Saltu al enhavo

Hernando de Alvarado Tezozómoc

El Vikipedio, la libera enciklopedio

Hernando de Alvarado Tezozómoc[1] aŭ Fernando Alvarado Tezozómoc (Meksikurbo-Tenoĉtitlano inter 1520 kaj 15302 - eble Meksikurbo, 1610) estis la sepa filo de dekunu el Diego Huanitzin (aŭ Diego Alvarado Huamitzin) kaj Francisca de Moctezuma, sed eble ne ĉiuj filoj naskiĝis el la sama patrino.[2][3] Lia patro estis la imperiestro de Ecatepec (1520-1538); pro tio, la vicreĝo, Antonio de Mendoza, donis al li la titolon de guberniestro de Meksiko (1539-1541).[4][5] Tezozómoc estis tenoĉka historiisto, nepo patrinflanka kaj nevo-nepo patroflanka de la antaŭlasta huey tlatoani meksika, nome Motekuhzoma. Li estis pranepo de Axayácatl, patrinflanka.[6] Tio estas. li estis devena, ambaŭflanke, de aztekaj imperiestroj; kaj pro tio, li apartenis al kelkaj el la plej nobelaj familioj de la azteka reĝino.[7][8] Kiel aliaj meksimaj homboj de la elito, li havis aliron al bona edukado, kio signifas ke Hernando de Alvarado Tezozómoc lernis el hispanoj post 1521. La instruado inkludis la regon de la naŭatla lingvo skribita per alfabetaj literoj de la hispana lingvo.[9] La sperto de tiu literatura tradicio hibrida havigis al Tezozómoc la kapablojn kiujn li perfektigis laŭlonge de sia vivo. Tezozómoc estis konata ĉefe pro du literaturaj kaj historiaj verkoj nome Crónica Mexicana kaj Crónica Mexicáyotl.

Referencoj kaj notoj

[redakti | redakti fonton]
  1. ↑ Tezozomoctzin kiam oni aldonas la sufikson -tzin de respekto, de simila funkcio al la hispana Don.
  2. ↑ Stampa. "Historiadores indígenas y mestizos novohispanos. Siglos XVI-XVII.".
  3. ↑ Migoyo, Chamorro. Crónica Mexicana por Hernando de Alvarado Tezozomoc.
  4. ↑ Mcpheeters. An Unknown Early Seventeenth-Century Codex of the Crónica Mexicana of Hernando Alvarado Tezozomoc.
  5. ↑ Schroeder. The Truth About The Cronica Mexicayotl.
  6. ↑ Sed li ne estis filo de Cuitláhuac, kiel aseertis Orozco kaj Berra, kaj ripetas kelkaj modernaj fontoj
  7. ↑ Mcpheeters
  8. ↑ Romero Galván, en Historia de la literatura... (p. 274) prokrastas lian naskigon al "ĉirkaŭ dek jarojn post la konkero", kio estus 1531, kio mallongigus la vivon de Tezozómoc al ĉirkaŭ 79 jaroj. Vázquez Chamorro, en la enkonduko al la Crónica mexicana, argumentas ke la jaro de naskiĝo devis esti 1523 aŭ 1524, baze sur konata informo pri la aĝoj de lia fratino Isabel (sepa filo, dum Tezozómoc la kvina) kaj la dato de ŝia nupto kun Antonio Valeriano. Sed tiam oni devus kredi ke la kronikisto tenoĉkca vivis pli ol 85 jaroj. Aliaj fontoj alproksimiĝas al Vázquez Chamorro, havigante datojn inter 1519 kaj 1525.
  9. ↑ Schroeder. The Truth About The Cronica Mexicayotl.

Bibliografio

[redakti | redakti fonton]
  • Germán Vázquez Chamorro (2001). «Introducción». Crónica Mexicana, de Hernando Alvarado Tezozómoc. Madrid, DASTIN S.L. Colección "Crónicas de América". ISBN 8449202164.
  • José Rubén Romero Galván (2003). Los privilegios perdidos: Hernando de Alvarado Tezozómoc, su tiempo, su nobleza y su Crónica Mexicana. México, UNAM. ISBN 970-32-0690-5.
  • José Rubén Romero Galván (1996). «Los cronistas indígenas». Historia de la literatura mexicana, desde sus orígenes hasta nuestros días (tomo 2) Beatriz Garza Cuarón y Georges Baudot (editores). México, siglo XXI. ISBN 968-23-2404-1.
  • Stampa, Manuel Carrera. "Historiadores indígenas y mestizos novohispanos. Siglos XVI-XVII." Revista Española de Antropología Americana 6 (1971): 205.
  • Peperstraete, Sylvie and Kruell, Gabriel Kenrick. "Determining the Authorship of the Crónica mexicáyotlayotl: Two Hypotheses." The Americas. 71.2 (2014): 315-338.
  • Brennan, Sallie C. Cosmogonic Use of Time and Space in Historical Narrative: The Case of the Crónica mexicáyotlayotl. (1988).
  • Cortés, Rocio."¿Dónde está Tlaloc? Edificación Real y Simbólica del Impero en Fuentes Escritas y Materiales." MLN 118.2 (2003): 341-362. Rete
  • Acosta, Alejandro González. "Dos Visiones de la Integración Americana: Comentarios Reales, Del Inca Garcilaso de la Vega y Crónica mexicáyotl áyotlana, De Fernando Alvarado Tezozómoc (Spanish)." Revista de Historia de América. No. 110 (Jul - Dec., 1990): 45-63. Pan American Institute of Geography and History. Rete
  • Cortés, Rocio. "Visiones de Anahuac. Reconstrucciones Historiográficas y Etnicidades Emergentes en el México Colonial: Fernando de Alva Ixtlilxóchitl, Diego Muñoz Camargo y Hernando de Alvarado Tezozomoc (Book). (Spanish)." Revista de Estudios Hispanicos. 38.2 (2004): 393-395. Fuente Académica. Rete
  • Mcpheeters, D. W.. “An Unknown Early Seventeenth-century Codex of the Crónica mexicáyotlana of Hernando Alvarado Tezozomoc”. The Hispanic American Historical Review 34.4 (1954): 506–512. Rete
  • Schroeder, Susan. "The Truth About The Cronica mexicáyotlayotl." Colonial Latin American Review. 20.2 (2011): 233-247. Academic Search Complete. Rete
  • Romero Galván, José Rubén. “Hernando de Alvarado Tezozómoc.” The Oxford Encyclopedia of MesoAmerican Cultures: The Civilization of mexicáyotlo and Central America. Ed. Davíd Carrasco. Vol. 3. New York, NY: Oxford Press, 2001. 219-20.
  • Schroeder, Susan, and David E. Tavárez. Introduction. Chimalpahin’s Conquest: A Nahua Historian’s Rewriting of Francisco López de Gómara’s La Conquista de México. Trans. Susan Schroeder, Cristián Roa-de-la-Carrera, and David E. Tavárez. Stanford: Stanford University Press, 2010. 3-35.
  • Tezozomoc, Fernando Alvarado. Trans. Adrián León. Introducción. Crónica mexicáyotláyotl. Trans. Adrían León. 1st Edition: 1949, 2nd Edition: 1975 ed. mexicáyotlo City: Universidad Nacional Autónoma de México Instituto de Investigaciones Históricos, 1975. VII-XXVII.
  • Migoyo, Gonzalo Díaz, kaj Germán Vázquez Chamorro. Introducción. Crónica mexicáyotlana. Trad. Migoyo kaj Chamorro. de Fernando De Alvarado Tezozomoc. 1a eldono: Nov 2000, 2nd Edición: May 2001 ed. Madrid: Dastin, S. L., 2001. 5-51.
  • Romero Galván, José Rubén. Prólogo. Chimalpáhin y La conquista de México: La crónica de Francisco López de Gómara comentada por el historiador nahua. Ed. Susan Schroeder, David Tavárez Bermúdez, and Cristián Roa-de-la-Carrera. Coyoacán: Universidad Nacional Autónoma de México, 2012. 11-26.
Bibliotekoj
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Hernando_de_Alvarado_Tezozómoc&oldid=8222569"