Aiviekste
| Aiviekste | |
|---|---|
| latve Aiviekste | |
| rivero | |
 Aiviekste ĉe la fonto de Lago Lubāns | |
| rivero [+] | |
| Lando |  Latvio |
| Regiono | Vidzeme |
| Alfluantoj | |
| - maldekstra alfluanto | Abaine |
| - dekstra alfluanto | Pededze |
| Urboj | |
| Fonto | Lago Lubāns (Lubāna ezers) |
| - koordinatoj | 56° 48′ 58″ N, 26° 54′ 28″ O (mapo)56.81611111111126.907777777778 |
| Enfluejo | Daŭgavo |
| - situo | Pļaviņas, Latvio |
| - koordinatoj | 56° 36′ 52″ N, 25° 45′ 30″ O (mapo)56.61444444444425.758333333333 |
| Longo | 114 km (71 mi) |
| Akvokolektejo | 9 160 km² (916 000 ha) |
| - mezproksima | 57,4 m³/s |
 |
|
| Aiviekste | |
 Vikimedia Komunejo: Aiviekste |
|
Aiviekste estas rivero en Latvio, kiu longas 114 kilometrojn kaj enfluas la Daŭgavon. Ĉiujara drenaĵo 1,81 km³. Aiviekste aĝas proksimume 10-12 mil jarojn, formiĝis fine de la glaciepoko kaj post la glaciepoko. Preskaŭ kvarono de la fluo de la rivero estas nereguligita, sed la plej granda parto de la rivero estis elfosita, inkluzive kun eksplodigoj.[1]
Vojo
[redakti | redakti fonton]Aiviekste fluas de la norda fino de lago Lubāns, kie ĝi faritas larĝan duoncirklon kaj tiam turnas sudokcidenten. En ĉi tiu etapo estas la plej malgranda guto, krome, ĉi tie Aiviekste ricevas la plej grandajn alfluantojn Pededze, Bolupe kaj Iča. Plue, ĝi estis rektiĝas kaj profundiĝas dum 83 km. Ĉe la malsupra fino, Aiviekste fluas tra iomete ondiĝa areo. Ekzistas pluraj insuloj, sablaĵoj kaj proksimume 15 ŝtonaj sojloj ĉi tie en la rivero. La malgranda Aiviekste hidroelektra centralo (1,4 MW)[2] estis konstruita sur unu el tiuj insulgrupoj. Post la konstruado de Pļaviņu hidroelektra centralo, la malsupra fino de Aiviekste estas inundita per rezervujo. Proksima de Krievciems - dolomita ŝtonmino.[3]
La rivero kolektas ĉefe la Orientan Latvian malaltebenaĵan (latve Austrumlatvijas zemiene) akvon. 25% de la areo de la Aiviekste baseno estas kovritaj de arbaroj, 15% - de marĉoj. Estas multaj malsekaj herbejoj en la baseno, grandaj marĉoj. Aiviekste estas riĉa je fiŝoj.[4] Aiviekste estas reguligita per kluzoj kaj kanaloj, ĉar ĝia flukapacito estas plurajn fojojn tro malalta kiam la inunda sezono komenciĝas en Lago Lubāns. Ĝis la 20-a jarcento, dum la printempaj inundoj, la akvoj de Aiviekste refluis en Lubāns kontraŭflue pro la enfluo de alfluantoj, kiuj intensigis la inundojn tie.[5] La flusebenaĵo Aiviekste en la mezo de la rivero estas naturprotekta objekto kiel vivejo por birdoj kaj hejmo por raraj plantoj.[6] La falo de la rivero ĝis la Aiviekste hidroelektra centralo de Aiviekste estas 1 m por 14 km, kaj nur post tio en la lastaj 14 km ĝi dekobliĝas.[7]
Trafluo
[redakti | redakti fonton]Alfluantoj
[redakti | redakti fonton]- Maldekstra: Zvidze, Isliena, Abaine
- Dekstra: Iča, Piestiņa, Pededze, Liede, Kuja, Svētupe, Arona, Veseta.
Bildoj
[redakti | redakti fonton]-
Aiviekste ĉe la Veseta ponto. -
La digo de Aiviekste hidroelektra centralo. -
Aiviekste en Ļaudona.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Aiviekstes paliene. Dabas aizsardzības plāns - Aiviekste flusebenaĵo. Naturprotekta plano (latve)
- ↑ Latvenergo. Rekonstruētā Aiviekstes HES palielinās zaļās enerģijas izstrādi (latve)
- ↑ Latvijas Padomju Enciklopēdija - Latva Soveta Enciklopedio, pp. 1-99.
- ↑ Latvijas PSR Mazā Enciklopēdija - Latva Malgranda Enciklopedio, p. 1-39.
- ↑ Aiviekstes laivas. Aiviekste Arkivigite je 2022-01-08 per la retarkivo Wayback Machine (latve)
- ↑ Dabas aizsardzības pārvalde - Naturprotekta Estraro. Aiviekstes paliene (latve)
- ↑ Upesoga: boatado en Aiviekste (latve)