Gurena lingvo
| Gurena lingvo | |
| lingvo • moderna lingvo | |
|---|---|
| Oti–Volta | |
| Parolata en | Ganao, Burkino |
| Parolantoj | 820 000 |
| Skribo | latina alfabeto |
| Lingvistika klasifiko | |
| Niĝerkongaj | |
| Oficiala statuso | |
| Oficiala lingvo en | unu el la naciaj lingvoj de Ganao |
| Lingvaj kodoj | |
| Lingvaj kodoj | |
| ISO 639-3 | gur |
| Glottolog | fare1241 |
| Angla nomo | Gurene |
| Franca nomo | gurenne |
La gurena lingvo (ankaŭ nomata ninkare aŭ frafra kaj farefare, france gurenne) estas lingvo apartenanta al la grupo gura[1] de la niĝerkonga lingvaro, parolata de ĉ. 850 000 personoj en la nordoriento de Ganao kaj la apudaj landlimaj regionoj de Burkino. Estas kvin ĉefaj variantoj: Gunene (gurena), nankani (ninkare, naani), nabt (Nabde, Nabdug, Nabnam), Talni (Talensi, Talene) kaj Booni.
Ortografio
[redakti | redakti fonton]La gurena (Frafra) uzas la latinan alfabeton sen uzi la literojn c, j, q, x, sed kompletigite per la literoj ɛ , ɔ , ŋ , kaj ɣ.
| A | B | D | E | Ɛ | F | G | H | 1a | Ɩ | K | L | s-ro | N | Ŋ | O | Ɔ | P | R | S | T | U | Ʋ | 5a | W | Tie | Z |
| A | b | D | E | Ɛ | F | g | h | I | Ɩ | K | l | m | N | Ŋ | o | Ɔ | P | R | s | T | U | Ʋ | V | W | Tie | Z |
Aldone al la literoj de la alfabeto, la gurena ortografio uzas tildon sur la vokaloj ‹ ã, ẽ, ɛ̃, ĩ, õ, ɔ̃, ũ por indiki ilian nazaligon /ã, ẽ, ɛ̃, ĩ, õ, ɔ̃, ũ/. Kvankam la gurena estas tonlingvo, la tonoj kutime ne estas indikataj.
Ekzemploj
[redakti | redakti fonton]- bulika: bonan matenon
- ŭuntenga: bonan tagmezon
- zanore: bonan vesperon
- Toma toma (elp. to:.ma.to:ma/) ekvivalento por "saluto" iam ajn
- la an ŭani: kiel vi fartas?
- la an som: (mi) bone (fartas)
Uzado
[redakti | redakti fonton]La gurena lingvo estas instruata en kampuso Ajumaku de la Universitato de Edukado (Ganao). Ekzistas gurena versio de Vikipedio kaj de la programo Khaya, instruanta afrikajn lingvojn. La lingvo ankoraŭ ne estas instruata en lernejoj[4].
Bibliografio
[redakti | redakti fonton]- france Alphabet ninkare, SIL Burkina Faso, 2007 (rete konsulebla arkivo)
- france Mary Esther Kropp Dakubu, Parlons farefari (gurenè) : langue et culture de Bolgatanga (Ghana) et ses environs, Paris, L’Harmattan, 2009, 180 paĝoj, (ISBN 978-2-296-10371-9, rete konsultebla arkivo)
Vidi ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- angle La gurena lingvo en la informtenejo de Ethnologue.
- france Leksiko ninkara-franca Arkivigite je 2009-02-15 per la retarkivo Wayback Machine, SIL, 2007.
- france Akceptejo Ninkarse Arkivigite je 2016-03-03 per la retarkivo Wayback Machine, Kassena-Ninkarse.Org
- france «Les Ninkare et leurs couleurs» (La ninkaroj kaj iliaj koloroj), Frafra-Ninkare.com
- france Ninkare Frafra Dictionary - La ãn sõŋa. (Vortaro Ninkare Frafra) SIL International, 2016. Alirita 2024-04-14.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ france Gur, Ethnologue
- ↑ france SIL, 2007
- ↑ france SIL International, «Classement alphabétique Arkivigite je 2016-08-29 per la retarkivo Wayback Machine» arkivo, Dictionnaire Ninkare Frafra, 2016
- ↑ Njeri Wangari, Cecilia Maundu (2022-06-13) Konu Daniel Abugre Anyorigya, aktiviston pri la gurena lingvo (esperante). Tutmondaj Voĉoj. Arkivita el la originalo je 2023-08-24. Alirita 2023-10-31.