Gilbertus Anglicus
| Gilbertus Anglicus (1180-1250) | ||
|---|---|---|
_Compendium_Medicinae_Google_books.png) "Compendium medicinae", verko eldonita en 1510.
| ||
| Persona informo | ||
| Naskiĝo | 1180 en  Anglio
| |
| Morto | 1250 en Anglio
| |
| Lingvoj | angla vd | |
| Ŝtataneco | Unuiĝinta Reĝlando (Britio)  vd
| |
| Alma mater | Universitato de Montpellier, Universitato de Bolonjo, Medicina lernejo de Salerno, Universitato de Parizo | |
| Profesio | ||
| Okupo | kuracisto vd
| |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Gilberto de Anglio (1180-1250) estis brita mezepoka kuracisto, primedicina verkisto kaj aŭtoro de la verko "Compendium Medicinae" (ĉirkaŭ 1230), originale verkita en la latina, unu el la plej interesaj medicinaj tekstoj en la mezepoko uzata kaj studata de fakuloj ĝis la 17-a jarcento. La eleganta lingvaĵo kaj la efika konstruo de la verko estis la kaŭzo de ĝia granda sukceso. La kuracisto de Würzburg, Ortolf von Baierland (1290), uzis ĝin kiel fonton en sia verko "Arzneibuch" ("Medicina libro").[1]
Vivo
[redakti | redakti fonton]Oni scias ke li studis medicinon en la Medicina Lernejo de Salerno sub gvidado de la renoma kirurgo Roĝero de Parma. Poste, li atestis la ĉarton de Hubert Walter, kiel ĉefepiskopo de Canterbury. En 1205, li ŝajne estis la "Magister Gilbertus del Egle" kiu prizorgis la ĉefespiskopon el lia mortolito. Aliaj fontoj asertas ke ĉirkaŭ tiuepoke Gilberto estis serve de Robert de Breteuil, Grafo de Leicester (1204). Kelkaj kreditas al li ricevon de eklezia pago kaj eble li atestis ĉarton kiel kuracisto de la reĝo Johano.
La kompilado de lia "Compendium" kaj la arabaj fontoj uzataj por ties komponado elmontras ke ĝi ne kompletiĝis antaŭ ol 1230-1240. Oni kredas ke li vizitadis aliajn klerajn centrojn pri medicina kaj filozofia lernado, ekzemple Parizo, Montpellier kaj Salerno, ol tiujn trovitajn en Anglio tiuepoke. La unuaj referencoj de Gilberto pri Averroes samkiel lia asocio kun Gilles de Corbeil kaj Richard de Wendover[2] indikas lian ĉeeston en Montpeliero.
Gilberto ne asertas ke li estis la originala kreinto de la tuta materialo uzita en sia libro. Li plurfoje mencias Roĝero-n de Parma kaj agnoskas ke lia verko multe ŝuldas al la grekaj kuracistoj tiaj kiaj Klaŭdo Galeno, Hipokrato de Kos, Teofilo Protospatario, kaj al la arabaj kuracistoj tiaj kiaj Averroes kaj Aviceno samkiel sennombro da majstroj de la Medicina Lernejo de Salerno, en Italio. La "Kompendio" kovras ĉiujn aspektojn pri medicino kaj kirurgio samkiel pri kelkaj religiaj kuracoj, la forto de la preĝoj kaj magiaĵo. Ĝi dividigas en sep ĉapitroj kiuj traktas pri febroj, la kapo (De dolore capitis et eius speciebus), la sensorganoj, la spirorganoj, la digestorganoj, la humuroj kaj en la lasta libro pri la virinaj malsanoj, samkiel pri konsiloj al vojaĝantoj, kiel ekbruligi fajron, pri antidotoj kaj venenoj.[3]
Verkaro
[redakti | redakti fonton]- Compendium medicinae, 1230, 1510
- Medieval Science, Technology, and Medicine: An Encyclopedia, Thomas F. Glick,Steven Livesey,Faith Wallis
- Esopus moralizatus cu[m] bono comme[n]to, Aesop, Walter de Anglio, Ĉefepiskopo de Palermo), Gilbertus Anglicus
- Compendium medicine Gilberti Anglici tam morboru[m vniuersaliu[m] qua[m ...], Gilbertus Anglicus, Michael de Capella
- A History of Epidemics in Britain....: From A.D. 664 to the great ..., Volume 1, Charles Creighton
- Medieval Medicine, Plinio Prioreschi
- Fleshly Things and Spiritual Matters: Studies on the Medieval Body in Honour ... Nicole Nyffenegger, Katrin Rupp
- Wounds and Wound Repair in Medieval Culture
- An Illustrated History of Health and Fitness, from Pre-History to our Post ..., Roy J. Shephard
Literaturo
[redakti | redakti fonton]- Explorable.com
- Medicine in the Crusades: Warfare, Wounds and the Medieval Surgeon, Piers D. Mitchell
- Reproduction group Arkivigite je 2017-02-02 per la retarkivo Wayback Machine
- Worcester Cathedral Library and Archive
- Latin in Medieval Britain Arkivigite je 2017-01-18 per la retarkivo Wayback Machine
- JSTOR.org
- Healing and Society in Medieval England: A Middle English Translation of the ..., Faye M. Getz
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]- al-Razio (854-925)
- Abulkasizo (936-1013)
- Gerardus Cremonensis (1114-1187)
- Roĝero de Parma (1140-1195)
- Ægidius Corboliensis (1140-1224)
- Bartholomaeus Anglicus (1203-1272)
- Bernardus Gordonius (1270-1330)
- Johano de Gadesdeno (1280-1361)
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Research Gate
- ↑ Wikisource
- ↑ Archives in London. Arkivita el la originalo je 2017-01-31. Alirita 2017-01-19 .
