Siruah
| Siruah | ||
|---|---|---|
 | ||
| antikva urbo, arkeologia loko [+] | ||
| Supermara alteco | 1 489 m [+] | |
| Koordinatoj | 15° 27′ 6″ N, 45° 1′ 5″ O (mapo)15.45177845.018117Koordinatoj: 15° 27′ 6″ N, 45° 1′ 5″ O (mapo) | |
| Akvokolektejo | 0,82 km² (82 ha) [+] | |
| Areo | 0,82 km² (82 ha) [+] | |
| Horzono | UTC+03:00 [+] | |
|
||
 |
||
| Siruah | ||
 Vikimedia Komunejo: Sirwah [+] |
||
Siruah (arabe صرواح, latinliterigo laŭ sistemo DMG Ṣirwāḥ, prononco proksimuma [sirŬAH'], sed ĉar en Esperanto la sono "ŭ" ankaŭ en transskriboj de alilingvaj nomoj ne antaŭvidatas sen antaŭa "a" aŭ "e", la latinliterigo "Siruah" prefere al "Sirvah" restas laŭeble proksima al la origina prononco) estis la historia unua ĉefurbo de la reĝlando Ŝeba, kaj poste post fondo de la nova ĉefurbo Marib estis la due plej grava ekonomia kaj politika centro de la reĝlando. Ĝi situis en la suda parto de la Araba Duoninsulo, en la teritorio de la nuna ŝtato Jemeno. La oazan urbon ĉirkaŭis fortikigita muro. Ĝi inkludis plurajn imponajn konstruaĵojn, kiuj origine altis ĝis 10,5 metrojn.
La ruinoj de Siruah situas 40 kilometrojn okcidente de Marib. La urbo estis bone protektita pro ĉirkaŭaj montoj, kiuj tamen samtempe metis limojn al la urba disvolviĝo kaj etendiĝo. Rezulte Siruah rapide perdis sian pozicion kiel regna ĉefurbo, kiu estis transprenita fare de Marib, urbo en grava ekonomia centro pro sia situo rande de la komerce signifa olibana vojo. La urbo tamen restis grava centro por la ŝabeoj, kiel montras la granda nombro da templaj konstruaĵoj.
Arkeologio
[redakti | redakti fonton]Historiistoj de la Germana Arkeologia Instituto ekde la jaro 2003 sisteme esploras la ruinojn. En 2005 ili malkovris kaj savis antikvan monumentan surskribaĵon pli ol sep metrojn longan. La sep tunon peza ŝtona bloko dominis la fronton de la sanktejo de la diaĵo Almakah, konstruitan ĉirkaŭ la jaro 700 antaŭ nia erao, kaj defalis de sia plinto dum tertremo. La skribaĵo raportas pri la bataloj de la ŝebaoj kontraŭ siaj tujaj najbaroj en la sudoriento kaj nordo de la nuna Jemeno en la periodo de la unua jarcento antaŭ nia erao, do surskribiĝis ses jarcentojn post la templa konstruo. La historiisto Norbert Nebes de la Universitato de Jena priskribis ĝin kiel la ĝis nun plej grava trovaĵo de la ŝebaa kulturo el tiu jarcento.
Nuntempe la Almakah-templo estas restaŭrata. Dum tiuj laboroj malkovriĝis plia templo el la 7-a jarcento antaŭ nia erao. Tiu sanktejo havas monumentan enirejon, ornamitan per kolonoj. Ĝi enhavas plurajn grandajn ĉambrojn, konstruitajn el ligno kaj ŝtono - laŭ la nuna stato la templa aranĝo unikas en la regiono kaj epoko. La arkeologiaj esploroj ankoraŭ daŭras, kaj antaŭvideblas pliaj ekkonoj pri la komenca fazo de la ŝabea reĝlando.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- teksto "Monumentale Inschrift im Reich der Königin von Saba gefunden" ("monumenta surskribo trovita en la Reĝlando de Ŝeba" Arkivigite je 2012-03-04 per la retarkivo Wayback Machine (en formato PDF, 175 kB, germane)
- teksto "Die Stadtmauern von Sirwah" ("la urbomuroj de Siruah") (germane)
- filmeto "Tempel im Jemen. Fundsache Nr. 309" ["templo en Jemeno. Trovaĵo n-ro 309" en la televida retejo nt-v.de, la 19-an de marto 2008] (germane)
- tema komunikaĵo de la Germana Arkeologia Instituto Arkivigite je 2008-10-18 per la retarkivo Wayback Machine (germane)