Ciklopentanamino

Vidu ankaŭ: Ciklobutilamino, Cikloheksilamino, kaj Cikloheptilamino

Ciclopentilamino

Plata kemia strukturo de la Ciclopentanamino

Tridimensia strukturo de la Ciclopentanamino

Alternativa(j) nomo(j)

Ciklopentilamino
Aminociklopentano

C₁₀H₁₆

Fizikaj proprecoj

travidebla likvaĵo

85.1475 g·mol⁻¹

0,8689 g cm⁻³

−85 °C

107 °C

n_{761}^{20}

1,4482

Ekflama temperaturo

17 °C

Solvebleco

Akvo:1,4 x 10² g/L

Mortiga dozo (LD50)

26 mg/kg (buŝe)

Sekurecaj Indikoj

Risko

R21

Sekureco

S37

Pridanĝeraj indikoj

Danĝero

Xn
Noca por la sano

F
Brulema

C
Koroda

GHS etikedigo de kemiaĵoj^[1]

GHS Damaĝo-piktogramo

GHS Signalvorto

Damaĝa substanco

GHS Deklaroj pri damaĝoj

H225, H300, H314, H315, H317, H318, H331, H332, H412

GHS Deklaroj pri antaŭgardoj

P210, P233, P240, P241, P242, P243, P260, P261, P264, P270, P271, P272, P273, P280, P301+310, P301+330+331, P302+352, P303+361+353, P304+312, P304+340, P305+351+338, P310, P311, P312, P321, P330, P332+313, P333+313, P362, P363

Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Ciclopentanamino aŭ ciklopentilamino estas primara amino derivita el la ciklopentano. Ĝi estas senkolora likvaĵo, solvebla en akvo sed pli solvebla en hidrofobaj ol hidrofilaj solvaĵoj. Simile al aliaj aminoj, la ciklopentilamino estas neakordigebla kun acidoj, acilaj kloridoj, acidaj anhidridoj kaj karbona duoksido.

Cicklopentanaj derivaĵoj uzatas por sintezo de fungicidoj, herbicidoj, farmaciaĵoj, tinkturoj, planto-hormonoj, kaj fabrikado de plastigiloj kaj sintezaj kaŭĉukoj. La ciklopentanamino ankaŭ uzatas kiel anti-tumora drogo.

La ciklopentanamino uzatas en la sintezo de la pencikurono, iu fungicido surbaze de ureo specife disvolvita kontraŭ la planta patogeno Rhizoctonia solani. La ciklopentilamino estas toksa substanco kiu povas kaŭzi brulvundojn en okuloj kaj piedoj. Krom tio, ĝi estas koroda kaj tre brulema komponaĵo.

Sintezo

La ciklopentilamino estas sintezebla per reduktado de la nitrociklopentano kaj alia kombinaĵo de akvo-karbona unuoksido en ĉeesto de oro kiel katalizilo:

Alia formo sintezi ĉi-aminon konsistas en traktado de la ciklopentanono kun amoniako, etanolo kaj titana (IV) izopropoksido, sekvata per reduktigo kun natria borohidrido.