Gerhart Hauptmann

Gerhart Hauptmann
Nobel-premiito
Persona informo
Gerhart Johann Robert Hauptmann
Naskiĝo	15-an de novembro 1862 (1862-11-15) en Obersalzbrunn (nun Szczawno-Zdrój en Pollando)
Morto	6-an de junio 1946 (1946-06-06) (83-jaraĝa) en Agnetendorf (nun Jagniątków en Pollando)
Mortis pro	Naturaj kialoj vd
Mortis per	Bronkito vd
Etno	Germanoj vd
Lingvoj	germana vd
Ŝtataneco	Germana Imperiestra Regno vd
Alma mater	Friedrich-Schiller-Universitato Jena vd
Subskribo
Familio
Edz(in)o	Margarete Hauptmann (mul) (1904–) Marie Thienemann Hauptmann (en) (1885–1904) vd
Infanoj	Ivo Hauptmann (mul)  ( ) vd
Profesio
Okupo	dramaturgo aŭtobiografo scenaristo romanisto poeto kantotekstisto verkisto vd
Laborkampo	Dramo vd
Aktiva dum	1888– vd
Verkado
Verkoj	La Ratoj ❦ La Ĉiela Sonĝo de Hannele ❦ La Teksistoj vd
Honorigoj Honorigoj (1932)  Goethe-premio (15-a de novembro 1922)  Agloŝildo de la Germana Regno (1912)  Nobel-premio pri literaturo (1911)  Maksimiliano-Ordeno (1905)  Franz-Grillparzer-Preis (en) (1899)  Franz-Grillparzer-Preis (en) , kialo de la premio Drayman Henschel (en) (1896)  Franz-Grillparzer-Preis (en) , kialo de la premio La Ĉiela Sonĝo de Hannele  Goethe Medal for Art and Science (en)  honorary doctor of the Charles University of Prague (en)  honora doktoro de la Universitato de Oksfordo  honorary doctor of the Leipzig University (en)  Pro la Merito pri la Sciencoj kaj Artoj  honora doktoro de Universitato Kolumbio  Ring of Honour of the City of Vienna (en)  Ruĝ-Aglordeno, Kvara Klaso  Ordeno Pro la Merito vd
Membrecoj Membrecoj Durch! vd
En TTT	Oficiala retejo vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Gerhart HAUPTMANN [GEhart HAŬPTman] (naskiĝis la 15-an de novembro 1862, mortis la 6-an de junio 1946) estis germana verkisto kaj dramaturgo de la naturisma skolo.

Vivo

Gerhart Hauptmann naskiĝis en Szczawno-Zdrój/Obersalzbrunn (tiam en Germanio). Fininte la lernejon li en la jaro 1878 komencis agrikulturan lernadon en silezia bieno.

En la aĝo de 28 jaroj li decidis fariĝi skulptisto. Post mallonga studado en Breslaŭo kaj Jena li komencis krei siajn unuajn literaturajn verkojn. Li multe vojaĝis, sed lia provo, komenci skulptistan karieron en Romo, fiaskis. En la jaro 1885 li edziĝis al filino de grandbienulo. Sen financaj zorgoj li ekde tiam povis plene dediĉi sin al la verkado. La geedzoj ekloĝis en Berlino. En 1904, post divorco, li edziĝis duan fojon.

La frua verkaro Gerhart Hauptmann estas inspirita de la Naturalismo. Lia unua teatraĵo Vor Sonnenaufgang (1989) kaŭzis skandalon kaj estis malpermesata, sed li subite famiĝis. Per sia verko Hanneles Traumfahrt (1893) li miksis naturalismajn kaj romantismajn elementojn. La komedio Der Biberpelz (1893) kaj tragedioj Rose Bernd (1901) kaj Die Ratten (1911) estas socikritikaj. En 1912 li gajnis la Premion Nobel de Literaturo.

En la jaro 1918 li aktive kontribuis al la konstruo de la Vajmara Respubliko. Por ripozi li ofte vojaĝis al la insulo Hiddensee, kaj en 1930 li tie aĉetis domon. En la jaro 1933 li retiriĝis el la publika vivo.

Gerhart Hauptmann mortis en Agnetendorf (nun Jagniątków en Pollando), kvartalo de la urbo Hirschberg im Riesengebirge (nun Jelenia Góra en Pollando). Lia tombo troviĝas sur la insulo Hiddensee, kie ankaŭ troviĝas muzeo pri li. Ĉar entombigo lia surloka - malgraŭ la eksplicita entestamenta volo de Hauptmann kaj interveno de sovetiaj aŭtoritatoj - estis malpermesita.

Listo de verkoj

• Bahnwärter Thiel (1888)
• Vor Sonnenaufgang (1889)
• Die Weber (1892)
• Hanneles Traumfahrt (1893)
• Der Biberpelz (1893)
• Rose Bernd (1901)
• Die Ratten (1911)
• Vor Sonnenuntergang (1932)

Eksteraj ligiloj

• Biografio ĉe LeMO Arkivigite je 2005-12-18 per la retarkivo Wayback Machine
• Hauptmann-muzeoj Arkivigite je 2005-10-27 per la retarkivo Wayback Machine
• La Hauptmann-domo en Jagniatków Arkivigite je 2005-08-30 per la retarkivo Wayback Machine
• Ligiloj sciencaj Arkivigite je 2005-10-25 per la retarkivo Wayback Machine
• Verkoj surrete legeblaj