Portugallingvaj moŝtaj pronomoj
Portugala lingvo, kiel plejparto de latinidaj lingvoj dum renesanco akiris moŝtajn formojn rekte prenitaj el latina. Male al tio, kion multaj kredas, tiuj formoj estas eĉ ne bizancaj nek mezepokaj, ili estas formuloj de malalta romia imperio, ĝenerale el la esprimmaniero de kortego de Hadriano, prenitaj de humanistoj. Oni nomas tiujn formulojn "pronomes de tratamento", t. e., moŝtaj pronomoj aŭ, laŭlitere regalaj pronomoj.
Hodiaŭ, ĉefe en lastaj 20 jaroj, pro influo de angla lingvo oni forlasas tiujn, escepte "Vossa Mercê", mallongigita al "Você", kiu estas komuna uza pronomo.
Listo de Portugallingvaj moŝtaj pronomoj
[redakti | redakti fonton]- Nur kelkaj estas listitaj
| pronomo | Mallongigo | laŭlitera traduko | Esperanta formo | Komentoj |
|---|---|---|---|---|
| Excelentíssimo senhor | Exmo Sr. | Tre distingiĝa sinjoro | Ekscelenca moŝto | Oni uzas ĝin en Brazilo al elektitaj aŭtoritatuloj, episkopoj kaj juĝistoj, en Portugalio la uzo estas plej ofta |
| Ilustríssimo senhor | Ilmo Sr. | tre klera sinjoro | Sinjora moŝto | Oni uzas ĝin al ĉiuj, ĝenerale, eĉ al infanoj en oficialaj korespondado. |
| Vossa Alteza | Via alteco | Via princa moŝto | Al altaj nobeluloj (dukoj, princoj, ktp). | |
| Vossa Mercê | Você | via komplezo | Vi | Estas la ofta rilata pronomo en Brazilo, eĉ patro nomas siajn infanojn "Vocês" |
| Vossa Magnificência | Via mirindeco | Via rektora moŝto | oni uzas al rektoroj de universitatoj, kiam oni parolas al rektoro, oni devas diri "magnífico senhor reitor" (mirinda sinjoro rektoro)... | |
| Vossa Majestade | Via Majesteco | Via Majesteca moŝto | Nur al kronita reĝoj |