Beatle-manio
"Beatle-manio" - la furoro pri la muzikbando The Beatles - estas termino, kiu referencas al sociologia fenomeno konata kiel "masa psikozo", kiu afliktis Brition, Usonon kaj la ceteron de la mondo meze de la sesdekaj jaroj, en ĉio rilata al la Beatles, precipe inter adoleskulinoj. Beatle-manio estis karakterizita per histerio koncerne ĉion rilate al la grupanoj, ĉu imitante iliajn hararanĝojn kaj vestaĵojn, laŭtajn kriegojn ĉe koncertoj kaj renkontiĝoj de adorantoj ĉe la lokoj kie la grupanoj alvenis (ekzemple, flughavenoj kaj hoteloj).
Komenco kaj pinto
[redakti | redakti fonton]La fenomeno komenciĝis en Britio jam en oktobro 1963, post kiam la Beatles aperis vivas en televido; la venontan tagon, ĉiuj anglaj gazetoj publikigis enormajn fraptitolojn kaj kovrilfotojn de la grupo. Ĉe koncerto fine de tiu monato en Anglio, 600 homoj atendis 36 horojn por aĉeti biletojn, kaj kiam la biletvendejo malfermiĝis, la oficejo kolapsis pro la premo de la homamaso. La unua uzo de la esprimo estis en la brita gazeto "The Daily Mirror" la 2-an de novembro 1963.
La grandeco de la fenomeno evidentiĝis kiam la Beatles alvenis en Usono; la 7-an de februaro 1964, kiam la grupo alvenis al Flughaveno London Heathrow en Londono por sia flugo al Usono, ili trovis tie proksimume 4 000 adorantojn kiuj venis por svingi adiaŭon al ili antaŭ ilia vojaĝo. Alveninte al la flughaveno JFK, ili estis renkontitaj kun simila nombro da adorantoj, kiuj venis por saluti ilin. Multaj adorantoj ankaŭ kunvenis ĉe la enirejo de la hotelo, kaj la fenomeno akompanis ilin dum ilia vizito. Ilia unua televida apero en Usono estis en la spektaklo de Ed Sullivan, la 9-an de februaro kaj estas konsiderita mejloŝtono kaj la malfermaĵpafo de la Brita invado. Laŭ taksoj, ĉi tiu prezentado estis spektita de ĉirkaŭ 73 milionoj da homoj, rekordo por la periodo. Ĉe ilia venonta apero en tiu spektaklo semajnon poste, ĉi-foje en Miamo, la grupo preskaŭ ne alvenis ĝustatempe al la studio pro la granda homamaso kiu baris ilian vojon kaj polico estis vokita al la sceno por fari vojon por ilin tra la amasoj da adorantoj. En 1965, The Beatles aperis ĉe Shea Stadium en Novjorko antaŭ 55,600 spektantoj, la plej granda publiko ĉeestanta ĉe rokkoncerto ĝis tiu tempo, en kio estis la pinto de la fenomeno.
Fino
[redakti | redakti fonton]La fenomeno forvelkis kun la ĉeso de la koncertoj de la Beatles. En marto 1966, Lennon donis longan intervjuon al brita semajnĵurnalo en kiu li parolis, interalie, pri la eklezio. Li diris, ke laŭ lia impreso pli kaj pli da adoleskantoj forlasas la preĝejon, kiu malproksimiĝis de la komencaj idealoj de Kristo, laŭ li, la Beatles estas pli popularaj inter la junuloj ol Jesuo. La rimarkoj, kiuj iris sen speciala atento en Britio, estis publikigitaj en aŭgusto de tiu jaro kaj ricevis fraptitolojn kiuj elprenis la rimarkojn el kunteksto en Usono [1]. Laŭ la titolo, Lennon diris ke "The Beatles estas pli grandaj ol Jesuo". Tio kaŭzis ondon de malamo dum la lasta apero de The Beatles en Usono. Membroj de la Ku-Kluks-Klano organizis publikajn bruligadojn de Beatles-diskoj en la urboj de la suda Usono, radiostacioj bojkotis la kantojn kaj brutuloj minacis kaj eĉ atakis adorantojn kaj minacis la pacon de la grupo mem. Tiuj travivaĵoj, kune kun la sento de la grupanoj de abomeno ĉe la fakto ke ili ne povas ludi novan materialon ĉe spektakloj kaj estas devigitaj ludi malnovan materialon denove kaj denove kun terura sonkvalito, finfine kontribuis al la fino de vivaj prezentoj. Kun la fino de la vivaj prezentoj, Beatle-manio ankaŭ malkreskis kaj kolapsis al pli sobra arta aprezo de la atingoj de la grupo kiuj sekvis.
Akcepto de la Beatle-manio fare de la Beatles kaj ĝia influo sur ili
[redakti | redakti fonton]La Beatles mem aludis la fenomenon en ilia filmo A Hard Day's Night kiu, interalie, montras la histeriajn inajn adorantojn, kiuj akompanas la grupon ĉie kaj la fenomenon entute. La fenomenoj de histerio registritaj en televido kaj en la filmoj kondukis al ĉi tiu konduto (kriado, sveno, amasiĝo ĉe flughavenoj kaj antaŭ hoteloj) kopiita kaj imitita tra la tuta mondo kiel "akceptebla konduto" kiam la grupanoj alvenas en iu ajn urbo. kaj prezentu tie. Tio malhelpis la membrojn de la grupo de rekta kontakto kun la publiko kaj la medio kaj ili kutime ne forlasis sian hotelĉambron entute, krom la koncerto kaj vojaĝado kaj ne ĉiam sciis kie ili estas.
La grupanoj mem suferis pro la frenezo ĉirkaŭ ili; George Harrison skribis en sia aŭtobiografia libro "I Me Mine" ke tiuj jaroj estis infero por li, kaj en la antologio de la grupo Paul McCartney diris ke la timkrioj ĉe la spektakloj estis tiel laŭtaj ke la grupanoj ne povis aŭdi sin sur scenejo, kaj tio ĉi estis unu el la kialoj kial ili ĉesis prezenti kaj anstataŭe fokusi pli sur studioregistradoj.
Kvankam surface ŝajnas kvazaŭ la grupanoj enpoŝigis multe da mono kaj rekte de la prezentoj kaj de tantiemo sur reklamaj produktoj (konsumvaroj kiel pupoj, vestaĵoj, presaĵoj sur ĉiu ebla konsumprodukto) tio ne estis la kazo. Ilia iniciatinto, Brian Epstein estis naiva komercisto kaj perdis kontrolon. Lokaj spektakloj verŝis enormajn sumojn en la poŝojn de lokaj reklamantoj kaj ne la grupanoj, pro nezorgemaj kontraktoj kaj malsukcesaj intertraktadoj sur la parto de Epstein. Komence ne ekzistis licencado por la produktado de Beatles-produktoj, kiam estis establita firmao kiu prizorgis la licencadon kaj produktadon de tiuj produktoj, la membroj de la Beatles ricevis nur 10% de la enspezo, kiu estis dividita inter ili kaj Epstein.
En 1977, muzikalo de la sama nomo, kiu traktis la grupon, estis enscenigita sur Broadway, kaj estis prezentita 1,006 fojojn, ĝis ĝi eliris la scenejon en 1979. La muzikalo eĉ gajnis Premio Tony por la lumdezajno.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Retpaĝo kiu resumas la aferon Arkivigite je 2010-11-19 per la retarkivo Wayback Machine retejo Beatles no. 9