Mirza Ghalib
Mirza Ghalib | ||
---|---|---|
Persona informo | ||
Naskonomo | Mirza Asadullah Baig Khan | |
Naskiĝo | 27-an de decembro 1797 en Kala Mahal | |
Morto | 15-an de februaro 1869 (71-jaraĝa) en Kala Kasim Khan | |
Religio | Dekduimamismo vd | |
Lingvoj | persa • urduo • araba vd | |
Loĝloko | Ghalib ki Haveli • Kala Kasim Khan • Malnova Delhio vd | |
Ŝtataneco | Brita Raĝo (1857–1869) Mogola Imperio (1810–1857) vd | |
Familio | ||
Patro | Mirza Abdullah Baig (en) vd | |
Patrino | Azatu-n-Nisa Begum (en) vd | |
Edz(in)o | Imrau Begum (en) (1810–1869) vd | |
Profesio | ||
Alia nomo | مرزا غالب vd | |
Okupo | poeto prozisto verkisto historiisto vd | |
vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Mirza Asadullah Ĥan GHALIB (ankaŭ konata kiel Ghalib aŭ Mirza Asadullah Beg Khan, perse غالب دهلوی; urdue مرزا اسد اللہ خان غالب; n. la 27-an de decembro 1797 en Agra - m. la 15-an de februaro 1869 en Delhio) estis unu el la plej famaj hindaj poetoj, kiu verkis en la urdua kaj persa, aŭtoritata fakulo pri la Korano kaj Sufiismo [1][2][3] [4].
Li estas unu el la plej famaj kaj popularaj poetoj en la urdua lingvo ĝis nuntempe. Kelkaj el liaj poemoj estas parto de la ĝenerala edukado en Barato kaj Pakistano. Laŭ tradicio, li prenis la nomon de la poeto Ghalib ("la supera"); tamen, lia naskiĝnomo estas Mirza Asadullah Beg Khan.
Verkado
[redakti | redakti fonton]Kvankam Ghalib donis preferon al sia persa poezio, li nun estas plej konata por sia svelta korpuso de urdua poezio. Ĉi tiuj estas nur ŝajne simplaj kaj ofte kaŝas reton de aludoj, kiuj nur iom post iom aperas. Kiam li skribas ironie:
- Ĉi tiuj mistikaj problemoj, viaj klarigoj, Ghalib!
- Ni eĉ konsiderus vin sanktulo, se vi ne estus drinkulo.
Oni devas scii, ke "trinkado" en la urdua religia poezio estas bildo de ekstazo per la graco de Dio. Sed Ghalib laŭvorte trinkis.
Ghalib kultivis la sintenon de filozofia poeto kiu havis nur malmulte da intereso en institucia religio kaj povis fidi je la simpatio de la nobelaro en rendimento:
- La celo de mia adorado kuŝas preter percepto;
- Por homoj, kiuj vidas, la Kaabo estas kompaso kaj nenio alia.
En ĉi tiu signifo, "amo" estas metafizika kaj "ammalsano" estas la bazo de ekzisto:
- urdue قید حیات و بند غم ، اصل میں دونوں ایک ہیں
موت سے پہلے آدمی غم سے نجات پائے کیوں؟
- La malliberejo de vivo kaj la sklaveco de malĝojo estas esence unu.
- Kiel homo povus trovi helpon de malĝojo antaŭ morto?
Krom lia poezio, liaj leteroj estas modelo de bona urdua prozo, pro kio sole li meritas lokon inter la literaturaj figuroj de Sudazio.
La hodiaŭa signifo
[redakti | redakti fonton]La poemoj de Ghalib daŭre estas muzikigitaj kaj kantitaj en Barato kaj Pakistano, atingante grandajn spektantarojn. Lia vivo estis filmita en Barato en 1954 kaj en Pakistano en 1961, inkluzive de muzika scenaro de multaj el liaj poemoj. En 1988, la televidserialo Mirza Ghalib estis elsendo en Barato kaj estis enorma sukceso.
Krome, pluraj teatraĵoj traktas la vivon de la poeto.
Fontoj
[redakti | redakti fonton]- Mirza Asadullah Ghalib. Woge der Rose – Woge des Weins. Aus dem Persischen und aus dem Urdu-Diwan. Übersetzung und Auswahl: Annemarie Schimmel. Zürich: Arche 1971.
- Ralph Russell: The Oxford Ghalib. Life and Letters. Delhi: Oxford University Press 2003
- William Dalrymple: The Last Mughal. The Fall of a Dynasty, Delhi, 1857. London: Bloomsbury 2006.
Galerio
[redakti | redakti fonton]-
La tombo de Mirza Ghalib
-
Surskribo en la maŭzoleo de Mirza Ghalib
-
La tombo de Mirza Ghalib kaj aliaj tomboj
-
La tombo de Mirza Ghalib
-
La tombo de Mirza Ghalib
-
Tomboŝtono de Mirza Ghalib
-
Antaŭpordego de la tombo de Ghalib
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Pavan K. Varma. (1989) Ghalib, The Man, The Times. Penguin Books. ISBN 0-14-011664-8.
- ↑ Mīrzā Asadullāh Khān Ghālib. Britannica. Alirita 16 August 2020 .
- ↑ Nicole Dastur (12 May 2007) Remembering 1857 in 2007. The Times of India.
- ↑ Ras H. Siddiqui (27 July 2003) Ghalib in California. Dawn. Arkivita el la originalo je 4 February 2009. Alirita 20 May 2013 .
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- La Divan-e Ghalib - en la urdua, kun Devanagari kaj romiaj transliterumoj. Ankaŭ inkluzivas koncizajn komentojn pri ĉiu verso, same kiel aliajn kritikajn informojn.
- La Amsonetoj de Ghalib - Biografio, elektitaj verkoj, kaj ĉio Ghalib
- Biografio kaj elektitaj verkoj
- La Ĝojo de la Guto - 37 poemoj de Ghalib en angla traduko.