Tibeto (regiono)
| Tibeto | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Regiono | |||||
.jpeg) | |||||
| |||||
| Lando | Ĉinio | ||||
| Supermara alteco | 4 380 m [+] | ||||
| - koordinatoj | 29° 39′ 0″ N, 91° 6′ 0″ O (mapo)29.6591.1Koordinatoj: 29° 39′ 0″ N, 91° 6′ 0″ O (mapo) | ||||
| Plej alta punkto | Ĉomolungmo [+] | ||||
| Akvokolektejo | 2 500 000 km² (250 000 000 ha) [+] | ||||
| Areo | 2 500 000 km² (250 000 000 ha) [+] | ||||
| Loĝantaro | 3 002 166 [+] (2010) | ||||
| Denseco | 1,2 loĝ./km² [+] [+] | ||||
|
|||||
|
|||||
 |
|||||
| Tibeto | |||||
 Vikimedia Komunejo: Tibet [+] |
|||||
Tibeto (tibete བོད; ĉine 藏区, pinjine: Zàngqū aŭ Granda Tibeto) estas regiono en Mezazio, en la okcidenta parto de Orienta Azio, kiu estas hejmo de tibetanlingvaj popoloj. Ĉar tiu regiono kuŝas averaĝe ĉirkaŭ 4 900 metrojn super la marnivelo, ĝi estas nomita "la tegmento de la mondo".
Izolita de la Himalajo ĉe la suda rando, Tibeto evoluigis sendependan kulturon kaj, eĉ antaŭ la 7-a jarcento, sendependajn ŝtatojn (Shangshung, Tubo) kiuj etendiĝis super partoj de la tibeta altebenaĵo. Por tempo en la mid-13-a jarcento, kaj Tibeto kaj Ĉinio venis sub mongola rego.
Tibeto havis sian propran ŝtaton ĝis la 20-a jarcento. La nuna alligiteco de Tibeto al la Ĉina Popola Respubliko estas kontestata sub internacia juro ( vidu: la statuso de Tibeto). Ekzistis tibeta registaro en ekzilo ekde 1959, kiu ne estas oficiale agnoskita sed estas subtenata de multaj landoj [1].
La ĉina administra divido de la plej granda parto de la historia pli granda Tibeta regiono hodiaŭ inkluzivas la Tibetan Aŭtonoman Regionon (AGT) kun la ĉefurbo Lasao same kiel en la oriento de la regiono dek aŭtonomajn departementojn kaj du aŭtonoma kantonojn en la provincoj Ĉinghajo, Siĉŭano, Junano kaj Gansuo [2].
Partoj de la historia setlejo de la tibeta popolo situas ekster la nuna Tibeto, inter ili estas Ladako kaj Sikimo, kiuj apartenas al Barato, kaj malgrandaj areoj de tibeta kultura kaj religia komunumo, kiel ekzemple Nubri, Yolmo, Mustang, Limi kaj Dolpo situas en Nepalo.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ "Q&A: China and the Tibetans", BBC News, August 15, 2011. (en-GB)
- ↑ "Regions and territories: Tibet", BBC News, December 11, 2010.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Tibetan Rimedoj sur la interreto de Columbia Universitataj Bibliotekoj
- britaj fotoj de Tibeto 1920–1950
- La Lingvo de Tibeto
- Blanka Papero pri Tibeta Kulturo liberigita de la Informa Oficejo de la Ŝtata Konsilio de la Popola Respubliko Ĉinio
- Historiaj mapoj kaj bildoj de Tibeto prezentita de ciferecaj kolektoj de la bibliotekoj de Universitato de Viskonsino-Milwaukee
- La Tibeta & Himalaya Biblioteko (THL)