Ibn al-Ŝatir

Modelo de Ibn al-Ŝatir por la aperoj de Merkuro, montrante la multobligon de epicikloj en Ptolemea iniciato.

Ibn al-Ŝatir aŭ Ibn aŝ-Ŝatir (arabe ابن الشاطر; 1375–1304) estis araba astronomo. Li laboris kiel muŭakkit (موقت, nome religia tempokontrolinto) en la Moskeo de la Omajadoj en Damasko kaj konstruis grandan sunhorloĝon por ties minareto en 1371/72.

Lia ĉefa grava astronomia traktaĵo estis kitab nihajat al-sul fi taŝih al-usul ("La fina demando koncerne al la korekto de principoj"). En ĝi li draste reformis la Ptolemeajn modelojn pri la Suno, Luno kaj planedoj, nuligante la discentrecon kaj la ekvanton enmetante kromajn epiciklojn.

Kvankam lia sistemo estis firme suncentra (li estis nuligante la Ptolemeajn discentraĵojn, dum la matematikaj detaloj de lia sistemo estis identaj al tiuj de la verko de Koperniko nome De revolutionibus. Oni ne scias ĉu Koperniko legis la verkon de Ibn aŝ-Ŝatir.

Literaturo

• Fernini, Ilias. A Bibliography of Scholars in Medieval Islam. Abu Dhabi (UAE) Cultural Foundation, 1998
• Kennedy, Edward S. "Late Medieval Planetary Theory." Isis 57 (1966):365-378.
• Kennedy, Edward S. and Ghanem, Imad. The Life and Work of Ibn al-Shatir, an Arab Astronomer of the Fourteenth Century. Aleppo: History of Arabic Science Institute, University of Aleppo, 1976.
• Roberts, Victor. "The Solar and Lunar Theory of Ibn ash-Shatir: A Pre-Copernican Copernican Model". Isis, 48(1957):428-432.
• Roberts, Victor and Edward S. Kennedy. "The Planetary Theory of Ibn al-Shatir". Isis, 50(1959):227-235.
• Saliba, George. "Theory and Observation in Islamic Astronomy: The Work of Ibn al-Shatir of Damascus". Journal for the History of Astronomy, 18(1987):35-43.
• Turner, Howard R. Science in Medieval Islam, an illustrated introduction. University of Texas Press, Austin, 1995. ISBN 0-292-78149-0 (pb) ISBN 0-292-78147-4 (hc)
• “Ibn al‐Shāṭir: ʿAlāʾ al‐Dīn ʿAlī ibn Ibrāhīm”, The Biographical Encyclopedia of Astronomers.

(PDF version)

Eksteraj ligiloj

• Science in Medieval Islam Arkivigite je 2005-01-06 per la retarkivo Wayback Machine de Howard R. Turner
• The Lights of the Stars