Maria Czapska
| Maria Czapska | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| Naskiĝo | 6-an de februaro 1894 en Prago | ||||
| Morto | 11-an de junio 1981 (87-jaraĝa) en Maisons-Laffitte | ||||
| Lingvoj | pola vd | ||||
| Ŝtataneco | Pollando  vd
| ||||
| Alma mater | Universitato de Varsovio vd
| ||||
| Familio | |||||
| Dinastio | Hutten-Czapski family vd | ||||
| Patro | Jerzy Hutten-Czapski (en)  vd
| ||||
| Patrino | Josephine Leopoldine von Thun und Hohenstein (en) vd
| ||||
| Gefratoj | Józef Czapski, Leopoldyna Elżbieta Hutten-Czapska (en) kaj Karolina Maria Hutten-Czapska (en) vd
| ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | verkisto literaturkritikisto historiisto vd
| ||||
| |||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Maria Dorota Leopoldyna Czapska - pseŭdonomoj: Dorota Obuchowicz, Maria Strzałkowska, Dorota Thun - blazono Leliwa (ĝuste: grafino Hutten-Czapska, alnomon aŭ titolon ne uzis; naskiĝis la 6-an de februaro 1894 en Prago, mortis la 11-an de junio 1981 en Maisons-Laffitte (Pariza Regiono) - pola historiisto pri literaturo, eseistino, aŭtorino de rememoroj, fratino de Józef Czapski.
Vivo
[redakti | redakti fonton]Ŝi devenis de la plej potenca branĉo de sia gento, kiu posedis grandajn bienojn, hereditajn post familio Radziwiłłowie en ĉirkaŭaĵo de Litova Minsk kaj en Volinio. En la jaroj 1925–1930 Maria Czapska restis en Parizo kiel stipendiistino, kolektante materialojn por sia biografio de Adam Mickiewicz. Post reveno al Pollando ŝi verkis diversajn artikolojn kaj literaturajn recenzojn en pli gravaj periodaĵoj kaj gazetoj kaj kunlaboris kun Pola Biografia Vortaro, kie enmetis i.a. plurajn vivpriskribojn de sia familio, ekzemple de Józef Napoleon Czapski.
En 1939 ricevis literaturan premion de "Wiadomości Literackie" (Literaturaj Sciigoj) pro la monografio Ludwika Śniadecka el 1938.
Dum germana okupado ŝi aktivis i.a. en organizaĵo Żegota, helpanta al judoj. En 1945 trairis la verdan landlimon al Francio, kie restis ĝis sia vivofino. De 1947 ĝis la fino aktivis kaj publikigis en "Kultura", loĝante en ties sidejo en Maisons-Laffitte, kie ankaŭ mortis.
Membrino de Pola Scienca Societo en Eksterlando.
En Pola Popola Respubliko informoj pri Maria Czapska estis cenzuritaj. Ŝia nomo troviĝis en speciala listo de personoj kun tuta malpermeso de publikaĵoj. Cenzurajn konsilojn pri ŝi notis Tomasz Strzyżewski, kiu en sia libro pri komunisma cenzuro publikigis informan noton n-ro 9 el 1975 de la Ĉefa Kontrol-Oficejo de Gazetaro, Publikaĵoj kaj Spektakloj. Direktivoj por cenzuristoj entenis sur la listo de malpermesitaj aŭtoroj ŝian nomon dirante: "(...) rilate al sube nomitaj verkistoj, sciencistoj kaj publicistoj restantaj inter elmigrantaro (plimulte kunlaborantoj de malamikaj eldonejoj kaj kontraŭpolaj propagandiloj) oni devas akcepti la principon de senkondiĉa elimino de iliaj nomoj kaj mencioj pri ilia verkado, ekster la kritikaj, el gazetoj, radio, televido kaj neperiodaj publikaĵoj kun eksterscienca karaktero (beletro, publicistitikaĵoj, esearo)".
Laboraĵoj de Maria Czapska
[redakti | redakti fonton]- La vie de Mickiewicz (Vivo de Mickiewicz), Parizo 1931
- Ludwika Śniadecka, Krakovo 1938
- Szkice mickiewiczowskie (Skizoj pri Mickiewicz), Londono 1963
- Dwugłos wspomnień (Duvoĉa rememoro), (verkita kun la frato), Londono 1965
- Europa w rodzinie Eŭropo en la familio), Parizo 1970
- Czas odmieniony (Ŝanĝita tempo), Parizo 1978
- Gwiazda Dawida (Stelo de Davido), London 1975
- Polacy w ZSRR (1939-1942) (Poloj en Sovetunio (1939-1942)), (antologio), Parizo 1963
- Ostatnie odwiedziny i inne szkice (La lasta vizito kaj aliaj skizoj), Varsovio 2006
Bibliografio
[redakti | redakti fonton]- Bogdan Graf von Hutten-Czapski, Sechzig Jahre Politik und Gesellschaft, 1-2, Berlino 1936
- Tomasz Strzyżewski, Wielka księga cenzury PRL w dokumentach (Granda libro de cenzuro en Pola Popola Respubliko en dokumentoj). Prohibita, Varsovio 2015, p. 91, ISBN 9788361344704.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Czapscy; dokumenta filmo surpaĝe de Interreta Bazo de Pola Filmo