Henri Estienne la Maljuna
Vidu ankaŭ: Henri Estienne la Juna| Henricus Stephanus Primus (1460-1520) | ||
|---|---|---|
.svg) La lilifloro estis simbolo de la presejo de Estienne.
| ||
| Persona informo | ||
| Henri Estienne | ||
| Naskiĝo | 1460 en Parizo, Francio | |
| Morto | 24-a de julio 1520[1] en Parizo, Francio | |
| Lingvoj | franca vd | |
| Ŝtataneco | Francio  vd
| |
| Alma mater | Universitato de Parizo | |
| Familio | ||
| Dinastio | Estienne vd | |
| Edz(in)o | Guyonne Viart (en)  vd
| |
| Infanoj | Charles Estienne, Robert Estienne, François Estienne vd
| |
| Profesio | ||
| Okupo | book printer (en) vd
| |
| Aktiva en | Parizo vd | |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Henri Estienne la Maljuna (1460-1520) estis franca antikvaĵisto, libristo, eldonisto kaj pioniro pri la arto de presado. Li estis filo de Geoffroy d'Estienne kaj Laure de Montolivet. Lia frato Raimond d'Estienne iĝis heredinto de la familio Estienne, dum Henri estis senheredigita de sia patro en 1484[2] "pro tio ke li sin dediĉis al presado", la ofico kiel presisto estis la kialo ke li perdis sian titolon. Estienne fondis la presantan firmaon Estienne en 1502 de Higman Press el la forpasinta edzo (Jean Higman) de sia edzino.
Post lia morto en 1520, lia vidvino, Guyonne Viart, edziniĝis al sia kolego Simon de Colines kiu ekadministris la gazetaron Estienne ĝis kiam lia filo Robert Estienne prenis kontrolon de la gazetaro en 1526. Estienne estis fondinto de dinastio de presistoj en Francio. Estienne havis tri infanojn, nome François Estienne (1502-1553), Robert Estienne (1503-1559) kaj Charles Estienne (1504-1564), kiuj iĝis brilaj presistoj je erudiciaj verkoj en la greka, latina kaj hebrea lingvoj.[3] Robert komencis administri la negocojn de la familio en 1526.
Biografio
[redakti | redakti fonton].jpeg)
La presejo de Estienne estis establita sur la strato de "l'école de Droit", kie Estienne estis presisto kaj librovendisto por la Universitato de Parizo. La presejo de Estienne estis el la malnovaj brakoj de la universitato, ŝildo ŝargita kun tri Lilifloroj, kun unu mano eliranta el la nuboj kaj tenanta fermitan libron kun la moto: Plus olei quam vini ("pli da oleo ol vino") .
Unu el la oftaj aŭtoroj de Estienne estis Jacques Lefèvre d'Étaples. Estienne publikigis sian Psalterium quintuplex en 1509, siajn komentojn pri la Psalmoj en 1507, kaj komentariojn pri la Epistoloj de Paŭlo en 1512. Cetere, ĉi tiuj verkoj reprezentis unu el la unuaj okazoj, en kiu la Biblio estis filologie studita.
Aldone al la kunlaboro de Estienne kun Lefèvre d'Étaples, Estienne havis rilatojn kun Guillaume Budé kaj kun la episkopo de Meaux, Guillaume Briçonnet (1472-1534). Beatus Rhenanus funkciis kiel unu el la provlegantoj de Estienne. Estienne tre zorgis eviti preserarojn en sia laboro. Se iu eraro okazus, li uzus erarajn foliojn por korekti la eraron kaj eble estis la unua presejo farinta tion. Plie, Estienne kutime indikis sur siaj presaĵoj, ke ili estas vendotaj ĉe lia presejo, praktiko ne ofte sekvata de lia filo Robert Estienne.
La tipografio de Estienne fariĝis pli kaj pli kompleksa antaŭ la malfruaj 1510-aj jaroj, pli simila al la libroj, kiujn Simon de Colines presis post la morto de Estienne. Estienne mortis en 1520. Antaŭ 1520, de Colines estis verŝajne lia persona asistanto kaj tial anstataŭigis Estienne kiel presdirektoro. Akademiuloj suspektas, ke la tuja lerteco de De Colines kiel presdirektoro de la komerco de la Estienne sugestas, ke li estis implikita kun la presejo Estienne.
Tamen, ekzistas neniuj evidentaĵoj, kiuj sugestas, ke li havas ligojn al la butiko, ĝis li ekregis ĝin en 1520. Kune kun De Colines, Estienne helpis movi la prestipan stilon de gotika al romia. Philippe Renouard (1892-1934) atribuis al la presejo Estienne eldonadon de pli ol 1590 eldonojn (po mezumo naŭ jare) inter 1502 kaj 1664.
Verkaro
[redakti | redakti fonton]- Novum Testamentum, versio kontrolita de Erasmo de Roterdamo, 1453
- Abrégé de l'Arithmétique, Boecio, 1503
- Ethics Aristoteles, 1503
- Quincuplex psalterium. Gallicum. Romanum. Hebraicum. Vetus. Conciliatum. Jacques Lefèvre d'Étaples, 1508
- Aristotelis Ethica, interprete Leonardo Aretino, 1511
- Itinerarium provinciarum omniu[m] Antonini Augusti, cum Fragmento eiusdem, necnon indice haud quaq[uae] asperna[n]do, Parizo, 1512
- De Tribus, fagiendis, 1512
- Sancti Pauli Epistolae XIV ex vulgata editione adjecta intelligentia ex graeco, cum commentariis Iac. Fabri Stapulensis publikigita en Parizo far Henri Estienne en 1512 kaj en 1516
- Materia medica, Dioskorido, 1516
- Hugonis de Sancto Victore allegoriarum in utrunq[ue] testamentum libri decem 1517
- Introductorium astronomicum, theorias coporum [sic] coelestium duobus libris complectẽs : adiecto commentario declaratum, Jacques Lefèvre d'Étaples, 1517
- De curatione Gr[ae]carum affectionum libri duodecim, Theodoriti Cyrensis Episcopi, 1519
- Herodoti Halicarnassei Historiae libri IX; et De vita Homeri libellus, Herodoto, 1595
Literaturo
[redakti | redakti fonton]- Hypnerotomachia Poliphili, Francesco Colonna, Venecio, 1499[4]
- Personensuche
- WorldCat Identities
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]- Atenagoro el Ateno (133-190)
- Demetro Ĥalkokondilo (1423-1511)
- Aldo Manuzio (1449-1515)
- Angelo Poliziano (1454-1494)
- Faber Stapulensis (1455-1536)
- Guillaume Cop (1460-1532)
- Guillaume Briçonnet (1472-1534)
- Carolus Bovillus (1479-1566)[5]
- Johannes Murmellius (1480-1517)
- Simon de Colines (1480–1546)
- Beatus Rhenanus (1485-1547)
- Helius Eobanus Hessus (1488-1540)
- Nikolao Klenardo (1495-1542)
- François Vatable (1495-1547)
- Gerardus Listrius (1498-1546)
- François Estienne (1502–1553)
- Robert Estienne (1503–1559)
- Charles Estienne (1504–1564)
- Immanuel Tremellius (1510-1580)
- Johann Crato von Krafftheim (1519-1585)
- Martin Crusius (1526-1607)
- Henri Estienne la Juna (1528-1598)
- Isaac Casaubon (1559-1614)
- Gottfried Heinrich Schäfer (1764-1840)
- Johann Friedrich Dübner (1802-1867)