Jean Héroard
| Jean Héroard<>br(1551-1628) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
.png) "Pri la Institucio de la princo", verko de Jean Héroard (1551-1628), eldonita en 1609.
| |||||
| Persona informo | |||||
| Jean Héroard | |||||
| Naskiĝo | 22-a de julio 1551 en Hauteville-la-Guichard, Francio | ||||
| Morto | 11-a de februaro 1628 en La Rochelle, Francio | ||||
| Lingvoj | meza franca vd | ||||
| Ŝtataneco | Francio  vd
| ||||
| Alma mater | Reĝa Ĝardeno de Medicinaj Plantoj Universitato de Montpellier | ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | kuracisto zoologo bestokuracisto anatomo vd
| ||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Jean HÉROARD (1551-1628) estis franca veterinaro, kuracisto, anatomiisto kaj unua kuracisto de Karlo la 9-a. Li estas konsiderata la unua franca veterinaro kaj kaj aparte li distingiĝis en la studo de la anatomio kaj malsanoj de ĉevaloj. Dum sia vivo li verkis ĉiutagan taglibron rilatantan al la sanstato de Ludoviko la 13-a, kiu ankoraŭ hodiaŭ ebligas al ni havi unikajn kaj ofte intimajn informojn pri la vivo de la suvereno, sed ankaŭ pri la medikamento kaj ĝiaj tiamaj kuraciloj.
Familio kaj studoj[redakti | redakti fonton]
Jean Héroard naskiĝis la 22-an de julio 1551 en familio de kuracistoj devenaj el Dreux, sed ekloĝis en Montpellier ekde 1490 . Michel, lia patro, estis fama kirurgo kiu aliĝis al la reformacio kaj kiu enamikiĝis al Johano Kalvino en Ĝenevo.
La frua vivo de Jean Héroard restas obskura. Ĝi estas nur priskribita en nuntempaj fontoj tra du pamfletoj kiuj devas esti prenitaj kun singardo ĉar ili estis redaktitaj en 1654 kiel parto de medicina disputo kiu kontraŭbatalis la kuracistojn de la Fakultato de Parizo al tiuj de la Universitato de Montpellier.
La plej konata versio estas tiu verkita de lia furioza oponanto, Charles Guillemeau (1588-1656) (filo de lia plej bona amiko, la fama kirurgo Jacques Guillemeau (1550-1612)). Laŭ li, en 1569, la juna Jean Héroard partoprenis, en la vicoj de la protestantoj, en la batalo de Moncontour.[1] En 1571, li enskribiĝis ĉe la Fakultato de Medicino en Montpellier.
En 1574, ni trovis lin en Parizo kie li aliĝis al sia onklo Guillaume Héroard, iu financisto. Tie li trovis sian amikon Jacques Guillemeau, kiun li konis en Montpellier kaj kiu prezentis lin al Ambroise Paré. Estis ĉi-lasta kiu rekomendis lin al Karlo la 9-a, kaj petis al la reĝo akcepti lin kiel hipiatro[2].
Prezentita al la reĝo, li estis nomumita, verŝajne en 1574, "Kuracisto de la Veterinara Arto", distingo akompanita de rekompenco de 400 pundoj. El pli fidinda fonto (kontaj registraĵoj de la Domo de la Reĝo), Jean Héroard portis dum la jaroj 1576-1578 la duoblan titolon de "lerneja studanto pri medicino por daŭrigi en la ekzercado de la veterinara arto" kaj kiel "kuracisto en la reĝa arto"”
Li tiam ricevis 120, kaj poste 200 pundojn jare; kiel studento kaj stabila kuracisto, ne malpli ol 500 turniraj pundoj. Estis en la kadro de tiu ĉi polemiko ke li verkis Hipposteologion, tio estas traktaĵon pri la osteologio de la ĉevalo, manuskripto proponita en 1579 al Henriko la 3-a, sed kiu ne estus publikigita ĝis 1599, kun dediĉepistolo al Henriko la 4-a.
Ĉeestanta en Blois dum la okazaĵoj de 1588, Jean Héroard estas la verŝajna verkinto de la detala raporto pri la morto de la duko kaj Kardinalo de Gizo, Louis de Lorraine (1555-1588), frato de Henriko de Loreno, 3-a Duko de Gizo.
Kuracisto de la Reĝo kaj de la Daŭfeno[redakti | redakti fonton]
Dokumento datita el 1585 konfirmas ke Jean Héroard disponigis somerĉambron kiel ordinara kuracisto al reĝo Henriko la 3-a. Li ĉeestis la nekropsion de sia reĝa paciento kiam li estis murdita (2-a de aŭgusto 1589).
Li estis konfirmita en sia posteno de lia sukcedanto Henriko la 4-a, kiu konfidis al li la sanon de sia filo, la estonta Ludoviko la 13-a. Li tiam kunigis la funkciojn kiel ordinara kuracisto de la Daŭfeno, distrikta kuracisto de la reĝo kaj veterinara kuracisto.
Post la murdo de Henriko la 4-a, li ĉeestis la nekropsion de la reganto kaj tuj estis promociita, fare de Maria de Mediĉo, al la pozicio kiel unua kuracisto de Ludoviko la 13-a. Héroard daŭre estis en la servo de la reĝo kiam li mortis en 1628.
Lia taglibro, kiun li konservis dum dudek sep jaroj, famigis lin: li tre precize registris ĉiujn faktojn rilatajn al la sano de la daŭfeno.
Lia proksimeco al la suvereno gajnis al li multajn signojn de rekono. Li direktis la santeamon, kiel oficiro de la Ĉambro. En 1625, li ricevis administradon de la "banoj, akvoj kaj mineralfontoj". La sekvan jaron, li estis nomumita superintendanto de la Reĝa Ĝardeno de Medicinaj plantoj.
Dume, per lia edziĝo kun Anne du Val la 22-an de januaro 1602, Héroard iĝis sinjoro de Vaugrigneuse, biendomo kiun la reĝo establis laŭ sia peto kiel "tero de alta justeco. » (Patentaj leteroj de januaro 1624), kadre de probabla konflikto de aŭtoritato kun kardinalo Richelieu, kiu ĵus akiris la graflandojn Limours kaj Montlhéry, el kiuj Vaugrigneuse dependis.
Jean Héroard mortis en la tendaro de La Rochelle la 11-an de februaro 1628 en sia sepdek-sepa jaro, al la servo de la reĝo, "al kies sano li dediĉis sin tute, malpli avidema pri riĉaĵo ol pri gloro kaj nekomparebla amo kaj lojaleco.
Lia korpo ripozas en la preĝejo de Vaugrigneuse, en la kapelo de la Virgulino kiun li konstruigis.
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
- Ambroise Paré (1509-1590)
- Jacques Guillemeau (1549-1613)[3]
- Théophraste Renaudot (1584-1653)[4]
- Siméon Courtaud (m. 1644)[5]
- Jean Riolan la Juna (1577-1657)[6]
- Jean Riolan la Maljuna (1539–18.10.1606)[6]
- Johano Kalvino (1509-1564)
- Jacques Guillemeau (1550-1613)<ref>Bibliothèque Nationale de France</ref
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ La 3-an de oktobro 1569, la katolikaj trupoj de la reĝo Karolo la 9-a, sub la komando de la Duko de Anĵuo, venkis la hugenotajn trupojn, komandatajn fare de admiralo Gaspard de Coligny, ĉe Moncontour, en Poitou. Tiu ĉi batalo okazis dum la Tria Religia Milito.
- ↑ Hipiatrio estas la antikva formo de veterinara medicino koncerne al ĉevaloj, kaj pli ĝenerale pri scio rilatanta al ĉevalsano, ĉevalaj malsanoj kaj eblaj traktaĵoj. De nun, ni parolas pri ĉevala medicino kaj la termino "hipiatrio" rilatas pli al la antikva kaj mezepoka scienco pri ĉevalprizorgo, inkluzive de, interalie, ritoj, sangumado, referencoj al la teorio de humuroj kaj magiaj formuloj.
- ↑ Royal College of Physicians of Edinburgh
- ↑ Biographie Universelle Classique
- ↑ L'ancienne faculté de médecine de Paris
- ↑ 6,0 6,1 Dictionnaire historique de la médecine ancienne et moderne