Seneko la Maljuna

Vidu ankaŭ: Seneko la Juna

Marcus Annaeus Seneca (55 a. K. - 39 AD)
"M. Annaei Senecae rhetoris suasoriae, controversiae, declamationum que excerpta" verko de Seneko la Maljuna eldonita en (1603) de Andreas Schottus (1552-1629) kaj Marcus Antonius Muretus (1526-1585).
Persona informo
Lucius Annaeus Seneca Marcus Annaeus Seneca
Naskiĝo	55 a. K. en Kordovo, Hispanio
Morto	39 en Romo, Italio
Lingvoj	latina vd
Ŝtataneco	Roma regno vd
Familio
Edz(in)o	Messi (en) vd
Infanoj	Seneko la pli juna, Lucio Junio Galio, Marcus Annaeus Mela (en) vd
Profesio
Okupo	verkisto filozofo poeto retorikisto historiisto vd
Verkado
Verkoj	Controversiae vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Lukio (aŭ Marko) Aneo SENEKO (Latine Lucius Annaeus Seneca), kromnomata la Pli Aĝa aŭ la Maljuna (ĉ 55 a.Kr. 39 AD), naskiĝis en Kordovo, Hispanio. Li devenis el loka kavalira familio. En Romo li edziĝis je samlandanino Helvia, kiu naskis al li tri filojn. Unu el ili estas la filozofo Seneko la Juna; alia estas la patro de la poeto Lukano; kaj la tria famiĝis, ĉar amiko de la patro lin adoptis sub la nomo Galiono kaj sub tiu nomo li estis menciita en Agoj de Apostoloj kiel la prokonsulo de Aĥajo, kiu devis verdikti pri apostolo Paŭlo.

Verkaro

Li verkis plurajn historiajn monografiojn, kiuj perdiĝis. El lia verkaro pri retoriko restas al ni parto de lia Brilaj diroj de Oratoroj. Tiu verko donas elĉerpaĵojn el deklamadoj, kiujn li ĉeestis; entute ni posedas el ĝi kvin librojn da Kontroversioj aŭ fikciaj pledoj antaŭ tribunalo, kaj unu libron Persvadoj aŭ fikciaj paroladoj, kiujn al historiaj figuroj li enbuŝigas. Seneko estas fama pro la kapablo redoni la malsamajn stilojn kaj opiniojn de l´ diversaj retoroj.

Li enŝovas personajn opiniojn, precipe en la antaŭparoloj al la libroj. Ciceronon li certege preferis kiel plej brilan oratoron. Longatempe oni uzadis liajn verkojn kiel instrumaterialon. Li nur aperigis ĝin en malfrua aĝo.

En Esperanto

Eta elekto el liaj verkaĵoj troveblas en Antologio Latina volumo 3 de Gerrit Berveling.