Belorusa literaturo
(Alidirektita el Belarusa literaturo)
Belorusa literaturo– malfacile difinita literaturo de la lingvoj belorusa, pola, rusa, litova kaj ukraina kunigita kun la Belorusio kaj ĝia kulturo. Ĝi estas tre kunigita kun litova, pola kaj rusa kulturoj kvankam ĝi havas ankaŭ siajn proprajn ecojn karakterigantajn la belorusan kulturon. La ĉefaj ecoj de tiu literaturo estas la anksio en la legenda mondo. Tiu literaturo ecas forte per la eskatologio, preĝoj por mortintoj, avoj, vampiroj, maltrankvilaj animoj, potencoj supernaturaj kaj nigra magio. La moderna belorusa literaturo karakteriĝas per realismo.
Verkistoj
[redakti | redakti fonton]Mezepoko
[redakti | redakti fonton]- Eufrozino de Polack - rusa princino
- Kirilo Turouski
- Rihor Camblak
- Jafrem Smalenski
Renesanco
[redakti | redakti fonton]
- Jan Vislicki
- Vasil Cjapinski
- Meletij Smotrickij
- Andreo Muĵiloŭski
- Laŭrencij Zizanij
- Simono Budny
- Francisk Skaryna – presinto de la unua libro en la belorusa lingvo – la biblio
- Nikola Husouski
- Fjodar Jeŭlaŝoŭski
- Aleksandro Hodzka
- Ipacij Pacej
- Afanasij Filipoviĉ
Baroko
[redakti | redakti fonton]- Laŭrencij Kriskoŭski
- Mikaelo Karicki
- Ljavon Mamoniĉ
- Iosif Palouka
- Andreo Belabocki
- Iail Truceviĉ
- Ivan Uĵeviĉ
- Jan Kazimir Paŝkeviĉ
- Andrej Rymsza
- Symeon Połocki – pola, belorusa, latina, ukraina kaj rusa verkisto. Tradukanto de psalmaro, poeto.
- Maciej Kazimierz Sarbiewski
- Franciŝka Urŝulja Radzivil
- Franciŝak Dianizi Knjaznin
La romantikismo kaj pozitivismo
[redakti | redakti fonton]
- Vikiencij Ravinski
- Kanstancin Wieranicyn
- Vincent Dunin-Marcinkieviĉ
- Kastus Kalinoŭski
- Franciŝak Bahuŝeviĉ
- Janka Luĉina
- Adam Hurinoviĉ
- Adam Mickiewicz – pola verkisto inspiriginta per la belorusa kulturo precipe en Dziady.
- Jan Czeczot – pola kaj belorusa verkisto. Aŭtoro de poemoj kaj kantoj. Pola kaj belorusa patrioto.
- Jan Barszczewski – pola kaj belorusa verkisto. Esploranto de la popola kulturo, kolektanto de belorusaj fabeloj.
- Władysław Syrokomla- pola kaj belorusa verkisto.
- Tomasz Zan - pola kaj belorusa poeto.
20-a jarcento
[redakti | redakti fonton]- Franciŝak Umjastoŭski
- Alaiza Paŝkjeviĉ – aŭtorino de unuaj manlibroj en la belorusa lingvo, poetino de la infana kaj popola literaturo. Nomata en Belorusio "la onklino".
- Janka Kupala
- Jakub Kolas
- Miĥas Ĉarot
- Kuzma Ĉorny
- Maksim Bahdanoviĉ
- Kandrat Krapiva
- Pjatro Hlebka
- Zmitrok Bjadulja
- Janka Maŭr
- Uladzimir Duboŭka
- Uladzimir Ĵilka
- Miĥas Lynkoŭ
- Pjatrus Broŭka
- Maksim Tank
- Larisa Henijuŝ
- Sergeo Novik-Pjajun
- Arkadz Kuljaŝoŭ
- Pimen Panĉanka
- Janka Bryl
- Ivan Meleĵ
- Ivan Ŝamjakin
- Uladzimir Karatkjeviĉ
- Sakrat Janoviĉ
- Vasil Bykaŭ – la plej eminenta verkisto de la belorusa literaturo. Proponita al Nobel-premio pri literaturo li estis unu el plej gravaj verkistoj de la orienta eŭropa kaj monda literaturo.
- Aljes Adamoviĉ
- Franciŝak Aljaĥnoviĉ
- Jazep Puŝĉa
- Jauhenija Janiŝĉic
- Andrej Makajonak
Moderna belorusa poezio
[redakti | redakti fonton]- Nil Gileviĉ
- Ryhor Baradulin
- Anatol Vjarcinski
- Henadz Buraŭkin
- Sjarhej Zakonnikaŭ
- Janka Sipakoŭ
- Aljes Razanaŭ