José Emilio Pacheco

José Emilio Pacheco
Persona informo
José Emilio Pacheco
Naskonomo	José Emilio Pacheco Barny
Naskiĝo	30-an de junio 1939 (1939-06-30) en Meksikurbo
Morto	26-an de januaro 2014 (2014-01-26) (74-jaraĝa) en Meksikurbo
Mortis per	Korhalto vd
Lingvoj	angla vd
Ŝtataneco	Meksiko vd
Alma mater	Nacia Aŭtonoma Universitato de Meksiko vd
Familio
Edz(in)o	Cristina Pacheco (en) (1962–2014) vd
Profesio
Okupo	poeto tradukisto kantisto literaturkritikisto scenaristo romanisto eseisto verkisto vd
Verkado
Verkoj	Battles in the Desert vd
Honorigoj Honorigoj (2013)  Golden Wreath (en) (2009)  Premio Cervantes (2009)  Reina Sofía Award (en) (2004, 2004)  Alfonso Reyes International Prize (en) (2004)  Iberamerika Premio de Poezio Paŭlo Neruda (2001, 2001)  Premio Iberoamericano de Letras José Donoso (en) (2000)  José Fuentes Mares National Prize for Literature (en) (1992)  National Prize for Arts and Sciences (en) (1973, 1973)  Xavier Villaurrutia Award (en) (1969)  Premio Nacional de Poesía Aguascalientes (en) , kialo de la premio Don't Ask Me How the Time Goes By (en)  Magda Donato Award (en)  Guggenheim-stipendio vd
Membrecoj Membrecoj Akademio Meksika de la Lingvo (2006–) Meksika Nacia Kolegio (1986–) vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

José Emilio PACHECO Berny [paĈEko] (Meksikurbo, 30-a de junio 1939 - Samloke, 26-a de januaro 2014)​ estis elstara meksika verkisto kiu publikigis poezion, kronikojn, romanojn, novelojn, eseojn, literaturan kritikon kaj tradukojn.​

Oni konsideras lin integranto de la nomita "generacio de la kvindekaj jaroj" aŭ "de mezjarcento", en kiu oni inkludas ankaŭ verkistojn kiel Juan Vicente Melo, Inés Arredondo, Juan García Ponce, Huberto Batis, Sergio Pitol, José de la Colina, Salvador Elizondo, Carlos Monsiváis, inter aliaj. Li kunhavis la kosmopolitan perspektivon kiu estas karaktera de la verkistoj de tiu generacio, kaj la temoj kiujn li pritraktis estas el historio kaj cikla tempo,​ la universo de la infaneco kaj de fantasto, ĝis la urbo kaj la morto. La verkado de Pacheco distingiĝas pro konstanta pridemandado pri la vivo en la moderna mondo, pri la literaturo kaj pri lia propra arta produktado,​ kaj pro la uzado de facila, alirebla lingvaĵo.

La verkaro de Pacheco enhavas tre diversajn formatojn kiel rakontaro, romano, novelo, kroniko, poezio, traduko kaj eseo. Estas karakteroj komunaj al liaj tekstoj, kvankam ĉiuj el la ĝenroj povas esti distingita disde aliaj per partikularaj elementoj; konstanto en lia verkaro estas insista plinovigemo kaj reverkado.​ Li konsideris literaturon kiel io dinamikaj kaj ŝanĝiĝema, kio kondukis lin al reviziado kaj reverkado de siaj verkoj, kiel montro de memkritiko. Lia ideo pri reverkemo inkludas dialogon kun iamaj tekstoj (ĉu de modernaj verkistoj, kiel Jorge Luis Borges kaj Ernesto Cardenal, ĉu de klasikaj, kiel Katulo) kaj kun siaj legantoj. Kiel asertis Oviedo, “lia verkaro estas iel antologio formita de la reverkado de liaj legaĵoj – nova teksto kiu estas superpresita sur aliaj iamaj tekstoj”.

Verkoj

Poezio

• Los elementos de la noche (1963)
• El reposo del fuego (1966)
• No me preguntes cómo pasa el tiempo (1969)
• Irás y no volverás (1973)
• Islas a la deriva (1976)
• Desde entonces (1979)
• Los trabajos del mar (1983)
• Miro la tierra (1987)
• Ciudad de la memoria (1990)
• El silencio de la luna (1996)
• La arena errante (1999)
• Siglo pasado (2000)
• Tarde o temprano (Poemas 1958-2009) (2009; kompleta poezio, FCE)
• Como la lluvia (2009)
• La edad de las tinieblas (2009)
• El espejo de los ecos (Taller de comunicación gráfica, 2012)

Novaloj kaj rakontoj

• El viento distante (1963)
• El principio del placer (1972)
• La sangre de Medusa y otros cuentos marginales (1990, el 1956 kaj 1984)

Romanoj

• Morirás lejos (1967)
• Las batallas en el desierto (1981)

Artikoloj

• Inventario I. Antología. 1973-1983 (2017)
• Inventario II. Antología. 1984-1992 (2017)
• Inventario III. Antología. 1993-2014 (2017)

Eseoj

• Jorge Luis Borges. Una invitación a su lectura (1999), de José Emilio Pacheco. Reeldonita kiel Jorge Luis Borges (2019).
• Ramón López Velarde. La lumbre inmóvil (2003)

Tradukoj

• Cuatro cuartetos, de T. S. Eliot
• Cómo es, de Samuel Beckett
• Vidas imaginarias, de Marcel Schwob
• De profundis, de Oscar Wilde
• Un tranvía llamado deseo, de Tennessee Williams

Antologio

• Antología del modernismo (1884-1921) (1970) México, UNAM.

Bibliografio

En hispana

• José Emilio Pacheco: perspectivas críticas / Hugo J Verani, 2006
• Ensoñación cósmica: poética de El reposo de fuego, de José Emilio Pacheco / Betina Bahía Diwan, 2004
• Dilemas de la poesía de fin de siglo: José Emilio Pacheco y Jaime Sáenz / Elizabeth Pérez, 2001
• José Emilio Pacheco: poeta y cuentista posmoderno / José de Jesús Ramos, 1992
• El papel del lector en la novela mexicana contemporánea: José Emilio Pacheco / Magda Graniela-Rodríguez, 1991
• José Emilio Pacheco: poética y poesía del prosaísmo / Daniel Torres, 1990
• La hoguera y el viento: José Emilio Pacheco ante la crítica / Hugo J Verani, 1987
• José Emilio Pacheco / Luis Antonio de Villena, 1986
• Ficción e historia: la narrativa de José Emilio Pacheco / Yvette Jiménez de Báez, 1979
• Ruiz Álvaro kaj Edith Negrín (kunord.), Pasión por la palabra. Homenaje a José Emilio (coord.) México, UNAM/UAM , 2013
• Karl Kohut (eld.), Literatura mexicana hoy. Del 68 al ocaso de la revolución. Madrid, Vervuert, 1995.
• Rafael Olea Franco,En el reino fantástico de los aparecidos: Roa Bárcena, Fuentes y Pacheco. México, Colegio de México, 2004.
• Manuel Fernández Perera (kunord.) La literatura mexicana del siglo XX. México, FCE, 2008.

En angla

• Modern Spanish American poets. Second series / María Antonia Salgado, 2004
• José Emilio Pacheco and the poets of the shadows / Ronald J Friis, 2001
• Out of the volcano: portraits of contemporary Mexican artists / Margaret Sayers Peden, 1991
• Tradition and renewal: essays on twentieth-century Latin American literature and culture / Merlin H Forster, 1975
• The turning tides: the poetry of José Emilio Pacheco / Mary Kathryn Docter, 1991
• Time in the poetry of José Emilio Pacheco: images, themes, poetics / Judith Roman Topletz, 1983

Publikaĵoj pri la verkaro de Pacheco

• Ficción e Historia: La Narrativa de José Emilio Pacheco. El Colegio de México. 1979. p. 348.
• Torres, Daniel (1990). University of Michigan, eld. José Emilio Pacheco: Poética y poesía del prosaísmo. Editorial Pliegos. p. 124. ISBN 8486214521.
• Hugo J. Verani, ed. (1993). La hoguera y el viento: José Emilio Pacheco ante la crítica. Ediciones ERA. p. 341. ISBN 9684113544.
• Monasterios, Elizabeth (2001). Dilemas de la poesía latinoamericana de fin de siglo: José Emilio Pacheco y Jaime Saenz. Plural editores. p. 299. ISBN 9789990564013.
• Sánchez Osés, Eduardo (2002). Las batallas en el desierto: análisis crítico. UNAM. p. 168. ISBN 9703202217.
• Popovic, et al. (2006). José Emilio Pacheco: perspectivas críticas. Siglo XXI. p. 330. ISBN 968232629X.
• Cannavacciuolo, Margherita (2014), Miradas en vilo: la narrativa de José Emilio Pacheco, Beatriz Viterbo Editora, pp. 207, ISBN 9789508453082.
• Aub, Max (1960). Poesía mexicana, 1950-1960. Madrid: Aguilar.
• Brushwood, John (1985). La novela mexicana (1967-1982). México: Grijalbo.
• Roas, David (2001). Teorías de lo fantástico. Madrid: Arco/Libros.
• Bellini, Giuseppe (1985). Historia de la literatura hispanoamericana. Madrid: Castalia.
• Fuentes, Carlos (1969). La nueva novela hispanoamericana. México: Joaquín Mortiz.
• Glantz, Margo (1971). Onda y escritura en México. México: Siglo XXI.