Smurfo
|
Por samtitola artikolo vidu la paĝon La Smurfoj. |
| Smurfo | |
|---|---|
| |
| plurkomunikila serio | |
| Kreita de | Peyo |
| En TTT | Oficiala retejo |
| Informoj | |
| Eble sama | smurfo |
| Specio | antropomorfaj nanetoj |
| Smurfo | |
|---|---|
| Dosiero:Schlumpfstatue in Bruessel.jpg, Samsun 76.JPG | |
| plurkomunikila serio | |
| Origina lando | Belgio |
| Ĝenro | fantasta bildliteraturo, humura bildliteraturo, Franc-Belga bildliteraturo |
| Elsendo | |
| Eksteraj ligiloj | |
| Oficiala retejo | |
Smurfo estas bildstria figuro, elpensita de Peyo (artistnomo de Pierre Culliford).
Kiuj ili estas
[redakti | redakti fonton]Smurfo estas malgranda, blu-kolora, portas blankan pantalonon kun trueto kaj vosteton kaj blankan frigan ĉapon. La plej rimarkebla eco de smurfoj estas ilia lingvaĵo. Ili anstataŭigas multajn vortojn per la vorto smurf, la tiel nomata smurfa lingvo.
Se homoj parolas per tiu lingvaĵo, oni nomas tion smurfi.
Ili loĝas kune, cento da, en vilaĝo, konsistanta el grandaj kavaj fungoj. Ilia estro estas la Granda Smurfo, rekonebla laŭ la ruĝa ĉapeto. Estas ankaŭ li kiu dank'al saĝeco kaj sorĉado sukcesadas savi la ne tiom saĝajn ceterajn smurfojn.
Ĉiuj smurfoj escepte de unu estas viraj. La sola ina smurfo nomiĝas Smurfino.
La malamiko de la Smurfoj estas la sorĉisto Gargamelo, kiu vivas en la sama arbaro kiel ili, kun sia kato Azraelo. Kaj lia sola celo estas kapti la Smurfojn. Azraelo sonĝas ĉiam de manĝi Smurfojn, sed li neniam ankoraŭ manĝis. Gargamelo iam kreis Smurfinon.
Smurfoj ŝategas la berojn de sarsapariljo (Aspra smilako). La planto ankaŭ reale ekzistas (Smilax aspera). La ideo estas de Yvan Delporte, kiu opinias ke la nomo de la planto havas ion magian (france Salsepareille}.
Kritikoj kaj teorioj
[redakti | redakti fonton]Tra la jaroj, pluraj konspiraj teorioj estis ligitaj al Smurfoj, malgraŭ ĝia naturo kiel senkulpa infana rakonto.
Estas teorio, ke la serio intencas transdoni komunismajn valorojn al infanoj kaj simboli Smurf-socion kiel komunisman socion kaj Gargamelo kiel la malbonan kapitaliston. Subtenantoj de ĉi tiu teorio montras, ke Smurfoj ne havas monon, ĉiuj iliaj servoj kaj laboroj estas faritaj nur laŭplaĉe, kaj ĉiuj Smurfoj ŝajnas (kutime) feliĉaj vivi tiel. Alia plifortigo por ĉi tiu teorio kuŝas en la fakto ke ilia gvidanto, Patro-Avo Granda Smurfo, estas prezentita kiel patreca kaj ĉiopova reganto, kaj la nura Smurfo kies ĉapelkoloro estas ruĝa - koloro asociita kun komunismo. Kelkaj ankaŭ asertas ke li havas eksteran similecon al Karl Marx, kaj ke la angla nomo de la Smurfo, Smurf, estas akronimo por la angla frazo "Socialist Men Under Red Father" (Socialistaj Homoj sub Ruĝa Patro).
Ekzistas ankaŭ teorio ke la serio estas antisemitisma. Laŭ ĉi tiu teorio, Gargamelo estas judo kiu volas fitrakti la Smurfojn. Plifortigi tiun teorion estas la fakto ke Gargamelo havas longan nazon - kaj en Eŭropo, la hejma kontinento de la Smurfoj, judoj estas priskribitaj kiel havantaj longajn nazojn. Alia plifortigo por tiu teorio estas ke la kato de Gargamelo, Azraelo, estis origine nomita tre simile al Izraelo - juda nomo. Tiu ĉi teorio estis plifortigita per falsa onidiro, ke en unu el la epizodoj Gargamelo estis vidita apud menoro.
Ekzistas ankaŭ teorio ke la serio estas rasisma direkte al afrik-usonanoj, ĉar en unu el la intrigoj de la bildstrioj, la Smurfoj kontraktas malsanon kiu igas ilin nigraj kaj perdas la kapablon paroli. Kiam la epizodo estis adaptita en la televidserio, la koloro estis ŝanĝita tiel ke la Smurfoj iĝis purpuraj anstataŭe de nigra.
Komence de la elsendoj de la programo en Usono, kristanaj gvidantoj kontraŭbatalis la serion, pro ĝia ĝeneraligita uzo de magio kaj sorĉado.
La serio ankaŭ ricevis kun kontraŭ-virinecaj stereotipoj, plejparte surbaze de la fakto ke la ununura ina smurfo, la orhara Smurfino estis vidita kiel bildstria reflektado de Barbie-pupo kaj kiel pasiva rolulo kiu faras nenion memstare, krom ŝia mem-prizorgado. Ĝi ankaŭ estis kreita (fare de Gargamelo) por allogi kaj altiri la knabojn, kaj eĉ estis uzita fare de li (en la epizodo "Romeo kaj Smurfino") por konflikti inter ĉiuj Smurfoj.
Malgraŭ tiuj teorioj, la komika kaj la vigla serio kiu sekvis ĝin restas amataj ĉie en la mondo.
Ĉefroluloj
[redakti | redakti fonton]- la Granda Smurfo (la plej maljuna el la Smurfoj. Estas la ĉefo de la vilaĝo)
- la Smurfino (originale kreaĵo de Gargamelo)
- la Okulvitra Smurfo (la moralemulo de la vilaĝo. Lia favorita frazo estas: « Kiel diras ĉiam la Granda Smurfo, … »)
- la Forta Smurfo (la plej forta el ĉiuj)
- la Grumblema Smurfo (diras ĉiam « Mi ne ŝatas… »)
- la Brikolema Smurfo (kreas strangajn ilojn)
- la Frandema Smurfo (manĝas ĉiam)
- la Mallaborema Smurfo (dormas ĉiam)
- la Koketa Smurfo (volas ĉiam esti la plej bela)
- la Muzikista Smurfo (muzikas tre malbone)
- la Petolema Smurfo (oferdonas ĉiam eksplozivajn donacojn)
- la Pentrista Smurfo (la artisto de la vilaĝo)
Pri la esperantigo Smurfo
[redakti | redakti fonton]La smurfoj en la franca - la lingvo de la kreinto de la figuroj - nomiĝas "les Schtroumpfs". Dum la UK en Prago (1996) René Philipp enketis private pri la diverslingvaj nomoj por tiuj nanetoj. Li konstatis, ke la plej internacia formo estas "smurfo".[1].
"Smurfo" intertempe estas sufiĉe vaste uzata vorto en Esperantujo. [2]. [3]. Ankaŭ pluraj nacilingvaj retejoj jam mencias tiun vorton [4].[5].
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Ĉu "smurfo", "ŝlumfo" aŭ "ŝtrumfo"? en retpaĝo de Esperanto en Meklenburgio-Antaŭpomerio, alirita la 9-an de januaro 2018 esperante
- ↑ YouTube-filmetoj de Jacob Nordfalk, laste ĝisdatigita la 17-an de oktobro 2015 esperante
- ↑ Mencio pri la smurfoj en retpaĝo de REF (Renkontiĝo de denaskaj esperantistoj)[rompita ligilo], alirita la 9-an de januaro 2018 esperante
- ↑ Nasty Comics: Stripreeksen in andere talen[rompita ligilo], alirita la 9-an de januaro 2018 nederlande
- ↑ Zu Hause bei: den Schlümpfen, alirita la 9-an de januaro 2018 germane