Szczebrzeszyn
| Szczebrzeszyn | |||
|
| |||
| Blazono | |||
 | |||
| urbo | |||
|---|---|---|---|
| |||
|
| |||
 Mapo
| |||
| Genitivo de la nomo | Szczebrzeszyna | ||
| Provinco | Lublinio | ||
| Distrikto | Distrikto Zamojski | ||
| Komunumo | Komunumo Szczebrzeszyn | ||
| Speco de komunumo | Urbo-kampa | ||
| Koordinatoj | 50° 41′ N, 22° 58′ O (mapo)50.68333333333322.966666666667Koordinatoj: 50° 41′ N, 22° 58′ O (mapo) | ||
| Alto super la marnivelo | 230 m | ||
| Areo | 29,04 km² | ||
| Loĝantaro | 5357 (en 2004) | ||
| Loĝdenso | 184,5 loĝ./km² | ||
| Poŝtkodo | 22-460 | ||
| Telefona antaŭkodo | 84 | ||
| Aŭtokodo | LZA | ||
| TERYT | 3060820134 | ||
| Estro | Marian Jan Mazur | ||
| Titolo de estro | Urbestro | ||
| Adreso de estraro | pl. Kościuszki 1 | ||
| Poŝtkodo de estraro | 22-460 | ||
| Telefono de estraro | 84 682-10-95 | ||
| Fakso de estraro | 84 682-10-30 | ||
| Poŝto de estraro | um@szczebrzeszyn.pl | ||
| Komunuma retejo | http://www.szczebrzeszyn.pl | ||
Szczebrzeszyn estas urbo en Lublinio en Pollando. Ĝi apartenas al komunumo Szczebrzeszyn en distrikto Zamojski, 5294 loĝantoj (stato laŭ 2011).
Szczebrzeszyn plenumis gravan ekonomian, kulturan kaj klerigan rolon. Estis centro de porsendepena agado kaj bataloj kontraŭ okupantoj.
Historio
[redakti | redakti fonton]Sciencaj esploroj konstatis, ke la unuaj loĝantoj setlis sur la kastela monto ĉirkaŭ 5 mil jarojn antaŭe. Tio estis neolitika agrikultura popolo de funelpokalkulturo. Situo de murzonigita setlejo inter Kievo kaj Krakovo, vojkruciĝe de la Sukcena Vojo kreis ŝancon de dinamika disvolvo. Samtempe tamen tiudirekten okazis invadoj de turkoj, tataroj, kozakoj kaj aliaj malamikoj, kiuj detruis la urbeton.
Privata nobela loko kun urborajtoj el 1352, donitaj de Kazimiro la 3-a. Dum reformacio estis kalvinisma urbo. Diversaj kulturoj kaj religioj ĉi tie kunekzistis: katolikoj, judoj, arianoj. La pasintecon atestas baroka monaĥeja preĝejo, ortodoksa kirko defendkaraktera el la 15-a jarcento, sinagogo kaj unu el la plej malnovaj judaj tombejoj.
El apuda Michałów devenas gento de Kaczorowski – de la patrino de Karol Wojtyła, la papo Johano Paŭlo la 2-a.
La urbo estas konata interalie de la verso de Jan Brzechwa, tial oni lokigis ĉi tie lignan monumenton de grilo kun violono apud pitoreska fonteto. En la tuta urbo estas kelkaj monumentoj de griloj, interalie antaŭ la urbodomo.
Kroniko de la germana kaj soveta okupadoj
[redakti | redakti fonton]- 7.10. 21-a tago de Soveta invado en Pollandon: en Szczebrzeszyn Zygmunt Klukowski notis en sia taglibro: Germanoj en la urbo ankoraŭ nevideblas. Multe da judoj forveturis de Szczebrzeszyn kune kun la soveta armeo, antaŭ ĉio tiuj, kiuj partoprenis en la ruĝa milico
- 18.11. Zbigniew Klukowski en sia taglibro skribis: "Ni konstante aŭdas pri ĉiam novaj revizioj kaj arestoj. (...) Rakontis al mi judoj, ke ĉe ili neniu nokte senvestiĝas, eĉ infanoj dormas en vestoj, ĉiuj estas tre timigitaj pro la lasta incendio, raboj, revizioj ktp.";
La urbo estas konata pro sia malfacile prononcebla nomo, kiu donis fonton por verko Chrząszcz, la unua parto de kiu “W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie” ofte estas uzata kiel ekzemplo de malfacileco de pola prononco. En la urbo ekde 2002 estas monumento al heroo de la verko.
