Historio de fotografio
"Heliografio" de Nicéphore Niépce, ĉ. 1826, Saint-Loup-de-Varennes, Francio
La historio de la moderna fotografio komenciĝis en la 1820-aj jaroj per la laboro de la pioniroj de fotografio Nicéphore Niépce, Louis Daguerre kaj poste William Henry Fox Talbot.
Ili devis solvi tutdiversajn teknikajn problemojn:
- taŭga optikilaro (Camera obscura, optikaj lensoj ...)
- lumoreagaj kemikaĵoj (lumsentivaĵoj kiel arĝenta klorido, arĝenta jodido, arĝenta nitrato ... (arĝento-halogenidoj))
- fiksado de la bildo sur taŭga substanco (plakoj [1] : asfalta lako sur stana, poste vitra plako, papero ...).
La negativ-pozitiva proceduro, inventita de Talbot, ebligis reproduktadon de fotoj en grandaj nombroj.
La pioniroj de fotografio
[redakti | redakti fonton]-
Joseph Nicéphore Niépce, ĉ. 1795 -
Louis Daguerre, 1844 -
William Henry Fox Talbot, 1844
En la dua duono de la 19-a jarcento estis trovitaj metodoj por redukti la tempon de impreso de komence pluraj horoj al fine ono de sekundo, kiu ebligis fotadon de moviĝantaj motivoj (Eadweard Muybridge, Étienne-Jules Marey, Ottomar Anschütz) kaj poste ankaŭ kinematografion kaj kolorfotado (fratoj Lumière).
-
Eadweard J. Muybridge -
Étienne-Jules Marey -
Ottomar Anschütz -
Fratoj Lumière
.jpg)
Popularigo de fotado
[redakti | redakti fonton]
Notu la kapapogilon - eksponperiodo por foti estis sufiĉe longaj!
Plia perfektigo (albumina plako, kolodia malseka plako, gelateno, celuloido, rulfilmo) permesis, ke la plakoj fariĝu pli malgrandaj kaj flekseblaj. Kaj aperis nova profesio: la fotografisto - pli kaj pli populariĝis havi foton kiel rememoraĵon pri speciala okazaĵo, familia festo.
En julio 1888 Kodak surmerkatigis la unuan fotilon kun rulfilmo kaj sloganis: "You press the button, we do the rest" (Vi premu la butonon, ni faras la reston) kaj en 1901 fotilo Brownie de Kodak konkeris amasan klientaron.
Kolora fotado
[redakti | redakti fonton]
Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Kolorfotografio.
La supermetiĝantaj elementoj (flavaj, cejanaj kaj ruĝaj) klare videblas.
Dum la tuta 19-a jarcento oni eksperimentis pri kolorfotado, kaj la unua kiu sukcesis fari kolorfoton estis skota fizikisto James Clerk Maxwell en 1861. Li fakte faris tri fotojn de la sama motivo tra tri diverskoloraj filtriloj (ruĝa, verda kaj blua), kiujn li poste projekciis tra la samaj filtriloj. Sergej Miĥajloviĉ Prokudin-Gorskij progresigis tiun metodon.
Ankaŭ kolorfotoj laŭ Lippmann-tekniko surbaze de difrakto estas videblaj nur per projekciado. Ĝi estis evoluigita de Nobel-premiita (en 1908) fizikisto Gabriel Lippmann en 1891.
Pri daŭraj surpaperaj kolorfotoj laboris francoj Louis Ducos du Hauron kaj Charles Cros ekde 1862. Hauron patentigis eĉ uzeblan proceson, bazitan same sur trifarbaĵo (trikromio). Sed nur en 1873 kaj 1884 Hermann W. Vogel sukcesis sensitivigi arĝent-halogenidan filmon per verda kaj oranĝkolora lumo (ortokromata fotado). Sensitivo per ruĝaj ondoj estis atingita nur en 1902 Adolf Miethe kaj A. Traube per la t.n. pankromata sensado.
La fratoj Auguste kaj Louis Lumière prezentis en 1904 la aŭtokrom-plakojn, bazitajn je kolorigitajn terpomaj ameloj (oranĝruĝa, verda, violeta) kaj bromarĝentaĝelatina emulsio.
La unuaj tritavolaj filmoj surmerkatiĝis en 1936 de Agfa kaj Kodak. La filmo konsistas el tri tavoloj, kie la arĝento-halogenidaj kristaloj estas ligitaj al molekuloj sensitivaj por - respektive - blua, verda, ruĝa lumo.
Cifereca fotografio
[redakti | redakti fonton] Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Cifereca fotilo.
Cifereca fotografio surbaze de elektronika bildotransformilo (CCD-fotosensilo, CCD = angle: "charge-coupled device") estis inventita en 1969 de Willard Boyle kaj George E. Smith en AT&T Bell Labs.
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Notoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ = Fotografa plato[rompita ligilo]
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Historio de fotografio de la komenco ĝis la 1920-aj jaroj (en), de Dr. Robert Leggat
- Historio de fotografio Arkivigite je 2011-07-17 per la retarkivo Wayback Machine, de J. Monge-Najera, Universitato de Costa Rica
- La unua foto en la Universitato de Teksaso ĉe Aŭstino