Saltu al enhavo

Thomas Babington Macaulay

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Thomas Babington Macaulay
Persona informo
Thomas Babington Macaulay, 1. Baron Macaulay of Rothley
Naskiĝo 25-an de oktobro 1800 (1800-10-25)
en Rothley Court
Morto 28-an de decembro 1859 (1859-12-28) (59-jaraĝa)
en Londono
Tombo Abatejo Westminster Redakti la valoron en Wikidata vd
Religio Anglikanismo vd
Etno Angloj vd
Lingvoj angla vd
Ŝtataneco Unuiĝinta Reĝlando
de Granda Britio kaj Irlando
(1801–1922)

Reĝlando de Granda Britio (–1801) Redakti la valoron en Wikidata vd
Alma mater Trinity College Redakti la valoron en Wikidata vd
Partio Whig Redakti la valoron en Wikidata vd
Subskribo Thomas Babington Macaulay
Familio
Patro Zachary Macaulay (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Patrino Selina Mills (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Gefratoj Hannah More Macaulay (en) Traduki, Margaret Macaulay (en) Traduki, Charles Zachary Macaulay (en) Traduki kaj Henry William Macaulay (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Edz(in)o
Profesio
Okupo historiisto
poeto-juristo
verkisto
poeto
politikisto
aktivulo kontraŭ sklaveco Redakti la valoron en Wikidata vd
Laborkampo Historio Redakti la valoron en Wikidata vd
Aktiva en Londono vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Thomas Babington MACAULAY,1-a Barono Macaulay /ˈbæbɪŋtən məˈkɔːli/ (la 25-an de oktobro 1800 en Rothley Temple, Leicestershire - la 28-an de decembro 1859 en Londono) estis brita ŝtatisto, historiisto, poeto kaj prozisto de la viktoria epoko. Dum la lasta jardeko de lia vivo, li laboris pri la 5-voluma Historio de Anglio, grava laboro kiu amorigis la fundamentojn por la ŭigo- legado de nacia historiov [1].

Membro de la Reĝa Societo de Londono (1849), eksterlanda membro de la franca Akademio de Moralaj kaj Politikaj Sciencoj (1857), eksterlanda korespondanta membro de la Peterburga Akademio de Sciencoj (1858).

Vivo kaj laboro

[redakti | redakti fonton]
Kovro de la poemaro de Macaulay "Kantoj de Antikva Romo" (1881).

Thomas Macaulay, filo de skota kontraŭsklavecisma entreprenisto Zechariah Macaulay, studentiĝis ĉe Trinity College, Kembriĝo. Dum daŭre studento, li altiris la atenton de la literatura komunumo kun siaj poemoj, eseoj kaj studo de Milton publikigita en la Edinburgh Review je 1825. La poemaro de Macaulay "Kantoj de Antikva Romo" (1842) estas de intereso ankoraŭ nuntempe.

Ricevinte juran diplomon, Macaulay deziris pri kariero ne kiel advokato, sed kiel politikisto. En 1830 li estis elektita al la Brita Parlamento kiel liberala ŭigo kaj aktive okupiĝis pri la debatoj kondukantaj al la granda parlamenta reformo de 1832. La elokventeco de Macaulay alportis lin al la avangardo de britaj oratoroj kaj igis lin unu el la gvidantoj de la ŭigo-partio. Lia rolo estis speciale signifa en la paso de la leĝo abolicianta sklavecon [2]. En 1833-1838, Macaulay tenis elstarajn poziciojn en la administrado de Brita Hindio, kaj estis membro de la Supera Konsilio ( Konsilio de Hindio ) sub la Guberniestro Ĝenerala de Barato. Subtenanto de la ideo de la supereco de la angla politika modelo super ĉiuj aliaj, li provis ensorbigi en la hinda socio guston por libereco de esprimo kaj enkonduki en la hindan juran sistemon la principon de egaleco antaŭ la leĝo de kaj la britoj kaj hindianoj. Li posedas la skizon de krimkodo, kiu metis la fundamentojn por krima leĝaro ne nur en Hindio, sed ankaŭ en aliaj britaj kolonioj.

Por unuigi la multnacian hindan socion, Macaulay insistis pri la universala enkonduko de la angla kiel deviga instrulingvo, kaj staris ĉe la originoj de la hinda eduka sistemo. La laboroj de Macaulay por eduki hindan socion, kiuj estis en linio kun la reformoj de Bentinck, kaŭzis la formadon en Hindio de tuta generacio de por-anglaj intelektuloj (la tielnomitaj "infanoj de Macaulay"). Efektive, kolonia hinda eduko estis formita per liaj ideoj de konstruado de hinda meza klaso kiu estis okcidente edukita.

En 1838 Macaulay revenis al Britio, estis elektita al parlamento kie li anis de 1839 ĝis 1847. Li membrigis registaron kiel Ministro de Milito 1839-1841 en la registaro de Melburn kaj tiam membro de la registaro de Russell 1846-47. En 1841 li prenis la demandon pri kopirajto; La pozicio de Macaulay estis ke tio implicis monopolon kaj kiel tia devis esti limigita al la nura minimumo. Tio formis la bazon por leĝaro en la areo dum multaj jaroj. Li ankaŭ rekomendis parlamentajn reformojn kaj la forigon de sklaveco.

Ekde la 1840-aj jaroj li ĉiam pli interesiĝis pri verkado. Estis kiel historiisto ke Macaulay akiris la daŭrantan influon en la esplorkampo. Li frue verkis eseojn de historia aŭ literatura enhavo, la plej granda parto de kiuj estis publikigita en la Edinburga Review. Selektado estis publikigita en Kritikaj kaj historiaj eseoj (1843). Liaj plej ŝtatah verkistoj inkluzivis John Milton, Francis Bacon, Robert Clive, Warren Hastings kaj William Pitt la pli maljuna.

Kiel sia ĉefa verko, Macaulay mem precipe vidis la historian verkon History of England from the accession of James II (Historio de Anglio de la surtroniĝo de Jakobo la 2-a); tamen, li mortis pro koratako antaŭ ol ĝi estis kompletigita [3]. En la laboro, Macaulay, kiel dogma ŭigo, volis montri la plejbonecon de 19-ajarcenta liberalismo montrante ke ĝiaj principoj historie kondukis Anglion al signifa pozicio de potenco. Kiel liaj eseoj, la laboro elstaris por luma arto de stilo.

Macaulay verŝajne havis eidetikan memoron (fotografian memoron) [4].

En 1857 li estis nobeligita kiel Macaulay de Rothley.

Macaulay sidis en la komitato kiu decidis pri selektado de historiaj okazaĵoj por esti pentritaj en la nova Palaco de Westminster [5]. La bezono akiri fidindajn portretojn de gvidaj politikaj figuroj por tiu projekto kondukis al la establado de la Nacia Portretgalerio, kiu estis formale establita la 2an de decembro 1856 [6]. Macaulay estis inter la fondintoj, kaj estas festita kun unu el nur tri bustoj super la ĉefa enirejo.

La 9an de januaro 1860, li estis entombigita en Abatejo Westminster, en la Angulo de Poetoj (angle Poets' Corner), proksime de statuo de Joseph Addison

Literaturo

[redakti | redakti fonton]
  • Frederick Arnold: The Public Life of Lord Macaulay. Tinsley Brothers, London 1862.
  • Sir George Otto Trevelyan: Life and letters of Lord Macaulay. 2 Bände. Harper, London 1876. Neuausgabe 1978. Deutsch von Böttger. 2. Auflage. Jena 1883. (online) (Trevelyan war Macaulays Neffe.)
  • J. Cotter Morrison: Macaulay. London 1882.
  • Gottfried Kinkel: Macaulay, sein Leben und sein Geschichtswerk. Schweighauser, Basel 1879.
  • Ferdinand Litt: Lord Macaulays Ansichten über die Form und die Einflusssphäre des Staates. Bagel, Düsseldorf 1895 (Digitalisat)
  • John Clive: Thomas Babington Macaulay – the shaping of the historian. London: Secker & Warburg, 1973

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. MacKenzie, John (January 2013), "A family empire", BBC History Magazine 
  2. (September 2012) “'When he gets among his countrymen, they tell him that he is free': Slave Trade Abolition, Indentured Africans and a Royal Commission”, Slavery & Abolition 33 (3), p. 435–455. doi:10.1080/0144039X.2012.668300. 144301729. 
  3. "Death of Lord Macaulay", The New York Times, 17. januar 1960. Kontrolita 25. oktober 2013.
  4. "Li povis rememori multajn paĝojn de centoj da volumoj de diversaj aŭtoroj, kiujn li akiris per simple tralegado de ili." (Sinjoro Francis Galton, Hereda Geniulo, 1869)
  5. Thomas Babington Macaulay. Clanmacfarlanegenealogy. Alirita 25. oktober 2013 .
  6. (våren 2006) “From the Director”, Face to Face (16). Alirita 25. oktober 2013.. 

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]