Osso de Cinca

Osso de Cinca
municipo en Hispanio vd
Flago	Blazono
Administrado
Poŝtkodo	22532
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	638  (2023) [+]
Loĝdenso	23 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	41° 40′ N, 0° 11′ O (mapo)41.6650.19083333333333 [+]
Alto	164 m [+]
Areo	27,655609 km² ( 276 5.5 609 ha) [+]
Horzono	UTC+01:00 [+]
Osso de Cinca (Provinco Ŭesko) DEC Situo de Osso de Cinca
Osso de Cinca (Hispanio) DEC Situo de Osso de Cinca
Alia projekto
Vikimedia Komunejo Osso de Cinca [+]

Osso de Cinca [Oso deZINka] estas municipo de Hispanio, en la nordo de la komarko Bajo Cinca (kies ĉefurbo estas Fraga) apartenanta al la suda parto de la Provinco Huesko (regiono Aragono). La loknomo Osso, ĉu etimologie ĉu ne, estas komprenebla kiel Oso, tio estas urso, kaj tial aperas centra urso en la municipaj flago kaj blazono.

Geografio

Ĝia municipa teritorio estas en la nordo de la komarko Bajo Cinca, norde de la teritorio de Zaidín kaj sude de tiu de Belver de Cinca. La municipo apartenas al la jurisdikdicia teritorio de Fraga. Ĝi estas preskaŭ ĉe la fino de la valo de la rivero Cinca. La municipo enhavas la loĝlokojn Osso de Cinca kaj Almudáfar.

La loĝloko Osso de Cinca (164 msm) estas je 90 km de Huesko, provinca ĉefurbo, sur la maldekstra bordo de la rivero Cinca, en la valo formata de la montoj Encomienda kaj Calavera.

La municipa teritorio estas trapasata per la regiona ŝoseo A-1234, kiu ebligas komunikadon kun Belver de Cinca nordokcidente kaj Almudáfar kaj Zaidín sudoriente, dum trans la rivero Cinca paralele iras la ŝoseo kiu komunikas Ballobar kun Chalamera.

Historio

La araboj loĝis en la valo de Cinca kiun ili menciis kiel la "rivero de la olivarboj" (Cinca) kaj ili lasis ankaŭ la nomon de la rivero Alcanadre kaj de la loĝloko Almudáfar. Ekde la falo de la Kaliflando de Kordovo en 1010, la areo ekdependis de Zaragozo, Ilerdo aŭ Ŭesko, depende de la povo de la koncerna tajfo.

Fraga kaj Ilerdo estos konkeritaj de kristanoj samtage, nome la 24an de Oktobro 1149. Tiam ŝajne Fraga dependis de Ilerdo, kiu siavice apartenis al la tajfa regno de Zaragozo. Tiuepoke oni atingis favoran konsideron por la islamanoj kiuj restis, regotaj per sia propra juro.

Dum la 12-a jarcento kaj ĉefe dum la 13-a jarcento diversaj aragonaj reĝoj donis (kaj rericevis) la lokon kaj la kastelon al monaĥejoj, militordenoj kaj senjoroj, inter kiuj menciindas Miguel Pérez Zapata, lia filo Rodrigo Zapata, Berenguer de Bardají, lia filo Berenguer de Bardají kaj en 1610 ĝi apartenis al Luis de Bardají​. La forpelo de la moriskoj de 1610 rezultis en grava krizo en la loka ekonomio. Dum ĉirkaŭ ok jarcentoj la moriskoj estis grava parto de la loĝantaro, esenca ekonomie en agrikulturo kaj artmetioj.

En 1845, laŭ Madoz, Osso de Cinca havis 80 domojn, du placojn, urbodomon, prizonon, lernejon kaj 473 loĝantojn.

Multaj loĝlokoj de la areo perdis loĝantaron laŭlonge de la 20-a jarcento pro rura elmigrado, kaj same ĉe Osso de Cinca: oni malaltiĝis el 871 loĝantoj en 1950 ĝis nunaj 650 loĝantoj.

Aktualo

La loka ekonomio evoluis el la tradiciaj agrikulturo (cerealoj) kaj brutobredado (kortobirdoj, porkoj kaj bovoj) al kultura kaj rura turismo. La ĉefa aktiveco ĉe la valo de la rivero Cinca estas irigacio, precipe de maizo, sunfloroj, luzerno, plantejoj de fruktarboj (persikoj kaj pomoj) kaj legomoj (por propra konsumado).

Demografio

Demografia evoluo

1900	1910	1930	1940	1950	1960	1970	1981	1986	1992	1999	2004	2022
707	805	796	705	871	842	820	765	766	740	746	746	650

Vidindaĵoj

Inter vizitindaĵoj menciendas jenaj:

• Preĝejo mudeĥara kun renesanca pordego.

Vidu ankaŭ

• Municipoj de la provinco Ŭesko

Bibliografio

• Ángel Canellas kaj Ángel San Vicente (1996). Rutas románicas en Aragón. Encuentro ediciones.
• Aragón constante histórica. Publicaciones de la Caja de Ahorros de Zaragoza, Aragón y Rioja. 1979.
• Ubieto Arteta, Antonio (1981-1989). Historia de Aragón. 6 vol. Zaragoza: Anubar.
• CONTE OLIVEROS, Jesús. “Personajes y Escritores de Huesca y Provincia”. Ed. Librería General (Zaragoza 1981)