Rudolf Weigl
| Rudolf Weigl | |
|---|---|
| |
| Persona informo | |
| Naskiĝo | 2-an de septembro 1883 en Přerov |
| Morto | 11-an de aŭgusto 1957 (73-jaraĝa) en Zakopane |
| Tombo | Tombejo Rakowicki en Krakovo 
|
| Lingvoj | pola |
| Ŝtataneco | Pollando
|
| Alma mater | Lviva Universitato Universitato Adam Mickiewicz en Poznano Jagelona Universitato Danylo Halytsky Lviv National Medical University (en) 
|
| Familio | |
| Edz(in)o | Zofia Weigl
|
| Okupo | |
| Okupo | biologo kuracisto universitata instruisto imunologo
|
Rudolf Stefan Jan Weigl, ankaŭ Weigel (naskiĝis la 2-an de septembro 1883 en Přerov, mortis la 11-an de aŭgusto 1957 en Zakopane) – pola biologo, inventisto de la unua en la mondo efika vakcino kontraŭ tifo, prapioniro de utiligo de insektoj, ĉefe pedikoj kie laboratoria besteto por bredi infektan agenton de tifo.
Juneco[redakti | redakti fonton]
Rudolf Weigl naskiĝis en aŭstria familio. Post antaŭtempa morto de la patro edukiĝis en la pola kultura tradicio. Lia bopatro Józef Trojnar estis gimnazia profesoro en Jasło kaj Stryj (Lviva provinco). Tie li frekventis gimnaziojn kaj poste ekstudis natursciencon en la Universitato de Lvovo, kiun finis en 1907.
Komenco de scienca kariero[redakti | redakti fonton]
Post studoj Rudolf Weigl iĝis asistanto de profesoro Józef Nusbaum-Hilarowicz, defendis doktoran tezon kaj en 1913 habilitiĝis pri zoologio, kompara anatomio kaj histologio. Kiel privatdocento de la universitato gvidis esplorojn pri konstruo de ĉelo, precipe – konstruo de Golĝi-aparato kaj problemojn de transplantado.
Dum la unua mondmilito soldatiĝis kiel parazitologo. Li komencis esplorojn pri tiutempa epidemia malsano – tifo kaj disvastigantaj ĝin pedikoj. Rezulte de detalaj esploroj li eltrovis unuan en la mondo efikan vakcinon kontraŭ tiu ĉi danĝera malsano. Lia inventaĵo estis utiligo de pedikoj kiel laboratoriaj bestoj, kio ebligis pluajn esplorojn koncerne la tifon.
En la jaroj 1915–1918 laboris en armea malsanulejo en Przemyśl, kie en 1918 ekgvidis novan Laborejon pri Tifo.
Literaturo[redakti | redakti fonton]
- Ryszard Wójcik, Kapryśna gwiazda Rudolfa Weigla (Kaprica stelo de Rudolf Weigl), Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2015, ISBN 978-83-7865-308-0.
- Kilka dat z życia prof. dr. Rudolfa Weigla Kelkaj datoj el la vivo de profesoro d-ro Rudolf Weigl, „Gazeta Lwowska”, p. 1, n-ro 14, la 20-an de januaro 1937.
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]
- Biografie polskich odkrywców szczepionek Biografioj de la polaj inventistoj de vakcinoj
- Maciej Bilek, Krakowskim szlakiem profesora Rudolfa Weigla Arkivigite je 2016-08-17 per la retarkivo Wayback Machine Laŭ Krakova itinero de profesoro Rudolf Weigl, artikolo el „Alma mater”, N-ro 96,novembro 2007
- Fotografie Rudolfa Weigla i rodziny Fotoj de Rudolf Weigl kaj la familio