La Fajra Birdo
| La Fajra Birdo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| baleto • muzika verko aŭ komponaĵo | |||||
| Aŭtoroj | |||||
| Lingvoj | |||||
| Lingvo | rusa lingvo | ||||
| Eldonado | |||||
| Eldondato | 1910 | ||||
| |||||
La Fajra Birdo aŭ Fajrbirdo (en franca L'Oiseau de feu; en rusa Жар-птица, Zhar-ptitsa) estas baleto de la rusa komponisto Igor Stravinski, verkita por la pariza sezono de 1910 de la Rusaj Baletoj de Sergej Djagilev, kun koreografio de Miĥail Fokin. La scenaro de Aleksander Benois kaj Miĥail Fokin estis bazita sur rusiaj fabeloj pri la magia brila birdo kiu povas esti kaj beno kaj malbeno por ties posedanto. Ĉe la premiero en la 25a de junio 1910 en Parizo, la verko estis tuja sukceso kaj de aŭdantaro kaj de kritikistaro.
La baleto havis historian gravon ne nur kiel malkovra majstroverko de Stravinski, sed ankaŭ kiel eko de la kunlaboro inter Djagilev kaj Stravinski kio produktos ankaŭ Petruŝka, La konsekro de la printempo, Pulcinella kaj aliaj.
Enhavo: Ordo de peconombroj en la baletigo de 1910
[redakti | redakti fonton]
- Plej ofta nombroseparado en plej registraĵoj
- I. Enkonduko
- Unua Bildo
- II. Le Jardin enchanté de Kachtcheï (La sorĉa ĝardeno de Kastĉei)
- III. Apparition de l'Oiseau de feu, poursuivi par Ivan Tsarévitch (Apero de la Fajrbirdo, persekutata de Princo Ivan)
- IV. Danse de l'Oiseau de feu (Danco de Fajrbirdo)
- V. Capture de l'Oiseau de feu par Ivan Tsarévitch (Kapto de Fajrbirdo fare de Princo Ivan)
- VI. Supplications de l'Oiseau de feu (Peto de Fajrbirdo)
- VII. Apparition des treize princesses enchantées (Apero de la Dektri Ŝorĉitaj Princinoj)
- VIII. Jeu des princesses avec les pommes d'or (La ludo de la Princinoj kun la Oraj Pomoj). Scherzo
- IX. Brusque apparition d'Ivan Tsarévitch (Subita apero de Princo Ivan)
- X. Khorovode (Ronde) des princesses (Ĥorovod (Rondodanco) de la Princinoj)
- XI. Lever du jour (Tagiĝo)
- XII. Ivan Tsarévitch pénètre dans le palais de Kachtcheï (Princo Ivan eniras en la palaco de Kastĉei)
- XIII. Carillon Féerique, apparition des monstres-gardiens de Kachtcheï et capture d'Ivan Tsarévitch (Magia kariljono, Apero de la monstraj gvardioj de Kastĉei, kaj kapto de Princo Ivan)
- XIV. Arrivée de Kachtcheï l'Immortel (Alveno de Kastĉei la Senmorta)
- XV. Dialogue de Kachtcheï avec Ivan Tsarévitch (Dialogo de Kastĉei kaj Princo Ivan)
- XVI. Intercession des princesses (Interveno de la Princinoj)
- XVII. Apparition de l'Oiseau de feu (Apero de Fajrbirdo)
- XVIII. Danse de la suite de Kachtcheï, enchantée par l'Oiseau de feu (Danco de Kastĉei, sorĉita de Fajrbirdo)
- XIX. Danse infernale de tous les sujets de Kachtcheï (Infera Danco de ĉiuj temoj de Kastĉei)
- XX. Berceuse (L'Oiseau de feu) (Lulkanto)
- XXI. Réveil de Kachtcheï (Vekiĝo de Kastĉei)
- XXII. Mort de Kachtcheï (Morto de Kastĉei)
- XXIII. Profondes ténèbres (Profunda Malhelo)
- Dua Bildo
- XXIV. Disparition du palais et des sortilèges de Kachtcheï, animation des chevaliers pétrifiés, allégresse générale (Malapero de la Palaco de Kastĉei kaj de la magiaj kreaĵoj, Reveno al la vivo de la ŝtonigitaj kavaliroj, Ĝenerala Ĝuo)
- Nombroj separataj de Stravinski mem
- I. Enkonduko
- Unua Bildo
- II. Le Jardin enchanté de Kachtcheï (La sorĉa ĝardeno de Kastĉei)
- III. Apparition de l'Oiseau de feu, poursuivi par Ivan Tsarévitch (Apero de la Fajrbirdo, persekutata de Princo Ivan)
- IV. Danse de l'Oiseau de feu (Danco de Fajrbirdo)
- V. Capture de l'Oiseau de feu par Ivan Tsarévitch (Kapto de Fajrbirdo fare de Princo Ivan)
- VI. Supplications de l'Oiseau de feu (Peto de Fajrbirdo) – Apparition des treize princesses enchantées (Apero de la Dektri Ŝorĉitaj Princinoj)
- VII. Jeu des princesses avec les pommes d'or (La ludo de la Princinoj kun la Oraj Pomoj). Scherzo
- VIII. Brusque apparition d'Ivan Tsarévitch (Subita apero de Princo Ivan)
- IX. Khorovode (Ronde) des princesses (Ĥorovod (Rondodanco) de la Princinoj)
- X. Lever du jour (Tagiĝo) – Ivan Tsarévitch pénètre dans le palais de Kachtcheï (Princo Ivan eniras en la palaco de Kastĉei)
- XI. Carillon Féerique, apparition des monstres-gardiens de Kachtcheï et capture d'Ivan Tsarévitch (Magia kariljono, Apero de la monstraj gvardioj de Kastĉei, kaj kapto de Princo Ivan) – Arrivée de Kachtcheï l'Immortel (Alveno de Kastĉei la Senmorta) – Dialogue de Kachtcheï avec Ivan Tsarévitch (Dialogo de Kastĉei kaj Princo Ivan) – Intercession des princesses (Interveno de la Princinoj) – Apparition de l'Oiseau de feu (Apero de Fajrbirdo)
- XII. Danse de la suite de Kachtcheï, enchantée par l'Oiseau de feu (Danco de Kastĉei, sorĉita de Fajrbirdo)
- XIII. Danse infernale de tous les sujets de Kachtcheï (Infera Danco de ĉiuj temoj de Kastĉei) – Berceuse (L'Oiseau de feu) (Lulkanto) – Réveil de Kachtcheï (Vekiĝo de Kastĉei) – Mort de Kachtcheï (Morto de Kastĉei) – Profondes ténèbres (Profunda Malhelo)
- Dua Bildo
- XIV. Disparition du palais et des sortilèges de Kachtcheï, animation des chevaliers pétrifiés, allégresse générale (Malapero de la Palaco de Kastĉei kaj de la magiaj kreaĵoj, Reveno al la vivo de la ŝtonigitaj kavaliroj, Ĝenerala Ĝuo)
Orkestrado
[redakti | redakti fonton]- 4 flutoj (3a & 4a ankaŭ fluteto); 3 hobojoj; angla korno; 3 klarnetoj (3a kaj D klarneto); basklarneto; 3 fagotoj (2a kaj 2a kontrafagoto); kontrafagoto; 4 kornoj; 3 trumpetoj; 3 trombonoj; tubjo; 3 trumpetoj (sursceneje); 4 vagneraj tubjoj (du tenoraj kaj du basaj, sursceneje); timbalo; bastamburo; cimbaloj; triangulo; tamburino; gongo; tubsonoriloj; kampaneto; ksilofono; celesto; 3 harpoj; pianoforte; kordinstrumentoj.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- Sorley Walker, Kathrine. 1982. De Basil's Ballets Russes. London: Hutchinson. ISBN 0-09-147510-4; New York: Atheneum. ISBN 0-689-11365-X.
- Taruskin, Richard. 1996. Stravinsky and the Russian Traditions. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-816250-2
- http://www.nla.gov.au/balletsrusses/whatson.html Arkivigite je 2011-06-06 per la retarkivo Wayback Machine