Yuan Ming Yuan-Imperia Ĝardeno
| Yuan Ming Yuan-Imperia Ĝardeno | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Lando | Ĉinio | ||||
| Situo | Pekino | ||||
| - koordinatoj | 40° 0′ 26″ N, 116° 17′ 33″ O (mapo)40.007222222222116.2925Koordinatoj: 40° 0′ 26″ N, 116° 17′ 33″ O (mapo) [+] | ||||
| Akvokolektejo | 3,5 km² (350 ha) [+] | ||||
| Areo | 3,5 km² (350 ha) [+] | ||||
| Estiĝo | sen valoro | ||||
|
|||||
 |
|||||
| Yuan Ming Yuan-Imperia Ĝardeno | |||||
 Vikimedia Komunejo: Old Summer Palace [+] |
|||||
| En TTT: Oficiala retejo [+] | |||||
Yuan Ming Yuan-Imperia Ĝardeno (ĉine 圆明园, pinjine: Yuánmíng Yuán) situas en la Haidian-a kvartalo nordokcidente de Pekino, Ĉinio, estas la plej granda imperiestra ĝardeno de Qing-dinastio.
Ĝi enhavas tri ĝardenojn: Yuanming-Ĝardeno, Changchun-Ĝardeno (Eterna Printempa Ĝardeno), 长春园（pinjino: Chángchūn Yuán) kaj Qichun-Ĝardeno (Eleganta Printempa Ĝardeno), 绮春园（pinjino: Qǐchūn Yuán), nome Tri Ĝardenoj de Yuan Ming Yuan-Imperia Ĝardeno.
Yuan Ming Yuan-Imperia Ĝardeno, kun diversaj stiloj da ĝardenaj artoj kaj konstruoj, estas la plej grandioza ĝardeno en la arta historio de Ĉinio. Tio estas opinie ĝardenaj konstruistoj en Ĉinio. Iuj predikistoj eŭropaj en la epoko de Qing-dinastio nomis ĝin Ĝardeno De Ĝardenoj- 万园之园（pinjino: wàn yuán zhī yuán） post sia vizito.
En 1860, Yuan Ming Yuan-Imperia Ĝardeno estis fajre detruita de la koalicia armeo de Anglio kaj Francio en la Dua Opia Milito. Nun ĝi estas nur ruino.
Historio
[redakti | redakti fonton]
Komenca konstruo komencis en 1707, estis multe da pli malgranda skalo dum la Kanĝi imperiestro. Ĝi estis intencita kiel donaco por la kvara filo de la imperiestro, pli sekvonta Imperiestro Yongzheng. En 1725, sub la Yongzheng imperiestro, la Imperiaj Ĝardenoj estis tre vastigita. Yongzheng enkondukis la akvokondukon por la ĝardenoj, kiu estis konstruita je kelko da lagoj, riveretoj kaj lagetoj. Yongzheng ankaŭ nomis 28 pitoreskejojn en la ĝardeno.
De la Qianlong imperiestro, ankaŭ pliigis la nombron da pitoreskejoj en la ĝardenoj ĝis 50. De la mezo de la 19a jarcento, la Imperiaj Ĝardenoj spertis plivastigon en formŝanĝo super 150 jaroj.
Bildoj antaŭ la detruito
-
Grand-Just-Brila Palaco (正大光明殿) -
-
Palaco Paco Ĉirkaŭe (万方安和殿) -
Sewei Urbeto(舍卫城) -
Fanghu Shengjing-Palaco (方壶胜境殿) -
Bildo de antaŭa domo -
Bildo de Haiyan Halo -
Antaŭa Bildo de Kuprkliŝo de Yuanming Palaco -
Stona pordo -
Fajr-detruita kaj Ruiniĝo
[redakti | redakti fonton]
La fajr-detruo kaj ruiniĝo komencis de grandamase bruligo kaj rabo de la koalicia armeo de Anglio kaj Francio en la Dua Opia Milito en 1860.La parto da konstruaĵoj estis restitaj,kaj ili estis rekonstruitaj post la fajr-detruiĝo. En 1900, Pekino estis atakita kaj okupita de la Ok-potenca Alianca Armeo, kaj Yuan Ming Yuan-Imperia Ĝardeno ree estis rabita kaj detruita.
Dum la Dua Opia Milito,la koalicia armeo de Anglio kaj Francio agresis Pekinon je la 6-a de Oktobro 1860. La armeo de Qing-dinastio de Ĉinio retiriĝis al ĉirkaŭ Yuan Ming Yuan-Imperia Ĝardeno.La koalicia armeo postkuris tien.Komence la soldatoj de la koalicia armeo ankoraŭ admonis unu al alia, ne eniris la ĝardenon,sed tamen mil da soldatoj de Francio ekatakis la ĝardenon vesperiĝe.La ĝarden-gardarmeanoj ne povis venki la malamikon supernombran.Vidante la rabon de franca armeo, Hope Grant-komandoro de la angla armeo ordonis eniri la ĝardenon. La soldatoj de la koalicia armeo grande kaj freneze rabis trezorojn kaj ornamaĵojn en la ĝardeno. Laŭ takso de angla burokrato, la trezoroj forrabitaj(oro kaj arĝento,gemo kaj juvelo, silko kaj sateno,antikvaĵo kaj ornamaĵo) Kostas je pli ol 6 milionoj da pundoj. La simile voloraj detruaĵoj pro nekono kaj transporto: trezoraj libroj,pagodetoj por Budho,porcelanoj kaj mebloj ktp. Kaŭze de tio,ke la intertrakta delegito de Qing-dinastio arestis la anglan arme-ambasadoron Harry Parkes,kaj malliberigis lin en la ĝardeno,samtempe la angla armeo trovis ĵurnalistajn kadavrojn. La ĉefkomandoro de la angla armeo James Bruce Elgin ordonis bruligi la ĝardenon je la 18-a de oktobro por puni Qing-dinastion. La unua trupo de la angla armeo ekbruligis la ĝardenon ĉie kaj ankaŭ en Yijing-ĝardeno,Jingming-ĝardeno,Qingyi-ĝardeno kaj Changchun-ĝardeno ktp. La bruligo kontinuis je du tagoj. Pliol 300 eŭnukoj kaj kortegaj servistinoj estis mortigitaj en la fajra maro.
Charles Georgo Gordon, 27-jaro-malnova kapitano en la Reĝaj Inĝenieroj kiu poste farita lian nomon en la Sudano, estis parto de la 1860 forto kaj skribis:
- Ni eliris post la disrabado, kaj bruligis la tutan palacon kaj detruis vandale plej volorajn proprietaĵojn,kiuj estas raraj. Ni ĉiuj gajnis 48 pundojn da premio…… Ni faris bonege. La loka popolo estis ĝentila, sed mi opiniis, ke la nobeloj malsatas nin post disrabado en la palace. Vi imageblas pri la bela palaco,kiun ni bruligis. Tio igas iun koroŝira. En la fakto, la palaco estas tiel vasta. Ni estis urĝa tempe tiel,kiel ni ne povis rabi ilin bonzorge.Kvantoj da oraj ornamaĵoj estis blugitaj, kaj latuno. Ĝi estas mizera demoraliza laboro por ia armeo.
Bildoj post la detruito
Kritiko de la detruo
[redakti | redakti fonton]Por ne nur ĉino, ankaŭ fremdlandanoj egale havas opinion , ke la ago brulinta la palacon estis Barbara kaj krima . Franco, Viktoro Hugo, malaprobis la agon en lia "Ekspedicio al Ĉinio". Hugo priskribis la prirabadon kiel "'Du rabistoj perforte eniris en la muzeon, ruinigi, prirabi kaj brulvundi, ridante foriris man-en-mane kun iliaj sakoj plenigaj de trezoroj laste; unu el la rabistoj estas vokita Francio kaj la alia Britio."[1] En lia letero, Hugo esperis ke iutage Francio sentus sin kulpa kaj revenigi tion,kion ĝi prirabis de Ĉinio.[2]
La eventoj estis farita en filmo kelkfoje en Ĉinio. La plej fama unu estas Huo shao juano ming juano (火燒圓明園; ankaŭ sciita kiel Brulvundo de la Imperia Palaco aŭ La Brulvundo de Yuan Ming Yuan), direktita de Richard Li Han Hsiang (李翰祥, naskiĝis je la 7-a de marto 1926 en Jinxi, Ĉinio; mortis je la 17-a de decembro 1996 en Pekino, Ĉinio) en 1983. Ĝi estis komuna produktado inter Ĉeftera Ĉinio kaj Honkongo kiu estis sub brita okupo ĉe tiu tempo. La filmo estis ellasita en Germanio en 1990 kiel Das Imperium brennt.[3][4]
Nunaj bildoj
-
-
-
Unikeca Ŝtonboato(别有洞天石舫) -
-
-
-
-
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Hugo, Viktoro. "La sako de la Somera Palaco," UNESCO Kuriero. Novembro 1985.
- ↑ Angela Tsai, Angela et al."Grandiozecoj de Forpasinta Aĝo," Arkivigite je 2003-01-27 per la retarkivo Wayback Machine Tsu Chi Fonduso.
- ↑ La Brulvundo de Malnova Somero Palaco
- ↑ "Huo shao yuan ming yuan", http://www.imdb.com/title/tt0085703/ (aliris 18 januaro 2009).