Kontraŭsistemo

Piramido de la kapitalisma sistemo, 1911.

Kontraŭsistemo estas ajna ago, ideologio aŭ politiko kiu povas iri de kritiko al malferme kontraŭ la sistemo, t.e. al socio bazita sur la hierarkio, kompetenta inter malforta kaj forta, kaj ĉefe kiam ĝi estas regata de ekonomia elito kun potenco super la tuta socio kaj supozeble demokrataj politikaj ordoj. Estas sociaj movadoj, kiuj estas kontraŭ-sistemaj movadoj kaj ankaŭ kontraŭsistemaj grupoj. Kontraŭsistemo ne estas sinonimo de kontraŭkapitalismo kaj neniel rilatas al agreso, kvankam iuj amaskomunikiloj misuzis ĝin, "trompante", kvazaŭ ĝi estus sinonimo de perforto.

Ankaŭ priskribita kiel "movado de movadoj", de la lasta triono de la 20-a jarcento, ĝi konkretigas, difinas kaj integras ĝiajn elementojn, prezentante sin kiel heterogenan alternativon al "sistemo" (aŭ "establado") kiu nun estas konata kaj identigita multe pli bone ol, ekzemple, en majo de 1968. Do, ĝi povas inkluzivi aliajn pli specifajn filozofiojn kaj movadojn kiel la aserto de media zorgo, apartigo de potencoj, pacismo, feminismo (aŭ kontraŭpatriarkeco), anarkiismo, kontraŭ-tutmondiĝo aŭ la antaŭe menciita kontraŭkapitalismo.

La termino "kontraŭsistemo" aperis por la unua fojo en la franca lingvo en 1717, kiam la tiel konataj "fratoj Pâris", dediĉitaj al financado, provis faligi la financan sistemon. Multaj novigaj ideologioj estis konsiderataj "kontraŭsistemaj" ĉe ilia naskiĝo mem kaj dum certa tempo ili estis konsiderataj "politike ĝustaj" aŭ eĉ, por novaj generacioj, parto de nova sistemo. Ekzemple, en la 1970-aj jaroj de la 20-a jarcento, estis konsiderata kontraŭsistema tre radikala politika vidado de ekologio, kiu celis kompreni kaj restrukturi la ekonomion kaj socion, kio estas la temo de nunaj daŭrigeblaj politikoj. Ankaŭ estas konsiderata kontraŭsistemaj kaj kontraŭ-faŝismo kaj eĉ Jesuo, kiu siatempe estis konsiderata kontraŭsistemulo sed hodiaŭ fariĝis grava reprezentanto de la enorme ampleksa sistemo de kristanismo.