Jakutio

	Subjekto de Rusia federacio
	Respubliko Saĥo (Jakutio); ruse Республика Саха (Якутия); jakute Саха Өрөспүүбүлүкэтэ
Flago	Blazono
respubliko de Rusio
Administrado
Federacia regiono	For-orienta federacia regiono
Ĉefurbo	Jakutsk
Estro	Aysen Nikolayev; (ekde )
Fondita	27-a de Aprilo 1922
Demografio
Loĝantaro	958 528 loĝantoj; (Stato: 14-a de oktobro 2010)
Loĝdenso	0,3 loĝ./km²
Oficialaj lingvoj	Jakuta, rusa
Etnoj	Jakutoj (48,7 %); rusoj (36,9 %); evenkoj (2,2 %); ukrainoj (2,1 %); evenoj (1,6 %); tataroj (0,8 %); (Stato: 2010)
Geografio
Areo	3 083 523 km²
Pliaj informoj
Horzonon	UTC+9 ĝis UTC+11
Aŭtokodoj	14
OKATO	98
ISO 3166-2	RU-SA
Retpaĝaro	sakha.gov.ru
	Situo en Ruslando
	v • d • r

67127

Koordinatoj: 67° 0′ N, 127° 0′ O (mapo)

Jakutio, oficiale la Respubliko Saĥao (Jakutio) estas federacia respubliko en Rusio. La respubliko havas aŭtonomion ene de la Rusia Federacio. En la jakuta (saĥaa) lingvo la respubliko estas nomata ĝuste " Saĥa'o ", kun la akcento al la silbo -ĥa-.

Ĝi konsistas el 18% de la Rusia teritorio. Ĝi estas proksimume samgrande kiel Barato kaj duone de la grandeco de la ne-rusa parto de Eŭropo (tri fojojn samgrande kiel okcidenta Eŭropo) kaj estas pli granda ol ekzemple Argentino, Gronlando kaj Kazaĥio. Ĝi estas la plej granda aŭtonoma regiono en la mondo, sekvata de okcidenta Aŭstralio laŭ grandeco.

Klimato

Jakotio estas konata pro ĝia ekstrema klimato. Ĝi estas la plej malvarma areo en la norda hemisfero. La plej malvarma loko situasa en Ojmjakono, kie la temperaturo en januaro 1964 estis −71,1 °C.

Geografio

Areo: 3103,2 mil km&sup2.
Montoj Stanovoj

Historio

Prauloj de jakutoj aperis en la teritorio de Jakutio en la 12-a — 13-a jarcentoj, forpuŝinte evenkojn kaj jukagirojn, do kiel kutime en la historio, venis unu gento, foriris pli aŭtoktona gento.

Demografio

Loĝantaro: 973,8 mil.

Ekonomio

Jakutio estas riĉa je krudmaterialoj. La tersurfaco enhavas grandajn kvantojn de petrolo, gaso, karbo, diamantoj, oro kaj arĝento. La nuna industrio, precipe minado - produktas 43% de la malneta nacia produkto. La ekonomio ĉefe centriĝas ĉirkaŭ la produktado de diamantoj, oro kaj stano. Proksimume 99% de ĉiuj rusaj diamantoj estas elfositaj en Jakutio kaj la ĉefa tiucela firmao estas Alrosa.

Varoj estas ĉefe transportataj akvovoje. Ekzistas ses riveroj kaj du havenurboj. La flughaveno de Jakoetsk havas internacian flugstacion.

Lingvo

Oficiala lingvo estas la Jakuta lingvo (ankaŭ konata kiel Saĥaa), parolata de proksimume 25% de la loĝantaro. La jakuta estas tjurka lingvo kun mongolaj influoj. En ĝi troveblas ankaŭ fremdaj vortoj en la denaskaj paleosiberiaj popoloj. La rusa estas parolata kiel lingua franca (aŭ kiel Esperanto) de ĉiuj etnaj grupoj, tamen same estas gepatra por ĉiuj loĝantoj.

En Rusia Federacio estas respektataj ĉiuj minoritataj lingvoj. Rusaj sciencistoj, lingvistoj zorge dum multaj jaroj aranĝis lernolibrojn, alfabetojn por multaj siberiaj kaj aziaj etnoj, loĝantaj en Ruslando.

Loĝlokoj

Referencoj

↑ Itogi Vserossijskoj perepisi naselenija 2010 goda. Tom 1. Čislennostʹ i razmeščenie naselenija (rezulto de la tutrusia censo 2010. Volumo 1. Nombro kaj disigo de la loĝantaro). Tabeloj 5, S. 12–209; 11, S. 312–979 (elŝuto de la retpaĝaro de la Federacia servo por ŝtata statistiko de la Rusa federacio)
↑ Administrativno-territorialjnoe delenie po subjektam Rossijskoj Federacii na 1 janvarja 2010 goda (Administrativ-teritoria grupigo laŭ subjektoj de la Rusia federacio la 1-an de Januaro 2010). (Elŝuto de la retpaĝaro de la Federacia servo por ŝtata statistiko de la Rusia federacio)