Sieĝo de Parizo (1870–71)

"La milito: Defendo de Parizo — Studentoj irantaj plifortigi la Fortifikaĵojn". El la Illustrated London News de 1a de Oktobro 1870; eble unu el la plej simbolaj scenoj el la Francia-Prusia Milito.

La Sieĝo de Parizo, daŭra el la 19a de Septembro 1870 al la 28a de Januaro 1871, kaj la posta kapto de la urbo fare de Prusiaj fortoj, kondukis al la malvenko de Francio en la Francia-Prusia Milito kaj al la establo de la Germana Imperio same kiel de la Pariza Komunumo.

La Prusiaj armeoj rapide atingis Parizon, kaj la 15an de Septembro Moltke dissendis ordonojn por la ĉirkaŭigo de la urbo. La armeo de Kronprinco Albert fermiĝis al Parizo el la nordo sen trafi kontraŭon, dum la Kronprinco Frederiko venis el la sudo. La 17an de Septembro forto estrita de Vinoy atakis la armeon de Frederiko ĉe Villeneuve-Saint-Georges kiel klopodo savi provizejon tie, sed ĝi esti reenirigita fare de artilerio. La fervojo al Orleano estis eltranĉita, kaj la 18an estis kaptita Versajlo, kio poste utilis kiel sidejo de la 3a Armeo kaj finde de Vilhelmo. Ĉirkaŭ la 19a de Septembro la ĉirkaŭo estis kompleta, kaj la sieĝo oficiale komencis. Responsa pri la direktorado de la sieĝo estis la Generalo (poste kampomarŝalo) von Blumenthal.

La Prusia kanceliero Otto von Bismarck sugestis bombardadi Parizon por certigi la rapidan kapitulacon de la urbo kaj elĉerpi ĉiujn Franciajn klopodojn por liberigi la urbon sensukcese, sed la Germana alta stabanaro, estrita de la reĝo de Prusio, malakceptis la proponon antaŭ la insisto de Generalo von Blumenthal, sur la bazo ke bombardado tuŝus civilulojn, perfortus la militregulojn kaj turnus la opinion de triaj partioj kontraŭ la Germanoj, sen nepre rapidigi ĝis la fina venko. Oni subkomprenis ankaŭ ke rapida Franca kapitulaco lasus la novajn Franciajn armeojn nevenkitaj kaj tio permesus Francion renovigi la militon tuj poste. La novaj Francaj armeoj devis esti nuligitaj unue, kaj Parizo estu malsategigita ĝis la kapitulaco.

Bibliografio

• Chandler, David G. (1980). Atlas of Military Strategy. New York: Free Press. ISBN 978-0-02-905750-6.
• Cobban, Alfred (1961). A History of Modern France: From the First Empire to the Fourth Republic 1799–1945. Pelican Book. II. London: Penguin. OCLC 38210316.
• Fisher, John (1965). Airlift 1870: The Balloon and Pigeon Post in the Siege of Paris. London: Parrish. OCLC 730010076.
• Holmes, Richard (2013). Falling Upwards. London: Collins. ISBN 978-0-00-738692-5.
• Horne, Alistair (2002) [1965]. The Fall of Paris: The Siege and the Commune 1870–71 (repr. Pan ed.). London: Macmillan. ISBN 978-0-330-49036-8.
• Howard, Michael (2001). The Franco Prussian War. New York: Routledge. ISBN 978-0-415-26671-0.
• Levi, Wendell (1977). The Pigeon. Sumter, SC: Levi. ISBN 978-0-85390-013-9.
• McCullough, D. (2011). The Greater Journey: Americans in Paris. New York: Simon & Schuster. ISBN 978-1-4165-7176-6.