Giulio Cesare Aranzi
| Giulio Cesare Aranzi (1530-1589) | ||
|---|---|---|
.jpeg) De humano foetu liber, verko eldonita en 1595
| ||
| Persona informo | ||
| Giulio Cesare Aranzio | ||
| Naskiĝo | 1530 en Bolonjo, Italio | |
| Morto | 7-a de aprilo 1589 en Bolonjo, Italio | |
| Lingvoj | latina vd | |
| Alma mater | Universitato de Bolonjo Universitato de Padovo | |
| Profesio | ||
| Okupo | kuracisto kirurgo universitata instruisto neŭrosciencisto anatomo  vd
| |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Giulio Cesare Aranzio estis renoma itala anatomo kaj kirurgo, pioniro en la historio pri la scienco de la homa anatomio. Li estis nevo de la notinda kirurgo Bartolomeo Maggi. Arancjo malkovris la malsamajn anatomiajn strukturojn de la homa korpo. Unu el liaj elstaraj malkovroj estas la hipokampo. Tiutempe Arancjo estigis la esprimon hipokampo, el la greka vorto por hipokampo (hippos "ĉevalo" kaj kampos "marmonstro"). Arancjo publikigis sian priskribon de la hipokampo en 1585, en la unua ĉapitro de sia verko titolita "De Humano Foetu Liber". Multaj nomenklaturoj pri ĉi tiu strukturo, inkluzive de "blanka silkraŭpo", "Korno de Ammon" kaj "korno de virŝafo", estis proponitaj de diversaj fakuloj tiutempe. Tamen la termino hipokampo fariĝis la plej vaste uzata en la literaturo.
Biografio
[redakti | redakti fonton]Giulio Cesare Aranzio estis filo de Ottaviano di Jacopo kaj Maria Maggi. Pro la malriĉeco de la familio, li studis kun sia onklo, Bartolomeo Maggi (1477-1552), fama kirurgo, kiu estis docento ĉe la Universitato de Bolonjo kaj kortega kuracisto de Julio la 3-a. Li tiel multe estimis ĉi tiun onklon, ke li prenis sian familian nomon, nomante sin Giulio Cesare Aranzio Maggi.
Li estis akceptita en la Universitato de Padovo tie kie li faris sian unuan eltrovaĵon en 1548, en la aĝo de deknaŭ jaroj, tiam kiam li priskribis la liftomuskolon de la supra palpebro. Poste, ĉe la Universitato de Bolonjo, li doktoriĝis pri medicino en majo 1556 kaj estis nomumita docento pri medicino kaj kirurgio pli malfrue en la aĝo de dudek sep jaroj. En 1570, kirurgio kaj anatomio estis apartigitaj en apartajn profesorecojn laŭ lia instigo kaj li tenis la lastatempe kreitan katedron pri anatomio dum tridek tri jaroj ĝis sia morto en Bolonjo en 1589.
El Arancjo venis la unua ĝusta raporto pri la anatomiaj proprecoj de la feto, kaj li estis la unua, kiu montris, ke la okulaj muskoloj, tiel kiel oni antaŭe imagis, ne estiĝas de la "dura mater" (malmola materio) sed el la rando de la optika truo. Li ankaŭ, pripensinte la anatomiajn rilatojn de la korkavaĵoj, la valvojn kaj la grandajn vazojn, li konfirmis la vidpunktojn de Realdo Colombo rilate al la kurso, kiun la sango sekvas pasante el la dekstra al la maldekstra flanko de la koro.
Arancjo estis la unua anatomo, kiu priskribis klare la malsupran kornvon de la ventrikloj de la cerbo, kiu rekonas la objektojn, per kiuj ili distingiĝas, kaj tiu kiu donas al ili la nomon, laŭ kiu ili ankoraŭ estas konataj (hipokampo) en 1564; kaj lia raporto estas pli preciza kaj evidenta ol tiu de la aŭtoroj de la posta jarcento. Li parolas longe pri la koroida plekso, kaj donas detalan priskribon pri la kvara ventriklo, sub la nomo de cisterno de la cerebelo, kiel sia propra eltrovo. Li ankaŭ estis la unua, kiu malkovris, ke la sango de patrino kaj feto restas apartaj dum gravedeco.
Kiel Profesoro pri Anatomio kaj Kirurgio ĉe la Universitato de Bolonjo ekde 1556, li establis anatomion kiel ĉefan branĉon de medicino je la unua fojo. Arancjo kombinis anatomion kun priskribo de patologiaj procezoj, surbaze plejparte de sia propra esplorado, t. e., Galeno de Pergamo, kaj la klopodoj de siatempaj italoj. Arancjo malkovris la "Nodojn de Arancjo" en la duonlunaj valvoj de la koro kaj skribis la unuan priskribon pri la supera levilo palpebra kaj la korakobrakaj muskoloj (coracobrachialis muscles). Liaj libroj (en la latina) traktis kirurgiajn teknikojn por multaj kondiĉoj, inkluzive de hidrocefalo, naza polipo, strumo kaj tumoroj ĝis fimozo, ascito, hemoroidoj, anusa absceso kaj fistuloj.
Verkaro
[redakti | redakti fonton]- De humano foetu liber, 1595
- De humano foetu libellus, 1579
- Hippocratis librum De vulneribus capitis commentarius brevis, 1580
- De partibus generationi inservientibus libri duo: quibus ..., Franciscus Plazzonus Patavinus, Gregorius Nymmanus], 1664
- De tumoribus secundum locus affectum (1571)
- Observationes anatomicae, Bazelo, 1579
- De vulneribus capitis commentarius, Hipokrato, 1639
- Epistolarvm philosophicarvm, medicinalivm ac chymicarvm à summis nostræ aetatis philosophis ac medicis exaratarum volumen, 1610
- Consiliorum medicinalium, conscriptorum a praestantiss. atque exercitatiss. nostrorum temporum medicis, 1598
- De tumoribus prater naturam secundum locos affectus liber, Venecio, 1587
- Anatomicarum observationum liber, Venecio, 1587
Literaturo
[redakti | redakti fonton]Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]- Andreo Vesalio
- Bartolomeo Maggi
- Realdo Colombo
- Girolamo Fracastoro
- Leonardo Botallo
- Pierre Belon
- Guillaume Rondelet
- Leonardo Fioravanti (1517–1588)
- Bartolomeo Eustachi
- Gabrielo Falloppio