Angelikata acido

Angelikata acido
Plata kemia strukturo de la Angelikata acido
Tridimensia strukturo de la Angelikata acido
Alternativa(j) nomo(j)
2-metil-butenoata acido α-metilizokrotonata acido cis-2,3-dumetilakrilata acido Z-2-metilkrotonata acido
Kemia formulo	C5H8O2
CAS-numero-kodo	565-63-9
ChemSpider kodo	559009
PubChem-kodo	643915
Merck Index	15,639
Fizikaj proprecoj
Aspekto	palflava solido
Molmaso	100.0524295 g·mol-1
Denseco	1.010 g cm−3
Fandpunkto	45 °C
Bolpunkto	88 °C
Refrakta indico	$n_{761}^{20}$ 1,4434
Ekflama temperaturo	96 °C
Solvebleco	Solvebla en akvo, etanolo kaj duetila etero
Mortiga dozo (LD50)	165 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Risko	R10
Sekureco	S17
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero Xn Noca por la sano
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H290, H314, H318
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P234, P260, P264, P280, P301+330+331, P303+361+353, P304+340, P305+351+338, P310, P321, P363, P391, P404, P405, P501 width=30%
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Angelikata acido estas unukarboksilata nesaturita organika acido, volatila solido kun morda gusto kaj akre acida odoro, kiu facile konvertiĝas en la trans-izomero tiglikata acido sub hejtado aŭ agado kun neorganikaj acidoj. La inversa reakcio okazas multe malpli facile. La saloj kaj esteroj de la angelikata acido estas nomataj angelikatoj. Esteroj de angelikata acido estas aktivaj komponantoj en herba medicino uzataj kontraŭ vasta gamo da pluraj sanperturboj inklude de doloroj, febro, podagro, stomakacideco, ktp.

Proprecoj

Angelikata acido trovatas en multaj plantoj de la familio apiacoj aŭ umbeliferacoj kaj magnoliacoj kaj en 1842 la germana apotekisto Ludwig Andreas Buchner (1813-1897) izolis ĝin el la radikoj de la ĝardenangelikoj kaj moskoj. La substanco estiĝas per alkohola distilado de moskaj radikoj, vaporigante la filtritan solvaĵon kaj bolante la restanta balzamo kun solvaĵo de kalia hidroksido. La distilitaĵo deponiĝas kiel angelikata acido kiu povas puriĝi per duobla saturigo kun natria karbonato, distilante kun sulfata acido kaj finfine boligante longatempe por separado de la sumbulamata acido. La angelikata acido kristaliĝas per larĝaj prismoj jk nadloj.

Geometria Izomerio
Tiglikata acido		Angelikata acido	Senecikata acido

Sintezo

• Biologie la angelikata acido sintezeblas ekde la izoleŭcino:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ +

Literaturo

• ChEBI
• HMDB
• Chemical Book
• Hand-book of chemistry, Volume 10, Leopold Gmelin
• A Dictionary of Chemistry and the Allied Branches of Other Sciences, Volume 1, Henry Watts
• Chemistry and Pharmacology

Vidu ankaŭ

• Krotonata acido
• Izokrotonata acido
• Akrilata acido
• Metakrilata acido
• Akroleino
• Metakroleino