Kvantodifinaj adjektivpronomoj

Kvantodifinaj adjektivpronomoj estas klasitaj pronomoj, kiuj en pli-malpli difina maniero esprimas la kvanton.

Klasigo

En Esperanto, kvantodifinaj adjektivpronomoj estas pronomoj klasitaj apud la kolektiv- kaj sumig-pronomoj kiel ĉiu kaj ambaŭ; ili estas: alia, kelkaj, malmultaj, multaj, pluraj. Tiuj vortoj estas pronomigitaj adjektivoj, kaj sekve deklinaciiĝas kiel adjektivoj.

Uzo

Uzataj kiel kvazaŭnomoj, ili montras nur homojn:

Iuj parolas, aliaj silentas.

Kelkaj supozas, ke...

La verko de Chaptal, kiu instruas al multaj la misterojn de la franca lingvo (L.L. Zamenhof);

Malmultaj opinias tiamaniere.

Pluraj furioze demandis.

Kiel reprezentantoj, ili povas indiferente montri homojn, bestojn, aĵojn:

Inter tiuj juveloj, malmultaj estas el arĝento, kelkaj el onikso kaj pluraj el oro.

Oni rimarkos, ke, krom alia, la ceteraj pronomoj estas, pro sia signifo, nur plurale uzataj.

Almeto de la finaĵo -u

Rilate tiun nefundamentan uzon, Plena Analiza Gramatiko (PAG) klarigas jene.

„ Rim. Ĉar al la duobla uzado de tiuj vortoj (pronoma kaj adjektiva) respondas nur unu sola finaĵo, la adjektiva -a, oni kelkfoje sentas danĝeron de konfuzo. Tial, jam de multaj jaroj, oni emas distingi tiujn du uzadojn per du finaĵoj, almetante ankaŭ al ili, kiam ili estas pronome uzataj, la finaĵon -u, analogan al iu, tiu, kiu. Tio estis plej facila kun alia, kies radiko finiĝas per i. ” — Plena Analiza Gramatiko, 1980, § 62

Tiel nun, pli-malpli ofte, uzadas la deklinacio (genitivo nur pri personoj):

Nombroj	Singularo	Singularo	Pluralo
Formoj	Komuna	Neŭtra
Nominativo	aliu	alio	aliuj
Akuzativo	aliun	alion	aliujn
Genitivo	alies	—	alies
Prepozitivo	je aliu	je alio	je aliuj

Ekzemploj:

• Iuj alvenis, aliuj foriris. (Plena Analiza Gramatiko, 1980)
• Ies gajno, alies perdo. (Harold Bolingbroke Mudie, 1906)
• Tio kaj alio. (L.L. Zamenhof)
• Eble tiu priskribo povas esti interesa ankaŭ por aliuj. (Boris Kolker, 2005)
• Kelkiuj estis alirantaj la tablon. (Vladimir Varankin, 1933)

Kaj aldonas la PAG:

	„ La ceterajn pronomojn kelkfoje oni kunmetas kun la pronomo iu: kelkiuj, multiuj (pluriuj estus logika, sed ne uzata). Formoj ne kontraŭfundamentaj, sed pezaj. Male kelkiu estas absurda, ĉar kelk montras pluralon, se temas pri kalkuleblaj aferoj. ” — Plena Analiza Gramatiko, 1980, § 62