Supera Konsilio por Scienca Esplorado de Hispanio
_02.jpg)
La Supera Konsilio por Scienca Esplorado de Hispanio (hispane: Consejo Superior de Investigaciones Científicas, CSIC) estas la plej granda publika institucio dediĉita al scienca esplorado en Hispanio kaj la tria plej granda en Eŭropo. Ĝia ĉefa celo estas evoluigi kaj antaŭenigi esploron kiu povos kontribui al scienca kaj teknologia progreso.
CSIC ludas gravan rolon en scienca kaj teknologia politiko en Hispanio, pro tio ke ĝi okupiĝas pri ampleksa areo, el baza esploro ĝis la transdono de sciado al la produktiva sektoro. Ĝia esploro estas gvidita de ties centroj kaj institutoj, kiuj estas disvastigitaj en ĉiuj aŭtonomaj regionoj de Hispanio. CSIC havas 6% el la tuta personaro dediĉita al Esploro kaj Disvolviĝo en Hispanio kaj ĝi produktas proksimume 20% el la scienca produktado en la lando. Ĝi ankaŭ administras gamon de gravaj servoj, la plej kompletan kaj vastan reto de specialiĝintaj bibliotekoj, kaj ankaŭ havas komunajn esplorajn unuojn.
Deveno
[redakti | redakti fonton]La CSIC estis kreita en 1939 de la ĵus venkinta Frankista reĝimo post la hispana enlanda milito, surbaze de la valoraĵoj de la Institucio por ampleksigo de Studoj (Junta para la Ampliación de Estudios, JAE) (1907–1939), naskita ene de la Institución Libre de Enseñanza kaj inspirita en la Krausista filozofio. La komenca mandato de la CSIC estis restarigi la klasikan kaj kristanan unuecon de la sciencoj kiu estis detruita en la 18a jarcento ("la restauración de la clásica y cristiana unidad de las ciencias destruida en el siglo XVIII").[1] Ekde ĝia naskiĝo en 1939 ĝis lia morto en 1966, ĝia gvidanto estis José María Albareda, unu el la unuaj membroj de la Opus Dei kaj proksima amiko de ties fondinto, José María Escrivá de Balaguer. José María Albareda estis ordinita pastro en 1959 kaj ĉe sia morto li estis sukcedita kiel ĉefo de CSIC de Manuel Lora-Tamayo, tiam la Ministro pri Edukado de Franco.
Devoj
[redakti | redakti fonton]Laŭ la artikolo 5 de la Leĝo kiu ĝin ordigas, la nunaj celoj kaj funkcioj de la CSIC estas:
- Efektivigi sciencan kaj teknologian esploron kaj helpi instigi tian esploron.
- Transigi la rezultojn de scienca kaj teknologia esploro al publikaj kaj privataj institucioj.
- Provizi sciencteknikajn servojn al la Ĝenerala Ŝtata Administrado kaj publikaj kaj privataj institucioj.
- Akceli la kreon de teknologie bazita entoj kaj firmaoj.
- Helpi krei entojn kun la kapableco kontroli la transigon kaj takson de teknologio.
- Trejni esploristojn.
- Trejni fakulojn per tre specialiĝintaj kursoj.
- Antaŭenigi sciencan kulturon en socio.
- Administri sciencteknikajn servojn por esti uzitaj de la sistemo por scienca esploro kaj teknologia evoluado.
- Partopreni en internaciaj organizaĵoj, laŭ peto de la koresponda Ministerio.
- Kunlabori kun aliaj naciaj kaj internaciaj institucioj por la antaŭenigo kaj transigo de scienco kaj teknologio, kaj por la kreo kaj evoluado de sciencaj kaj teknologiaj esplorcentroj, institutoj kaj organizaĵoj.
- Kunlabori kun universitatoj pri la scienca esploro kaj teknologiaj evoluadaj aktivecoj kaj en postbakalaŭra edukado.
- Informi kaj konsili publikajn kaj privatajn entojn pri sciencaj kaj teknologiaj aferoj.
- Trejni fakulojn en scienco kaj teknologia administrado.
- Kunlabori en la ĝisdatigo de scienca kaj teknologia scikapabloj de ne-universitataj instruistoj.
Scienc-teknikaj areoj
[redakti | redakti fonton]Ties plurfaka kaj multisectorial naturo signifas ke CSIC kovras ĉiujn kampojn de scio. Ties aktiveco estas organizita ĉirkaŭ ok sciencteknikaj areoj:
- Areo 1. Sociaj sciencoj en 17 centroj[2]
- Areo 2. Biologio kaj biomedicina scienco[3] en 22 centroj
- Areo 3. Naturaj rimedoj en 24 centroj[4]
- Areo 4. Agrikulturaj sciencoj[5] en 23 centroj
- Areo 5. Fizika Scienco kaj Teknologio en 24 centroj[6]
- Areo 6. Materiala scienco kaj teknologio[7] en 13 centroj
- Areo 7. Nutra scienco kaj teknologio[8] en 8 centroj
- Areo 8. Kemia scienco kaj teknologio[9] en 16 centroj
Grandaj servoj
[redakti | redakti fonton]CSIC administras la sekvantan 6 specialajn hispanajn servojn:
- Calar Alto Astronomia Observatorio
- Doñana Rezervejo – Biologia Stacio
- Oceana Esplora Ŝipo Hespérides
- Antarkta Bazo Juan Carlos I
- Oceana Esplorŝipo Sarmiento de Gamboa
- La Integra Pura Ĉambro por Mikro- kaj Nanofabrikado ĉe la Mikroelektronika Instituto de Barcelono
Ĝi ankaŭ partoprenas en du grandaj eŭropaj servoj:
Esploraj centroj
[redakti | redakti fonton]Je januaro 2018 CSIC enlistigis 139 specialecajn esplorajn centrojn efektivigantajn esploron en la antaŭe menciitaj ok malsamajn kampojn.[10]
En marto de 2021 la Instituto pri Geologio kaj Minindustrio de Hispanio (IGME) estis integrita en ĝia strukturo, ĉesante esti sendependa organizaĵo kaj iĝante nacia centro.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ [1] kaj [2]
- ↑ CSIC-retejo. Arkivita el la originalo je 2018-12-26. Alirita 2021-11-08.
- ↑ CSIC-retejo. Arkivita el la originalo je 2018-12-27. Alirita 2021-11-08.
- ↑ CSIC-retejo. Arkivita el la originalo je 2018-12-26. Alirita 2021-11-08.
- ↑ CSIC-retejo. Arkivita el la originalo je 2018-12-27. Alirita 2021-11-08.
- ↑ CSIC-retejo. Arkivita el la originalo je 2018-12-28. Alirita 2021-11-08.
- ↑ CSIC-retejo. Arkivita el la originalo je 2018-12-27. Alirita 2021-11-08.
- ↑ CSIC-retejo. Arkivita el la originalo je 2018-12-26. Alirita 2021-11-08.
- ↑ CSIC-retejo. Arkivita el la originalo je 2018-12-26. Alirita 2021-11-08.
- ↑ Esplorcentroj CSIC, Novembro 2021
Eksteraj ligoj
[redakti | redakti fonton]- Oficiala retejo
- Hispana Ministerio de Scienco kaj Novigado Arkivigite je 2012-01-22 per la retarkivo Wayback Machine
- Biblioteka Reto de CSIC Arkivigite je 2009-02-03 per la retarkivo Wayback Machine
- Revistas CSIC, Sciencaj revuoj eldonitaj de CSIC Press