Fulgenco de Ruspe
Fulgentius Ruspensis (462-533) | |||||
---|---|---|---|---|---|
"Pejzaĝo kun Sankta Fulgenco", pentraĵo de Jan Brueghel la Maljuna
| |||||
Persona informo | |||||
Naskiĝo | 462 en "Thelepte", Romia provinco de "Byzacium", nuna Tunizio | ||||
Morto | 1-an de januaro 533 en "Ruspae", Vandala Regno, Romia provinco de "Byzacium", nuna Tunizio | ||||
Religio | katolika eklezio vd | ||||
Lingvoj | latina vd | ||||
Ŝtataneco | Roma regno vd | ||||
Profesio | |||||
Okupo | monaĥo teologo verkisto vd | ||||
| |||||
vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Fulgenco de Ruspe aŭ Fabius Claudius Gordianus Fulgentius estis katolika sanktulo, aŭgustenana teologo, doktoro de la eklzezio, episkopo de Ruspe, tunizia urbo, tiame superregata de la vandaloj. Li estis unu el la grandaj teologoj de la afrika eklezio kaj reprezentanto de la influo plenumita de sia fido en la Okcidento. Arkeologiaj elfosaĵoj daŭre estas okazantaj en la provinco de Mahdia kaj norde de la provinco de Sfakso por atesti la lokon de la grandurbo. Kvankam la diocezo estis interrompita post nur kvin episkopoj, ĝi estis reestablita kiel titulara sidejo ekde la 18-a jarcento. Li estis notinda inter la Patroj de la Eklezio pro la sankta vivo, elokventeco kaj teologia konado.
Biografio
[redakti | redakti fonton]Fabius Claudius Gordianus Fulgentius naskiĝis en la jaro 462 ĉe Telepte (nuntempa Medinet-el-Kedima), Tunizio, Nordafriko, en senatana familio. Lia avo, Gordianus, senatano de Kartago, estis prirabita de siaj havaĵoj fare de la invadanto Genseriko (389-477), tiam forigita al Italio. Liaj du filoj revenis post lia morto; kvankam ilia domo en Kartago estis transprenita fare de ariaj pastroj, ili reakiris kelkajn posedaĵojn en Bizaceno.
Lia patro Klaŭdo mortis kiam Fulgenco estis ankoraŭ tre juna. Lia patrino Mariana instruis al li paroli la grekan kaj la latinan. Fulgenco iĝis precipe flua kun la greka, parolante ĝin kiel indiĝena. Lia biografo diras ke en frua aĝo Fulgenco parkere sciis la tutajn verkojn de Homero al memoro. Li rapide akiris larĝan publikan respekton pro la konduto de la aferoj de sia familio. Tiu reputacio helpis lin akiri postenon kiel prokuratoro aŭ impostkolektisto en Byzacena. Li baldaŭ laciĝis pro la materia vivo, kaj tio kombinita kun liaj religiaj studoj, precipe prediko de Aŭgusteno de Hipono pri Psalmo 36, kiu traktis la provizoran naturon de fizika vivo, konvinkis lin iĝi monaĥo.
Ĉirkaŭ la jaro 499 li foriris por aliĝi al la ermitoj en Tebaido en Egiptujo, sed li ŝanĝis sian opinion kiam li eksciis pri Eŭlalio, Episkopo de Sirakuzo, pri la influo de monofizitismo sur la egipta monaĥismo.
Li kandidatiĝis al Faustus, episkopo kiu estis devigita lasi sian diocezon fare de la vandala reĝo Huneriko (420-484) kaj poste starigis monaĥejon ĉe Bizacena. Faustus de Rietz (400-495) provis malpersvadi Fulgenco ĉar lia fizika malforto igis lin malriĉa kandidato por la rigora vivo de la monaĥejo. Kiam Fulgenco persistis, Faŭsto akceptis lin laŭ provbazo.
Sciinte pri la decido de ŝia filo, Mariana, al kiu evidente neniam estis rakontita pri la deziro de Fulgenco, estis tre ĉagrenita. Ŝi rapidis al la pordegoj de la monaĥejo, postulante scii kiel preĝejo kiu laŭsupoze protektis vidvinojn povis senigi ŝin de ŝia nura filo. Ŝiaj protestoj estis neefikaj, kaj Fulgenco estis finfine konfirmita en sia nova vivokupo.
Ripetaj ariaj atakoj sur la areo devigis Fulgencon foriri al alia proksima monaĥejo. La tiea abato, Felikso, donis al Fulgenco la devon administri la tempajn aferojn de la monaĥejo, dum li administris la spiritajn aferojn. Ambaŭ laboris bone kune, kaj tiel en 499, dum alia ondo de persekuto, ili ambaŭ fuĝis al Sicca Veneria. Loka Ariana pastro tenis ilin arestitaj kaj torturitaj post sciii ke la paro predikis la ortodoksan Nicean instruon.
En 500, li vizitis Romon, kie li preĝis ĉe la tomboj de la apostoloj. Lia vizito koincidis kun la formala alparolo al la popolo de reĝo Teodoriko la Granda (454-526), kiu konfirmis Fulgencon pri lia malalta estimo por la surteraj vantaĵoj de ĉi tiu mondo. Li tiam revenis al Bizacena, kie li konstruigis monaĥejon, elektante vivi en izolita ĉelo. La reputacio de Fulgenco rapide disvastiĝis, kaj al li estis plurajn fojojn ofertita la postenon kiel episkopo de unu el la diocezoj kiuj estis malokupitaj per la agoj de la ariana reĝo Trazamundo (450-523). Li elektis ne akcepti tiujn ofertojn, sciante ke Trazamundo specife ordonis ke nur arianoj estu permesitaj plenigi tiujn sidlokojn.
Episkopo de Ruspe
[redakti | redakti fonton]En 502 Fulgenco estis persvadita preni la postenon kiel episkopo de Ruspe en kio nun estas Tunizio. Liaj evidentaj virtoj faris fortan impreson sur la homoj de lia nova diocezo, sed li baldaŭ estis forigita al Sardio kun proksimume sesdek aliaj episkopoj kiuj ne tenis la Arianan pozicion. Papo Simako (459-514) sciis pri ilia malfacilaĵo kaj sendis al ili ĉiujarajn provizaĵojn de manĝaĵo kaj mono.
Dum en Sardio, Fulgenco turnis domon en Cagliari en monaĥejon, kaj decidis verki kelkajn librojn por helpi instrukcii la kristanojn de Afriko. En 515, li revenis al Afriko, estinte alvokita tie fare de Trazamundo por publika debato kun sia ariana anstataŭulo. Lia libro, "Respondo al dek obĵetoj", supozeble estis kolektita el la respondoj kiujn li faris koncerne obĵetojn kontraŭ la katolika Nicena-pozicio.
Trazamundo, impresita de la scio kaj lernado de Fulgenco, kaj timante socian malkonkordon se tiuj persvadaj argumentoj falas en la manojn de liaj Arianaj subuloj, ordonis ke ĉiuj estontaj deklaroj de Fulgenco povus esti liveritaj nur buŝe. Fulgenco reagis per plia malakcepto al la ariana pozicio, nun konata kiel la "Tri Libroj al la reĝo Trazamundo". La respekto de Trazamundo por Fulgenco kreskis, igante lin permesi al Fulgenco resti en Kartago, sed post renoviĝintaj plendoj de la loka ariana pastraro li forpelis Fulgencon reen al Sardio en 520.
Fulgenco fondis plurajn komunumojn ne nur en Afriko, sed ankaŭ en Sardio.
En 523, post la morto de Trazamundo kaj la surtroniĝo de lia katolika filo Hilderiko (460-533), Fulgenco estis permesita reveni al Ruspe kaj provi konverti la loĝantaron al la katolika pozicio. Li laboris por reformi multajn el la fiuzoj kiuj infiltris lian malnovan diocezon dum sia foresto. La potenco kaj efikeco de lia predikado estis tiel profundaj ke lia ĉefepiskopo, Bonifaco de Kartago, ploris malkaŝe ĉiun fojon kiam li aŭdis Fulgenco prediki, kaj publike dankis Dion pro donado de tia predikisto al sia preĝejo.
Streĉitecoj kun Quodvultdeus (407-454) pri la prioritatoj ŝajnas estinti venkitaj per modestaj koncedoj de Fulgenco.
Poste, Fulgenco retiriĝis al monaĥejo sur la insulo Kerkena, sed li estis revokita al Ruspe kaj servis tie ĝis sia morto la 1-an de januaro 527 aŭ 533. Liaj relikvaĵoj estis transdonitaj al Bouvines en Francio en 1903.
Verko
[redakti | redakti fonton]- Ad Johannem et Venerium de veritate praedestinationis et gratiae
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]- Ario (256-336)
- Aŭgusteno de Hipono (354-430)
- Posidio (369-436)
- Genseriko (389-477)
- Huneriko (420-484) vandala reĝo
- Victor Vitensis (430-484)
- Trazamundo (450-523) reĝo de la vandaloj
- Eŭgeno de Kartago (451-505) episkopo de Kartago
- Teodoriko la Granda (454-526)
- Simako (459-514)
- Fabio Planciado Fulgenco (471-549) latina gramatikisto
- Ferando de Kartago (483-547) kristana teologo
- Petrus Daniel Huetius (1630-1721) franca ekleziulo kaj erudiciulo