Pierre Bertaux
| Pierre Bertaux | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| Pierre Bertaux | |||||
| Naskiĝo | 8-an de oktobro 1907 en 3-a Arondismento de Liono | ||||
| Morto | 14-an de aŭgusto 1986 (78-jaraĝa) en Saint-Cloud | ||||
| Lingvoj | franca vd | ||||
| Ŝtataneco | Francio  vd
| ||||
| Alma mater | Lycée Janson-de-Sailly Supera normala lernejo vd
| ||||
| Familio | |||||
| Infanoj | Jean-Loup Bertaux (en)  vd
| ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | politikisto oficisto vd
| ||||
| |||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Pierre BERTAUX (naskiĝis la 8-an de oktobro 1907 en Liono ; mortis la 14-an de aŭgusto 1986 en Saint-Cloud, departemento Hauts-de-Seine) estis franca germana akademiulo, politikisto kaj spioneksperto en la Rezisto. Li estis oficiro de la Honora Legio, ricevanto de la Croix de guerre kaj Compagnon de la Liberation.
Vivo
[redakti | redakti fonton]Pierre Bertaux estis la filo de la germana akademiulo Félix Bertaux. Lia praonklo Felix Piquet ankaŭ estis germana akademiulo. Tra lia patro, kiu faris grandajn kontribuojn al reklamado de la laboro de Gerhart Hauptmann en Francio kaj estis amikoj kun multaj germanaj ekzilitaj verkistoj, Pierre iĝis konata kun germana kulturo kaj literaturo en frua aĝo. Li unue frekventis liceojn en Rueno kaj Majenco, poste la liceojn Janson-de-Sailly kaj Louis-le-Grand en Parizo. Post moviĝado al la École Normale Supérieure (ENS) en 1926, liaj lernejkolegoj inkludis: Jean Paul Sartre kaj Raymond Aron. Bertaux tiam studis en Parizo kaj Berlino. De 1927 ĝis 1928 li estis la unua franca studento en la Universitato de Berlino post la unua mondmilito kaj preleganto ĉe la Enamiĝa Instituto sub Eduard Wechssler [1]. En Berlino, Bertaux renkontis Brigitte Bermann-Fischer, la filinon de Samuel Fischer, kaj Golo Mann, kun kiu li iĝis amikoj dum multaj jaroj [2]. Kun lia disertacio “ Hölderlin. " Essai de biographie intérieure ", Bertaux doktoriĝis en 1936 [3] iĝante la plej juna Docteur ès lettres en Francio tiutempe.
En 1932, Bertaux estis elektasistanto por la socialisma parlamentano Pierre Viénot, kiu kampanjis por la Comité Franco-Allemand d'Information et de Documentation (ankaŭ konata kiel la Mayrisch Committee ) kaj franc-germana interproksimigo en la malfruaj 1920-aj jaroj. En 1934–35 Bertaux laboris nome de Georges Mandel ĉe la franca radio kiel kapo de la émissions parlées (elsenda direktoro por vortelsendoj). En 1936-37 li estis oficejestro ĉe Viénot, kiu nun estis vicsekretario de ŝtato por eksterŝtataĵoj evoluiganta sendependecstatutojn por la francaj postulitaj teritorioj de Libano kaj Sirio [4]. En la sekvaj du jaroj, Bertaux akceptis instruajn postenojn en la germana en la universitatoj de Rennes kaj Tuluzo.
De 1939 ĝis 1940 Bertaux estis membro de la franca armeo, unue kiel tradukisto, poste ĉe la Informa Ministerio kiel organizanto de germanlingvaj elsendoj. Post la franca malvenko en 1940, li estis unu el la gvidaj figuroj de la Rezisto en la neokupita zono de suda Francio [5]. En 1941 li estis arestita kaj kondamnita al malliberejo de milita tribunalo de Vichy en Toulon. Post lia liberigo, li iĝis subtera kaj iĝis registara plenrajta ("Komisaro") en Tuluzo dum la Liberigo en 1944. De 1946 ĝis 1947 li estis kabinetdirektoro por publikaj konstrulaboroj kaj transporto, kaj en 1947-48 li estis prefekto en la Rhône departemento. Post plia administra laboro, li estis nomumita direktoro de la Sûreté Nationale en 1949. Li perdis tiun pozicion kiam li atestis en tribunalo en 1951 ke li povis fidi je honorvorto de la gangstero Paul Leca (1905-1966), kiu ŝtelis la juvelojn de la Begum. Kiel konsultisto de S. Fischer Verlag en la fruaj 1950-aj jaroj, li ludis ŝlosilan rolon en ĝia decido ankaŭ publikigi poŝlibrojn en la estonteco. De 1953 ĝis 1955, Pierre Bertaux sidis en la Senato kiel senatano por Franca Sudano, nun Malio.
En 1958 Bertaux daŭrigis sian universitatan karieron kaj instruis germanajn studojn en la Universitato de Lillo ĝis 1965. En la fruaj 1960-aj jaroj, kune kun Ilse Grubrich-Simitis, li konsilis S. Fischer-Verlag pri la kreado de la poŝlibroserio World in the Making, kiu traktis pionirantajn novajn temojn kiel ekzemple evolua biologio, kibernetiko, aŭtomatigo ktp. okupata. De 1965 ĝis 1981 li estis profesoro ĉe la Sorbonne. En 1968 li fondis la "Institut d'allemand d'Asnières" (hodiaŭ Département Études germaniques de la Université Sorbonne Nouvelle - Paris 3 ), kiun li gvidis kiel direktoro kaj kiu servis al li kiel laboratorio por novaj formoj de germanaj studoj: la skriba. kaj parola instrulingvo estis la germana, germanlingvaj ĉiutagaj gazetoj kaj amaskomunikiloj devus servi kiel instrumaterialoj. Ĉiuj studentoj devus pasigi jaron en germana universitato kaj duonjaron en germana firmao por ekkoni la germanan kulturon ( civilization allesmande ) en realeco. La celo de la trejnado estis "junaj eŭropanoj". Bertaux ankaŭ estis tre engaĝita en german-franca studenta interŝanĝo. En 1970 Bertaux ricevis la Goethe-Medalon en Germanio kaj en 1975 kun la Premio Heinrich Heine de la urbo Duseldorfo. Bertaux mortis la 14-an de aŭgusto 1986 [6] en la aĝo de 78 en Saint-Cloud, Hauts-de-Seine. Lia filo Daniel Bertaux [7] estas fama sociologo, lia filo Jean-Loup Bertaux [8] estas konata astronomo, kaj lia filo Michel estas advokato.
Kiel unu el la plej gravaj francaj germanistoj de la 20-a jarcento, Bertaux donis novan impulson al Hölderlin- esplorado, eĉ se liaj tezoj koncerne la jakobinismon de la ŝvaba poeto kaj la deklaro ke Hölderlin ne estis mensmalsana sed "nobla simulanto" restas kontestataj ĝis hodiaŭ.. Bertaux ankaŭ estis konsiderita bonega Goethe- eksperto. Laŭ multaj manieroj lia pensado iris preter la kutima amplekso de la akademia temo de germanaj studoj en kaj Francio kaj Germanio.
Verkaro
[redakti | redakti fonton]en la franca
[redakti | redakti fonton]- Hölderlin, Essai de biographie intérieure, Paris, Hachette, 1936
- La mutation humaine, 1964
- La libération de Toulouse et de sa région, éd. Hachette, 1973
- Hölderlin ou le temps d'un poète, Paris, Gallimard, 1983
- Mémoires interrompus par Pierre Bertaux, Hansgerd Schulte, Presses Sorbonne Nouvelle, 2000 (ISBN 2-910212-14-9)
- Un normalien à Berlin, lettres 1927 1933
en la germana
[redakti | redakti fonton]- Friedrich Hölderlin. Frankfurt/Main 1981 und 2000
- Hölderlin und die Französische Revolution. Frankfurt/Main 1969, Berlin 1990
- Afrika. Von der Vorgeschichte bis zu den Staaten der Gegenwart. Frankfurt/M. 1966
- Mutation der Menschheit - Diagnosen und Prognosen. Frankfurt/M. 1963
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Informoj pri Pierre Bertaux en katalogo de la Germana Nacia Biblioteko (germane)
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Pierre Bertaux: Un normalien à Berlin. Lettres franco-allemandes (1927–1933). Hrsg. von Hans Manfred Bock. PIA, Asnières 2001 (Publications de l'Institut d'Allemand 29). ISBN 2-910212-16-5
- ↑ Golo Mann: Erinnerungen und Gedanken. Teil 2: Lehrjahre in Frankreich. S.Fischer, Frankfurt/M. 1999. ISBN 3-10-047911-4. Pierre Bertaux: Ein französischer Student in Berlin. In: Sinn und Form 35 (1983), H. 2, S. 322
- ↑ Arkivigite je [Date missing] per ordredelaliberation.fr [Error: unknown archive URL] der Homepage des Ordre de la Libération
- ↑ Sonnabend 2005, S. 348–356
- ↑ Theodore H. White: Glut in der Asche. Europa in unserer Zeit. S. Fischer, Frankfurt/M. 1954, S. 131; Henri Noguères/M. Degliame-Fouché/J.-L. Vigier: Histoire de la Résistance en France de 1940 à 1945. 1. La première année. Juni 1940 – Juin 1941. Laffont, Paris 1967, S. 338 und 358
- ↑ das sog. "Germanistenprogramm", seit 1985 Programme d´Études Allemandes (PEA), zu Bertauxs Bemühungen s. Reinhart Meyer-Kalkus: Die akademische Mobilität zwischen Deutschland und Frankreich (1925–1992). In: DAAD-Forum 16, S. 131–132. Deutscher Akademischer Austauschdienst, Bonn 1994. ISBN 3-87192-511-X
- ↑ fr.Wikipedia Daniel Bertaux
- ↑ fr.Wikipedia Jean-Loup Bertaux