Saltu al enhavo

Josephine Lang

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Josephine Lang
Persona informo
Naskiĝo 14-an de marto 1815 (1815-03-14)
en Munkeno
Morto 2-an de decembro 1880 (1880-12-02) (65-jaraĝa)
en Tübingen
Lingvoj germana
Ŝtataneco Reĝlando Bavario Redakti la valoron en Wikidata
Familio
Patro Theobald Lang (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata
Patrino Regina Hitzelberger (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata
Edz(in)o Christian Reinhold Köstlin (mul) Traduki (1842–nekonata valoro) Redakti la valoron en Wikidata
Infanoj Heinrich Adolf Köstlin (mul) Traduki, Marie Fellinger (en) Traduki, Felix Reinhold Köstlin (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata
Okupo
Okupo komponisto
pianisto
muzikinstruisto Redakti la valoron en Wikidata
vdr

Josephine Caroline LANG (1815 en Munkeno - 1880) estis germana komponistino.

Ŝi estis filino de la Munkena Kapelmajstro, la violonisto Theobald Lang, kaj la operkantisto Regina Hitzelberger. De frua aĝo la patrino instruis pianon al Josephine; tiel evidentiĝis la granda potencialo de la kvinjara Josephine. Danke al sia avo, ŝi havis instruistojn kiel la komponistojn Felix Mendelssohn kaj Ferdinand Hiller, kiuj profunde instruis ŝin pri muzikteorio. Ŝi faris sian debutkoncerton je la aĝo de 11, kaj la unuan komponaĵon ŝi verkis du jarojn poste. Jam en la aĝo de 16 Josephine Lang publikigis du kolektojn de kantoj. Mendelssohn instigis Josephine studi en Berlino, sed ŝia patro malpermesis tion.

En alpa sanulejo ŝi renkontis Christian Reinhold Köstlin, advokato, universitata profesoro kaj poeto. Ili enamiĝis kaj dividis feliĉan geedzecon kun ses infanoj. Ŝi muzikigis la poezion de sia edzo  “Ĉu mi foje pensas pri vi?” (Ob ich manchmal Dein gedenke?). Ĝi estas pasia amdeklaro, kun la ferma linio “Ami vin estas mia celo”.

Thea Derks, nederlanda muzikĵurnalisto, skribas pri ĝi: “La kanto komenciĝas sufiĉe melankolia kaj pripensema, sed brulantaj emocioj muĝas sub la deklamita teksto. Lang proponas majstran priskribon pri amo, kiu fajreretas sub la haŭto, kaj foje liberiĝas en graciaj, ĉielaj eksplodoj de la solisto. La piano sekvas kiel ombro la voĉajn liniojn, kiu fermas la kanton sur la toniko kun la sama sereneco kun kiu ĝi komenciĝis."

Kiam la edzo forpasis, Josephine revenis al instruado pro neceso subteni siajn infanojn. Dum tiu tempo ŝi reviziis siajn lastajn verkojn same kiel la kantojn komponitajn dum sia juneco. Post kelkaj financaj malsukcesoj kaj malsukcesaj provoj de Josephine publikigi sian muzikon, Clara Schumann organizis benefican koncerton de la muziko de Lang kun si mem kiel pianisto; kaj Ferdinand Hiller skribis biografian eseon pri ŝi en 1867 por sendi al eldonistoj. Baldaŭ Josephine Lang iĝis konata kantverkistino sufiĉe sukcesa por havi sian laboron publikigita.

Felix Mendelssohn skribis en letero: “(ŝi) havas donon por kantverkado kaj kantado, ekzakte kiel mi havas." … “ĝi estas verŝajne la plej perfekta muzika plezuro, kiun oni donis al mi ĝis nun.”

Fanny (Hensel) Mendelssohn estis same kortuŝita de ŝia talento :"Mi ŝatas (ŝiajn kantojn) tiel multe ke mi ludas ilin kaj ludas ilin denove, mi ne povas lasi ilin."

Robert Schumann publikigis kanton de Josephine en la Nova Muzika Revuo (Neue Zeitschrift für Musik) jam en 1838. Dum sia vivodaŭro, Josephine Lang publikigis pli ol 40 verkojn, sed komponis pli ol 300, pli ol duono el kiuj neniam estis publikigitaj. [1]

Ŝi verkis preskaŭ ekskluzive lidojn, ofte kun temoj de amo kaj naturo. Lang ankaŭ komponis verkojn por piano kaj violono, inkluzive pianosonaton kun deviga violonakompano nomita "Sonata avec Violon" kaj alian pecon kun deviga violonparto. Ne ĉiuj komponaĵoj de Lang estis sekularaj, ŝi ankaŭ verkis kelkajn sanktajn korusajn komponaĵojn kiel ekzemple Cyries kaj Ave Maria.

Thea Derks daŭre komentas, ke por la poemo de Goethe, pli konata kiel Mignons Klage, “la propono de Lang estas pli ekscita ol multaj aliaj 'grandaj' versioj. Kontraŭ la malĝojo de Schubert, la pasiveco de Schumann kaj la subpremita malespero de Wolf, Lang metas la mallongajn, ferocajn ekkriojn de la mezosoprano. Ŝi pafas al ni siajn vortojn kiel kuglojn, en dinamiko, kiu subite ŝanĝas inter ‘piano’ kaj ‘fortissimo’. Nun jen virino, kiu obstine rezistas sian sorton.

Fonto de tiu teksto estas artikolo numero 150 en la artikolserio Virinoj en muziko en la Esperanta Retradio, verkita de Sonia Risso el Urugvajo.


Elektita listo de eldonitaj verkoj [2]

[redakti | redakti fonton]
  • 8 Germanaj Lidoj, opus 1 (Munich, 1831), tekstoj de Goethe, Schiller, Reĝo Ludoviko la 1-a el Bavario, Gottfried Vilhelmo Fink, Ludwig Hölty, Theodor Körner
  • 6 Germanaj Lidoj, opus 2, (Munich, 1831), tekstoj de Hölty, Karoline Pichler kaj aliaj
  • 4 Germanaj Lidoj, opus 3, (Munich, 1834), tekstoj de Aŭgusto Graf von Platen, Leopold Feldmann, Friedrich von Matthisson kaj Gottwalt (Johann Georg Seegemund)
  • 4 Germanaj Lidoj, opus 4 (Munich/Bern, verŝajne antaŭ 1838), tekstoj de Johann Georg Jacobi kaj aliaj
  • 4 Germanaj Lidoj, opus 5, (Munich, 1834), tekstoj de Goethe, Jacobi kaj Matthisson
  • 4 Germanaj Lidoj, opus 6 (Munich, verŝajne antaŭ 1838), tekstoj de Vilhelmo Müller, Goethe, Gottwalt kaj Matthisson
  • 6 Kantoj, opus 7 (Munich, 1838), tekstoj de Jacobi, Friedrich Förster, Ludwig Uhland, Justinus Kerner kaj King Ludwig I
  • 3 Lidoj, opus 8 (Vieno, 1838)
  • 6 Lidoj, opus 9 (Leipzig, 1841), tekstoj de Goethe, Nikolaus Lenau, Christian Reinhard Köstlin, Johann Aloys Blumauer kaj Jacobi
  • 6 Lidoj, opus 10 (Leipzig, 1841), tekstoj de Köstlin, Goethe, Christoph aŭgusto Tiedge, Lenau kaj Ernst Schulze
  • 6 Germanaj Lidoj, opus 11 (Leipzig, 1845), tekstoj de Uhland kaj Kerner
  • 6 Lidoj, opus 12 (Leipzig, 1845), tekstoj de Köstlin
  • 6 Lidoj, opus 13 (Mainz/Antwerp/Bruselo, 1847), tekstoj de Köstlin, Heinrich Wenzel, Heine, Lenau kaj Apollonius von Maltitz
  • 6 Germanaj Lidoj, opus 14 (Leipzig, 1848), tekstoj de Köstlin
  • 6 Germanaj Lidoj, opus 15 (Leipzig, 1848), tekstoj de Johann Ludwig Deinhardstein, Heine, Byron kaj Feldmann
  • Am Bache, opus 20 (1850) Teksto de Köstlin 1852 kaj 1859
  • Auf der Reise, opus 22 (Stuttgart, 1855), teksto de Ludwig Bechstein
  • 3 Lidoj, opus 23 (Stuttgart, 1859), tekstoj de Köstlin, Ida, Countess von Hahn-Hahn kaj Josephine Stieler
  • 6 Lidoj, opus 25 (Leipzig, 1860), tekstoj de Uhland, von Platen, Köstlin, Rückert kaj aliaj
  • 6 Lidoj, opus 26 (Leipzig, 1860), dediĉita al Clara Schumann, tekstoj de Hoffmann von Fallersleben, Köstlin, von Platen, Lenau kaj Friedrich Mayer
  • 6 Germanaj Lidoj, opus 27 (Stuttgart, 1872), tekstoj de Köstlin
  • 2 Lidoj, opus 28 (Vieno, 1861), tekstoj de Heine kaj Josephine Stieler
  • Kantoj de Malĝojo, opus 29 (Bonn, 1862)
  • Zwei Lidoj, opus 30 (Stuttgart, 1864), tekstoj de Ottilie Wildermuth
  • Disteln und Dornen, opus 33 [34] (Hamburg, 1864/69), tekstoj de Goethe, Heine kaj aliaj
  • 2 Lidoj, opus 34 [35] (Stuttgart, 1864)
  • 3 Lidoj, opus 34 [36] (Berlino, 1872)
  • 3 Lidoj, opus 36 [38] (Leipzig/Winterthur, 1866 aŭ 1867)
  • 6 Lidoj, opus 38 [39] (Leipzig/Winterthur, 1867) tekstoj de Robert Prutz, Niklas Müller, Heine, Fink kaj Köstlin
  • 6 Germanaj Lidoj, opus 40 (Stuttgart, 1867), tekstoj de Goethe, Heine, von Platen kaj aliaj
  • Ich möchte heim!, Opus 41 (Leipzig/Winterthur, 1866) teksto de Carl Gerok
  • 5 Kantoj, opus 43 (Stuttgart, 1879), tekstoj de Matthias Claudius, Uhland, Gerok, Köstlin kaj Zeller
  • 5 Lidoj de la Trumpeter de Säckingen (Weimar, 1879),
  • 40 Lidoj (Leipzig, 1882), tekstoj de Byron, Max von Schenkendorf, Christian Fürchtegott Gellert, Luise Henriette von Oranien, Paul Gerhardt, inter aliaj kaj de Des Knaben Wunderhorn
  • Elektita kantojn sur tekstoj de Heine, Goethe, Lenau kaj aliaj (eldonita de Furore Verlag, 2009)
  • Elektita kantojn laŭ tekstoj de Reinhold Köstlin (eldonita de Strube Verlag, 2008)

Koralaj verkoj

[redakti | redakti fonton]

Je "Elektitaj kantoj laŭ tekstoj de Reinhold Köstlin", 2008:

  • „Flieg' auf o deutscher Adler“ por vira voĉa ĥoro, teksto de Köstlin
  • Hochzeitlied por ĥoro de virinoj, teksto de Köstlin

Piana muziko

[redakti | redakti fonton]
  • Apollo marto, eldonita en Allgemeine Illustrirte Zeitung, 1859
  • Elegie sur la Morto de Ludwig Uhland, opus 31 (Stuttgart, 1863)
  • Festmarsch, opus 31(32) (Stuttgart, 1866)
  • Du Karakteraj Pecoj, opus 32 (Stuttgart, 1864)
  • Kantoj sen Vortoj, opus 35 (1860/1861)
  • Edziĝanta marton, opus 42 (Stuttgart, 1878)
  • Gruß je mortas Ferne, opus 44 (Stuttgart, 1879)
  • Danse infernale, opus 46 (Weimar, 1879)
  • Germana Venka marĉo, opus 48 (Leipzig, 1888)
  • Du Mazurkoj, opus 49 (Leipzig, 1888)
  • En la Krepusko, Improvizita opus 50 (Leipzig, 1888)
  • Tri Pianaj Pecoj (Arabesko, La Morna Humuro kaj Hejmsopiro) (Frankfurt, 1890 aŭ antaŭe)

(Ĉiuj datoj estas de eldono, ne komponaĵo)

  • Josephine Lang. Dana Mckay, sopranulo; Thérèse Lindquist, piano. SBPK Deutsche Schallplatten DS 1016-2 (1995).
  • Josephine Lang, Johanna Kinkel; Ausgewählte Lidoj. Claudia Taha, soprano; Heidi Kommerell, piano. Bayer Registras BR 100 248 (1995).
  • Münchner Komponistinnen der Klassik und Romantik. Christel Krömer, soprano; Jutta Vornehm, piano. Musica Bavarica MB 902. Reaperinta sur KD kiel MB 75121 (1997).
  • Alfabeta listo de muzikaj fiksoj: [1][rompita ligilo] 

Bibliografio

[redakti | redakti fonton]

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. High, Walter M., Sander, Angelle M., Krebs, Harald, and Krebs, Sharon: Josephine Lang. Her Life and Songs" (Oxford: Oxford University Press, 2007).
  2. MUGI - Musik und Gender im internet. Arkivita el la originalo je 2018-04-12. Alirita 2016-05-13 .

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]