Cikloheksilamino
| Cikloheksilamino | |||||
 | |||||
| Plata kemia strukturo de la Cikloheksilamino | |||||
 | |||||
| Tridimensia strukturo de la Cikloheksilamino | |||||
| Alternativa(j) nomo(j) | |||||
| |||||
| Kemia formulo | |||||
| CAS-numero-kodo | 108-91-8 | ||||
| ChemSpider kodo | 7677 | ||||
| PubChem-kodo | 7965 | ||||
| Merck Index | 15,2722 | ||||
| Fizikaj proprecoj | |||||
| Aspekto | senkolora aŭ flaveca likvaĵo kun amina odoro kaj amara gusto[1] | ||||
| Molmaso | 99.17 g·mol−1 | ||||
| Denseco | 0.8647 g cm−3 | ||||
| Fandpunkto | −17.7 °C | ||||
| Bolpunkto | 134.5 °C | ||||
| Refrakta indico | 1,4565 | ||||
| Ekflama temperaturo | 28.6 °C | ||||
| Memsparka temperaturo | 293 °C | ||||
| Acideco (pKa) | 10.64 | ||||
| Solvebleco | Akvo:Tre solvebla en akvo, etanolo, ketonoj, acetonoj kaj esteroj | ||||
| Mortiga dozo (LD50) | 156 mg/kg (buŝe) | ||||
| Sekurecaj Indikoj | |||||
| Risko | R10 R21 R22 R23 R24 R25 R34 R36 R37 R38 R41 R62 | ||||
| Sekureco | S26 S36 S37 S39 S45 | ||||
| Pridanĝeraj indikoj | |||||
| Danĝero
| |||||
| GHS etikedigo de kemiaĵoj[2] | |||||
| GHS Damaĝo-piktogramo |
| ||||
| GHS Signalvorto | Damaĝa substanco | ||||
| GHS Deklaroj pri damaĝoj | H226, H301, H311, H314, H361, H402 | ||||
| GHS Deklaroj pri antaŭgardoj | P201, P202, P210, P233, P240, P241, P242, P243, P260, P264, P270, P273, P280, P301+330+331, P303+361+353, P304+340, P305+351+338, P310, P313, P361, P363, P370+378, P403+235, P405, P501 | ||||
(25 °C kaj 100 kPa) | |||||
Cikloheksilamino estas organika komponaĵo apartenanta al klaso de la alifataj aminoj. Ĝi estas senkolora iomete fiŝodora kaj amargusta likvaĵo, kvankam tiel kiel multaj specimenoj de aminoj ĝi povas koloriĝi pro ekzisto da malpuraĵoj.
Ĝi estas solvebla en akvo kaj en multaj organikaj solvantoj kaj tiel kiel aliaj aminoj ĝi estas malforta bazo sed ĝi estas pli forta ol ĝiaj aromataj homologoj. Ĝi uzatas kiel peranto en la produktado de multaj organikaj kombinaĵoj interalie la ciklamatoj.
Ĝi ankaŭ uzatas kiel akcelilo por la kaŭĉuka produktado, konstrubloko por farmaciaĵoj, tiaj kiaj analgeziaĵoj, mukolizaĵoj kaj bronkodilatigiloj. Kiel amino, tiel ĝi estas korodo-inhibanto. Kelkaj dolĉigiloj derivas el ĉi-amino, ĉefe la ciklamatoj. La heksazinono, uzata kiel herbicido devenas el la cikloheksilamino.
Sintezoj
[redakti | redakti fonton]- Cikloheksilamino estas industrie sintezata per kataliza hidrogenigo de la anilino sub alta temperaturo kaj premo:
|
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{LiAlH_{4}}]{premo}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/3bbc46a62a1af5c8dcb5e9f466adf7e860f51f02)
Altaj rendimentoj produktiĝas kiam uzatas nikelaj aŭ kobaltaj kataliziloj traktitaj per bazaj oksidoj. Raney kobalta katalizilo traktita kun kalcia oksido kaj natria karbonato donas cikloheksilaminan rendimenton superan ol 96% sub 230 °C kaj 6 MPa.
Alternativa maniero estas la interagado de la cikloheksanolo kaj amoniako sub kobalta katalizilo aŭ silicio-aluminiata kalcio, temperaturo je 220 °C kaj premo je 20MPa.
|
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{Co}]{220^{o}C}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/4d6d32b249521c5bdc974edd7f8a51f69a982ff0)
Uzante la saman proceduron cikloheksanono povas hidrogeniĝi kun amoniako sub aminigaj kondiĉoj per uzo de nikela aŭ kobalta kataliziloj. Alia procedo estas traktado de la fenolo kun hidrogeno kaj amonio sub rodia katalizilo.[3]
Literaturo
[redakti | redakti fonton]- Chemical Book
- ChemNet
- Cameo Chemicals
- Alternative Sweeteners, Third Edition, Revised and Expanded, Lyn O'Brien-Nabors
- Principles and Methods of Toxicology, Fifth Edition, A. Wallace Hayes
- Solutions To Boiler and Cooling Water Problems, C. D. Schroeder
- Evaluation of Cyclamate for Carcinogenicity
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Indirect Food Additives and Polymers: Migration and Toxicology, Victor O. Sheftel
- ↑ Columbus Chemical[rompita ligilo]
- ↑ Ullmann's Fine Chemicals, Wiley-VCH