kreita speciale por li) de la American Geophysical Union en 1990.
Oni donis lian nomon al:
- La asteroidoj 1940 Whipple[3],
- La Observatorio Fred Lawrence Whipple[4] de la Smithsonian Institution en Kembriĝo (Masaĉuseco).