Graflando Provenco
- Ne konfuzu kun Markizlando Provenco kaj Duklando Provenco.
| Graflando Provenco | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Origina nomo: | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| france Comté de Provence okcitane Comtat de Provença | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Blazono de la anĵua Provenco | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| comté (France) • reĝlando | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Geografio
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ĉefurbo: | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Loĝantaro | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ŝtat-strukturo | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
La graflando Provenco (france Comté de Provence, okcitane Comtat de Provença) estis malnova teritoria princlando situanta oriente de la delto de riverego Rodano.
Historio de la graflando Provenco
[redakti | redakti fonton]La graflando Provenco estis unu el la grandaj feŭdoj de la reĝlando Burgonjo. En 947, Boson de Arles, grafo de Arles estis investita grafo de Provenco. je lia morto, liaj du filoj - Vilhelmo alinomata la liberigisto kaj Rotboaldo - sendivide regis la graflandon, sendivido konservita de iliaj idoj. La branĉo de Vilhelmo donis la grafojn de Provenco, tiu de Rotboaldo donis, ekde 1054 la grafojn de Forcalquier kaj la markizojn de Provenco.
En 972, sekve de la forkapto de Maïeul de Cluny, abato de Cluny, Vilhelmo la 1-a kaj Rotboaldo, helpe de provencaj senjoroj kaj de la markizo de Turin, liberigis Provencon de la saracenoj kiuj, de la fortreso de Fraxinet, prirabis la regionon.
Rudolfo la 3-a (Burgonjo) ne havis heredanton, li elektis Konradon la 2-an, imperiestro de la Sankta Romia Imperio, kiel heredanton. je lia morto en 1032 le reĝlando de Burgonjo - kaj kun ĝi la reĝlando Arles, al kiu apartenis la graflando Provenco - estis alligita al la Sankta Romia Imperio.
En 1019, Emma, grafino de Provenco, edziniĝis al Vilhelmo Taillefer, grafo de Tuluzo, transdonante la rajtojn de la familio Rotboaldo al la domo Tuluzo. La titolo markizo de Provenco definitive pasiĝis al tiu domo ekde 1093. En 1112, Douce de Provenco, heredintino de la rajtoj de familio Vilhelmo, edziniĝis al Raimond-Bérenger la 3-a, grafo de Barcelono, kiu fariĝis Raimond-Bérenger la 1-a de Provenco. La domoj Tuluzo kaj Barcelono ekkverelis pri la markizlando.
En 1382, je la morto de reĝino Johana, finiĝis la 1-a kapetida domo Anĵuo. Johanina adoptis Ludovikon la 1-an de Anĵuo, filo de la reĝo de Francio Johano la 2-a la Bona, tiel fondante la duan kapetidan domon Anĵuo-Provenco. La kapto kaj la morto de la reĝino Johana estigis perturban periodon kun opono de la favorantaj al la dua domo Anĵuo-Provenco al la favorantoj al Karlo de Durazzo, el la 1-a domo Anĵuo-Provenco, kies favorantoj konsistigis la unuiĝon de Aix (1382-1387). La malvenko, precipe politika, de Charles de Durazzo definitive starigis la duan dinastion de Anĵuo sur la graflando Provenco (1387).
La dua kapetida domo Anjou-Provenco donis, aparte, la faman Bonan Reĝon Renato. Karlo la 3-a de Maine testamentis Provencon, je sia morto en decembro 1481, al la reĝo de Francio Ludoviko la 11-a. La 15-a de januaro 1482, la ĝenerala Asembleo de Provenco aprobis dokumenton konsistanta el 53 artikoloj, ofte malbone nomita "provenca konstitucio", kiu faris de Ludoviko la 11-a la grafon de Provenco kaj proklamis unuiĝon de Francio kaj Provenco « kiel ĉefa parto kaj aliancano de ĉefa parto». Karlo la 8-a ekreĝis post Ludoviko la 11-a en 1483 kaj, en 1486, la ĝenerala Asembleo de Provenco petis de li porĉiaman unuiĝon, konsentitan al la reĝo de Francio per leteroj redaktitaj en oktobro 1486 kaj sciigitaj al la ĝenerala Asembleo en aprilo 1487[1],[2].
Historia evoluo de la graflando Provenco
[redakti | redakti fonton]-
La graflando Provenco en la reĝlando Burgonjo aŭ reĝlando Arles (1030), iom antaŭ ties integriĝo en la Sankta Romia Imperio -
La graflando Provenco en la Sankta Romia Imperio en 1180 -
La graflando Provenco en la reĝlando Arles (Sankta Romia Imperio) en 1184 -
La graflando Provenco en la reĝlando Arles (Sankta Romia Imperio) en 1246 -
La graflando Provenco en 1477, iom antaŭ ties integriĝo en la reĝa bienaro
