Stanislav Kamarýt

Stanislav Kamarýt
Persona informo
Aliaj nomoj	Jan Havran
Naskiĝo	10-an de novembro 1883 (1883-11-10) en Velešín
Morto	30-an de julio 1956 (1956-07-30) (72-jaraĝa) en Havlíčkův Brod
Lingvoj	Esperanto • ĉeĥa
Ŝtataneco	Ĉeĥoslovakio
Alma mater	Filozofia Fakultato de la Universitato de Karolo
Okupo
Okupo	esperantisto filozofo instruisto
Esperanto
Esperantisto numero	9148

Stanislav KAMARYT, postmilite Stanislav KAMARÝT (naskiĝis la 10-an de novembro 1883 en Velešín, mortis la 30-an de julio 1956 en Havlíčkův Brod) estis ĉeha instruisto, gimnazia direktoro kaj honora membro de UEA, kaj membro de la Lingva Komitato.

Profesia vivo

Kamarýt fariĝis doktoro de filozofio kaj profesoro (t.e. instruisto) de reallernejo en Bratislavo, post 1938 gimnazia direktoro en Chotěboř. Li estis filozofia kaj popularscienca verkisto ĉeĥoslovaka.

Esperanta agado

Kamarýt estis esperantisto de 1900. Li laboris inter la unuaj pioniroj de la movado en Prago, organizis la movadon en Bohemujo kaj poste daŭre en Ĉeĥoslovakujo en gvidaj funkcioj sukcese klopodis precipe pri oficiala enpenetro de Esperanto en la lernejojn.

Li estis ĝenerala sekretario kaj prezidanto de Bohema Asocio Esperantista; de la fondo vicprezidanto, ekde 1930 prezidanto de Ĉeĥoslovaka Asocio Esperantista (ĈAE). En 1921 li estis prezidanto de la Universala Kongreso en Prago.

Li redaktis kaj kunredaktis la gazetojn Bohema Esperantisto, La Progreso kaj Esperantista : revuo por Esperanto en Ĉeĥoslovakio. Li estas verkinto de multaj originalaj kaj tradukitaj artikoloj, plue Internacia Lingvo (ĉeĥlingve), 1921, Slovaka ŝlosilo, 1929 kaj Filozofia Vortaro, 1933, krome ĉefo-kunlaboranto de Enciklopedio de Esperanto kaj - kun Otto Ginz - ĉefo-redaktoro de la ampleksa verko Ĉeĥoslovaka Antologio (1935, 465 p.). Postmorte estas eldonita lia Historio de la Esperanto-Movado en Ĉeĥoslovakio (1983, manuskripto finita en 1952).

Verkoj

• Mezinárodní jazyk (Internacia Lingvo, 1921)
• Slovaka ŝlosilo (1929)
• Filozofia Vortaro (1933)
• Historio de la Esperanto-Movado en Ĉeĥoslovakio (1983, redaktis Jan Werner, Jaroslav Mařík, Zdeněk Hršel, Vuk Echtner)
• O dvojí pravdě (Pri Du Veroj)
• O jednoznačnosti mravního soudu (Pri Unusenseco de la Morala Juĝo)
• "Humana agado de la Esperanta movado." En: Javier Alcalde kaj José Salguero (red.), Antaŭ unu jarcento. Esperanto kaj la unua mondmilito, Parizo, SAT-EFK, 2018. ISBN 978-2-918053-18-7.

Tradukoj

• František Krejčí: Rajto de malgranda nacio je ekzisto (La Progreso, 1918)
• Karel Čapek: Perdita vojo (La Progreso, 1/1921)
• Otakar Březina: Naturo (Ligilo, 1936)
• Vítězslav Nezval: Ankoraŭ hodiaŭ subiras la suno super Atlantido (manuskripto)
• Ján Hodál: Unua Slovaka Kristana Princo (1933)

En Ĉeĥoslovaka Antologio, 1935

• Václav Vážný: Ĉeĥoslovaka lingvo kaj ĝiaj dialektoj
• Tomáš Garrigue Masaryk: La senco de la ĉeĥoslovaka nacio
• Karel Havlíček Borovský: Bapto de sankta Vladimiro
• Hurban Vajanský: Al la larmoj
• Jiří Karásek: Sodomo
• Viktor Dyk: Promenado de Diogeno
• Otakar Theer: Homo, kiu serĉas absoluton
• Jaroslav Durych: Tri dukatoj
• Jaroslav Hašek: Financa mizero
• Karel Toman: Versoj
• Vítězslav Nezval: Biblia kanto
• Olga Scheinpflugová: Averto
• Emil B. Lukáč: Nostalgio
• Laco Novomeský: Ringoj
• Laco Novomeský:En fenestro de Arestejo

Artikoloj

• Progresismo kaj konservativismo (Bohema Esperantisto, 1909)
• Propagando de internaciaj movadoj (Bohema Esperantisto, 1910)
• Spor o methodu vývoje mezinárodního jazyka (Disputo pri metodo de evoluigo de internacia lingvo, Bohema Esperantisto, 1911)
• Moje jubileum (Mia jubileo, Bohema Esperantisto, 1912)
• Unuanimeco (La Progreso, 1918)
• Je memoro de M. J. Hus (La Progreso, 1918)
• Naciismo en internaciismo (La Progreso 1918)
• F. Krejčí 60-jara (La Progreso, 1918)
• Nacia Teritorio (La Progreso, 1919)
• Nuna situacio de Lingva Komitato (La Progreso, 1920)
• Instruistoj de esperanto (La Progreso, 1921)
• Proč jsme esperantisty? (Kial ni estas esperantistoj?, Esperantský zpravodaj, 6/1921)
• La amo internacia (La Progreso, 1921)
• Potřeba organisace (Bezono de organizado, Esperantský zpravodaj 7/1922)
• Několik myšlenek o budoucnosti esperanta (Kelkaj pensoj pri la estonto de Esperanto, Esperantský zpravodaj, 6/1923)
• Aldonoj al vortaro de Kabe (La Progreso, 1923)
• Alexander Batek (La Progreso, 1924)
• La XV. La plej multenombra kongreso (La Progreso)
• Statistiko de oficiala instruado de Esperanto (La Progreso)
• Kysličníky dusíku (Nitrogenaj oksidoj, La Progreso)
• Úřední předpisy pro školní vyučování esperantu (La Progreso)
• Scienca sekcio de ĈAE (La Progreso)
• Slavní mužové českoslovenští a esperanto (Gloraj viroj ĉeĥoslovakaj kaj Esperanto, La Progreso)
• Nova aktualeco de Esperanto (Esperantista, 1946)

Bibliografio

• 1983: [Vivoskizo]. En: Historio de la Esperanto-Movado en Ĉeĥoslovakio, p. 9-11 (kun foto)
• 1958: Lapenna, Ivo. Omaĝe al la Memoro de D-ro Stanislav Kamaryt. En: Esperanto (UEA) 51-a jaro, 1958, n-ro 2 (637),p. 19-25
• 1956: N.I. [Nekrologo pri Stanislav Kamaryt]. En: Esperanto (UEA) 49-a jaro, 1956, n-ro 11 (612), p. 17 (kun foto)

Eksteraj ligiloj

• Libroj de kaj pri Stanislav Kamarýt en la Kolekto por Planlingvoj kaj Esperanto-Muzeo Arkivigite je 2016-08-02 per la retarkivo Wayback Machine
• Artikoloj Arkivigite je 2008-05-09 per la retarkivo Wayback Machine de kaj pri Stanislav Kamarýt en Elektronika Bibliografio de Esperantaj Artikoloj (EBEA)