Listo de indianaj etnoj en Brazilo
Aspekto
Etna nomo | Portugallingva nomo | Esperanta nomo | Ĉefaj subgrupoj | Lingva familio | Loĝloko | Komentoj |
---|---|---|---|---|---|---|
Aikewara, Suruí | Suruí | Ajkeŭaroj | Tupia | Parao | ||
Akonã | Aconá | Akonaoj | kariria | Alagoaso, Sergipe | ||
Akawa, Asurini | Acaua | Akaŭaoj | Tupia | Parao | La etnonomo Akawa signifas "nizo" | |
Akwen | Acuén | Akvenoj | Xacriabá, Xavante, Xerente | Ĵea | Sudo, Centro | |
Akurio | Acúrio | Akurjoj | kariba | Parao | ||
Agahïtï-Tapuya | Agavotocuengue | Agahititapujoj | ? | Mato Grosso | ||
Aikaná | Aicaná, aicanã, maçacá, tubarão | Aikanaoj | izolita lingvo | Rondonio | Ankaŭ nomata "ŝarkoj" | |
Aipatsê | Aipatsê | Ajpaceoj | ne plu havas propran lingvon | Mato Grosso | La ajpaceoj unuiĝis al kuikuroj kaj adoptis ilian lingvon kaj morojn | |
Aiuateri | Aiuateri | Ajuaterioj | janomamia | Amazonio | ||
Amanayé | Amanaié, amanajé, ararandeuara, manaiê | Amanajeoj | Tupia | Parao | ||
Amaribá | Amaribá, amaripá | Amaribaoj | aruaka | Roraima | ||
Apanyekrá | Apaniecra, apaniecrá, aponejicrã | Apanajekraoj | ĵea | Maranhão | Ankaŭ nomataj "cinamomoj" | |
Aparaí | Aparaí, apalaí, aparaí do Jari | Aparaioj | kariba | Parao | ||
Apiaká | Apiacá | Apiakaoj | Tupia | Mato Grosso | ||
Apinajé | Apinajé, pinajé | Apinaĵeoj | ĵea | Tocantins | Apinajé estas ankaŭ nomo de kelkaj eŭropanidaj familioj kiuj ŝanĝis siajn nomojn post enmigrado en 19-a jarcento | |
Apurinã | Apurinã | Apurinanoj | aruaka | Amazonio | ||
Arapaço | Arapaço | Arapacoj | tukana | Amazonio | ||
Arara | Arara | Araroj | kariba | Mato Grosso | La etnonomo signifas "araoj" | |
Araruá | Araruá | Araruaoj | pana | Amazonio | ||
Araweté | Araueté | Araŭeteoj | Tupia-gvarania | Parao | La etnonomo signifas "La veraj arauaoj", kvankam ili kaj arauaoj ne apartenas al parencaj etnoj. | |
Arikapu | Aricapu | Arikapuoj | ? | Rondonio | ||
Arikém | Ariquém, ariqueme | Arikemoj | ? | Mato Grosso, Rondonio | ||
Aruá | Arua, aruá | Aruaoj | mondea | Rondonio | ||
Arukuiana | Arucuiana | Arukuianoj | kariba | Parao, Roraima | Ankaŭ vivas en Gujano | |
Atikum | Aticum | Atikumoj | parolas nur la portugalan | Pernambuko | ||
Atoraí | Atoraí | Atoraioj | aruaka | Vivas ĉefe en Gujano, foje transiras landlimon al Brazilo | ||
Atroari | Atroari | Atroarioj | kariba | Amazonio, Roraima | ||
Aweté | Auetê, aueté | Aŭeteoj | Tupia | Parao | ||
Awaké | Auaqué | Aŭakeoj | izolita lingvo | Roraima | ||
Aweti | Aueti | Aŭetioj | Tupia-gvarania | Mato Grosso | ||
Avá | Avá-canoeiro | Avaoj | Tupia | Goiás, Tocantins | Estas nur 6 homoj, 4 gemaljunuloj kaj 2 geinfanoj, ĉar la du infanoj estas gefratoj, la etno tuj malaperos. | |
Bakairi | Bacairi | Bakairioj | kariba | Mato Grosso | ||
Bahúkinwa, Bahuna | Baeúna | Bahunoj | tukana | Amazonio | Ankaŭ vivas en Kolombio | |
Banawá | Banauá | Banaŭaoj | aruaa | Roraima | ||
Banawá-yafi | Banauá-iáfi, banauá-jafi | Jafiaj Banaŭoj | aruaa | Amazonio | ||
Baníwa | Baniua | Baniuoj | aruaka | Amazonio | Ankaŭ vivas en Kolombio kaj Venezuelo | |
Bará | Bará, bará-tucano | Baraoj | tukana | Amazonio, Kolombio | ||
Barasana | Barasana, barasano, barassana | Barasanoj | tukana | Amazonio | ||
Baré | Baré | Bareoj | aruaka | Amazonio | Ankaŭ loĝas en Venezuelo | |
Barém | Barém | Baremoj | botokuda | Minas Gerais | ||
Baurim | Baurim | Baurimoj | mundukurukua | Parao | ||
Bora | Bora | Boraoj | izolita lingvo | Amazonio | Ankaŭ en Peruo kaj Kolombio | |
Bororo | Bororo, otuque | Bororoj | granda-ĵea | Mato Grosso | Estas enciklopedio en borora lingvo | |
Buskipani | Busquipani | Buskipanioj | pana | Acre | Ankaŭ en Peruo | |
Calabassa | Calabaça | Kalabasoj | nur la portugala parolata | Cearao | ||
Chamacoco | Chamacoco | Ĉamakoko | samuka | Mato Grosso do Sul | Ankaŭ en Paragvajo | |
Chiriguano | Chiriguano | Ĉiringvano | Tupia | Vivas ĉefe en Bolivio kaj Argentino, foje pasas tra Brazilo | ||
Cinta-larga | Cinta-larga | Larĝa-Zonuloj | mondé | Mato Grosso Rondonio | La etno mem ne havas etnonomon kaj nomas sin per portugallingva nomo, kiu signifas laŭlitere "larĝa zono" | |
Colubiara | Columbiara, corumbiara | Kolumbiaroj | mondé | Rondonio | ||
Coropati | Coropati | Koropatioj | parolas nur la portugalan | Alagoaso | ||
Cuatatere | Cuatatere | Kuatateroj | ? | Roraima | Malmulte konataj, eble ili nomas sin per alia nomo | |
Deni | Deni | Denioj | aruaa | Amazonio | ||
Desana | Desana, desano, dessana | Desanoj | tukana | Amazonio | ||
Digüt | Gavião-de-Rondônia | Digutoj | mondé | Rondônia | ||
Emampriá | Emampriá | Emampriaoj | ? | Rondonio | ||
Emerenhom | Emerenhom, emerion, teco | Emerenjomoj | Tupia-gvarania | Amapá | ||
Enawetê-Nawê, salumã, saluman | Emanuê-nauê, salumã | Salumanoj | aruaka | Mato Grosso | ||
Fulniô, Fulni-ô | Fulniô, carnijó | Fulniooj | granda-ĵea | Pernambuko | Tiu estas la nura indiĝena etno en Brazilo kiu vivas en urbo (Águas Belas), kaj la nura en nordoriento de Brazilo kiu konservas sian lingvon | |
Galibi | Galibi | Galibioj | Galibi-do-Oiapoque; Galibi-marvorno | kariba | Amapao | La du grupoj ne konsideras sin apartenante la saman etnon, sed du mesmstaraj etnoj. |
Guaikurú | Guaicuru | Gvajkuruoj | gvajkurua | Mato Grosso | Vere tiu ne estas etno, sed kunigo de individuoj de malsamaj etnoj. Loĝas ankaŭ en Paragvajo. | |
Guajá, Awá | Guajá | Gvaĵaoj | Tupia | Maranhão | ||
Guajajara, Tenethehara | Guajajara | Gvaĵaĵaroj | Tupia | Maranhão | ||
Guarani | Guarani | Gvaranioj | Caiová, Chiriguano, Mbia, Nhandeva, Paitaviterã | tupia | Centro kaj sudo de Brazilo | Plej granda indiĝena etno de Brazilo, loĝas ankaŭ en Paragvajo, kie ili estas la plejparto de la loĝantaro, Bolivio kaj Argentino. |
Guató | Guató | Gŭatooj | granda-ĵea | Mato Grosso do Sul | ||
Guerem, Gerén | Guerém | Geremoj | parolas nur la portugalan | Bahio | ||
Hã-Hã-Hãe | Hã-hã-hãe, Pataxó-hã-hã-hãe | Han-han-hajnoj | granda-ĵea | ? | Eble nur subgrupo de etno Pataxó | |
Hixkaryana | Hixcariana | Hiŝkarjanoj | kariba | Amazonio, Parao | ||
Ingarikó, kapon | Ingaricó, acauaio | Ingarikooj | kariba | Roraima | Ankaŭ en Venezuelo kaj Gujano | |
Irantxe, Irânxe | Iranxê, menqui | Iranĉoj | izolita lingvo | Mato Grosso | ||
Issé | Issé, icé | Iseoj | ? | ? | Ne plu ekzistanta | |
Jarawara | Jarauara | Ĵaraŭaroj | aruaa | Amazonio | ||
Jenipapo-Kanindé | Jenipapo-canindé | Ĵenipapo-kanindeoj | parolas nur la portugalan | Cearao | ||
Jiripankó | Jeripancó, jirirpancó | Jeripankooj | parola nur la portugalan | Alagoaso | ||
Kadiew | Cadiéu | Kadieŭoj | gvajkurua | Mato Grosso do Sul | ||
Kaimbé | Caimbé | Kaimbeoj | nur la portugala parolata | Bahio | ||
Kayabi | Caiabi | Kajabioj | tupia | Mato Grosso, Parao | ||
Kayapó | Caiapó | Kajapooj | Xikrin, Kararaô | ĵea | Mato Grosso, Parao | |
Kalapalo | Calapalo | Kalapaloj | kariba | Mato Grosso | ||
Kaliña, Kariña, Galibi | Calina, galibi | Kalinjoj | kariba | Mato Grosso | ||
Kamayurá | Camaiurá | Kamajuraoj | tupia | Mato Grosso | ||
Kambéba | Cambeba, omágua | Kambeboj | tupia | Amazonio | ||
Kambiwá | Cambiuá | Kambiuaoj | nur la portugala parolata | Pernambuko | ||
Kampa | Campa, achanica | Kampoj | aruaka | Amazonio | Ankaŭ en Peruo | |
Kampé | Campé | Kampeoj | ? | Rondonio | ||
Kanamanti | Canamanti | Kanamantioj | aruaa | Amazonio | ||
Kanamari | Canamari, canamiri | Kanamarioj | katukina | Amazonio | ||
Kanela-Rankokamekra, Rankokamekra, Rankokamekrá | Canela-Rancocamecra | Kanela-Rankokamekroj | ĵea | Maranhão | ||
Kanhgág | Caingangues, Kaingangues | Kaingangoj | ĵea | San-Paŭlo | ankaŭ en Paranao, Sankta Katarino kaj Suda Rio-Grando | |
Kanoe | Canoé, Canoê | Kanoeoj | ? | Rondonio | ||
Kantaruré | Cantaruré | Kantarureoj | nur la portugala parolata | Bahio | ||
Kapinawá | Capinauá | Kapinaŭaoj | nur la portugala parolata | Pernambuko | ||
Kuati-Tapuia | Caité-minanei, quati-tapuia | Kŭati-Tapujoj | aruakaa | Amazonio | ||
Karafawyana | Carafauiana | Karafaŭjanoj | kariba | Parao, Amazonio | ||
Karib | Caraíba, Caribe | Kariboj | kariba | Nordo kaj centro de Brazilo | ankaŭ en tuta nordo de Sudameriko kaj marbordo de Kariba maro | |
Karajá | Carajá | Karaĵaoj | granda-ĵea | Mato Grosso, Tocantins | ||
Karapanã | Carapanã | Karapananoj | granda-ĵea | Amazonio | Ankaŭ en Kolombio. La etnonomo signifas "kulo". | |
Karapotó | Carapotó, carapoti | Karapotooj | nur la portugala parolata | Alagoaso | ||
Karipuna | Caripuna | Karipunoj | pana | Roraima | ||
Karipuna do Amapá | Caripuna do Amapá | Amapaa Karipuna | nur la franca parolata | Amapao | Plejparto de la jaro ili vivas en Francio | |
Kariri | Cariri | Karirioj | nur la portugala parolata | Alagoaso, Cearao | Antaŭe, Kariri kaj Kiriri estis grupoj de etno, hodiaŭ, ili rigardas sin kiel malsamaj etnoj. | |
Kariri-Xocó | Cariri-xocó | Kaririŝokooj | nur la portugala parolata | Alagoaso | Tiu grupo originiĝis el la unuiĝo de etno Xocó al individuoj de etno kariri. | |
Karitiana | Caritiana | Karitianoj | arikena | Rondonio | ||
Karo | Caro, arara | Karoj | ramarama | Rondonio | ||
Katuena | Catuena | Katuenoj | kariba | Parao, Amazonio | ||
Katukina, Pedá-Djapá, Pidá-Dyapá | Catuquina | Katukinoj | katukina | Amazonio | ||
Katukina-Pano | Catuquina-pano | Katukina-panoj | pano | Acre | ||
Kaxarari | Caxarari | Kaŝararioj | pana | Roraimo, Amazonio | ||
Kaxinawa | Caxinaua, caxinauã | Kaŝinaŭoj | pana | Acre | Ankaŭ en Peruo | |
Kaxixó | Caxixó | Kaŝiŝooj | nur la portugala parolata | Minas Gerais | ||
Kaxuyana | Caxuiana | Kaŝujanoj | kariba | Parao | ||
Kiriri | Quiriri, Cariri | Karirioj, kiririoj | nur la portugala parolata | Bahio | Antaŭe estis du sub-grupoj: karirioj kaj kiririoj, hodiaŭ ili rigardas sin kiel malsamaj etnoj. | |
Kreen-Akore, Krenakoré, Krenhakarore | Crenacore, Panará | Krenakoroj | ĵea | Mato Grosso | Ankaŭ nomataj "gigantaj indiĝenoj", ĉefe de gazetaro | |
Kwaza | Quasa | Kŭazoj | izolita lingvo | Roraima | ||
Laiana | Laiana | Laianoj | aruaka | Mato Grosso do Sul | ||
Maku | Macu | Makuoj | makua | Amazonio | Ankaŭ en Kolombio | |
Macuarup | Macuarupe | Makuarupoj | tuparia | Rondonio | ||
Makuxi, Pemon | Macuxi | Makuŝioj | kariba | Roraima | Tiuj nun tre rapide akiras ne-indiĝenajn morojn kaj miksiĝas al ne-indiĝenaj brazilanoj per edzigado. | |
Mandawaka | Mandauaca | Mandaŭakoj | aruaka | Amazonio | Ankaŭ en Venezuelo | |
Marubo | Marubo | Maruboj | pana | Amazonio | ||
Matipú | Matipu | Matipuoj | kariba | Parao, Amazonio | ||
Matis | Matis | Matisoj | pana | Amazonio | ||
Mawayana | Mauiana | Maŭjanoj | kariba | Parao, Amazono | ||
Mawé | Maué | Maŭeoj | tupia | Amazonio, Parao | Tiu etno unuiĝis al etno Sateré | |
Mayoruna, Matsé | Matsé, maioruna | Maceoj | pana | Amazonio | ||
Maxakali | Maxacali | Maŝakalioj | granda-ĵea | Minas Gerais | ||
Maxineri, Machineri, Menetenéri | Maxineri, maxineri | Maŝinerioj | aruaka | Acre | ||
Mehinako, Mehinaku | Meinaco | Mehinakoj | aruaka | Mato Grosso | ||
Miraña, Mirãnha | Miranha | Miranjoj | ? | Amazonio | Ankaŭ en Kolombio | |
Miriti-Tapuia | Miriti-tapuia | Miriti-tapujoj | tukana | Amazonio | ||
Moré | Moré | Moreoj | ŝapacuraa | Rondonio | Ankaŭ en Bolivio | |
Moriwene | Morivene | Morivenoj | aruaka | Amazonio | ||
Mundukuru | Munducuru | Mundukuruoj | tupia | Parao | ||
Mura | Mura | Muroj | mura | Amazonio | ||
Nambikwara | Nambiquara, nhambiquara | Nambikŭaroj | nambikŭara | Mato Grosso, Rondonio | ||
Nahucuá | naucuá, nauquá | Nahukŭaoj | kariba | Mato Grosso | ||
Ninam | Ninã | Ninamoj | janomama | Amazonio | ||
Nukini, Nukuini | Nuquini | Nukinioj | pana | Acre | ||
Ofayé, Ofayé-Xavante | Ofaié, ofaié-Xavante | Ofajeoj | granda-ĵea | Mato Grosso do Sul | ||
Omotina | Umotina | Omotinoj | granda-ĵea | Mato Grosso | ||
Oro Win | Orouin | Oroŭinoj | ŝapakuraa | Rondonio | ||
Pakaa-nova, Wari | Pacaa-nova, pacaá-novo | Nova Pakaaoj | ŝapakuraa | Rondonio | ||
Pakanawa | Pacanaua | Pakanaŭoj | pana | Acre | ||
Paiacu | Paiacu | Pajakuoj | nur la portugala parolata | Cearao | ||
Pai-Tavyterã | Pãi-Taviterã, Pai-Taviterã | Pai-Taviteranoj | tupia | Mato Grosso do Sul | Ankaŭ en Paragvajo, vere estas subgrupo de gvaranioj. | |
Paíter | Suruí | Paiteroj | mondea | Roraima | ||
Palikur | Palicur | Palikuroj | aruaka | Amapá | Ankaŭ en Francio | |
Pankararé | Pancararé | Pankarareoj | nur la portugala parolata | Bahio | Indiĝenoj jam absorbita de ne-indiĝena kulturo, ne havas plu proprajn kulturajn trajtojn | |
Pankararu | Pancararu | Pankararuoj | nur la portugala parolata | Pernambuko | [[Roberto 20:08, 1. Apr 2006 (UTC)|Vikipediisto Roberto]] havas parentecon al tiu etno. | |
Pankaru | Pancaru | Pankaruoj | nur la portugala parolata | Bahio | ||
Parakanã, Paracanân | Paracanã | Parakananoj | tupia | Parao | ||
Paresi | Pareci | Paresioj | aruakoj | Mato Grosso | ||
Parititim | Parititim | Parititimoj | tupia | Amazonio, Rondonio | ||
Patamona, Kapon | Patamona | Patamonoj | kariba | Roraima | Ankaŭ en Gujano | |
Pataxó | Pataxó | Pataŝooj | granda-ĵea | Bahio, Minas Gerais | ||
Paumari | Paumari | Paŭmarioj | aruaa | Amazonio | ||
Paumelenho | Paumelenho | Paŭmelenjoj | kariba | Roraima | ||
Pirahã, Mura-Pirahã | Piraã, pirarrã | Pirahanoj | mura | Amazonio | ||
Piratapuya, Pira-Tapuya, Piratapuyo | Piratapuia, piratapuio | Piratapujoj | mura | Amazonio | ||
Pitaguari | Pitaguari | Pitagŭarioj | nur la portugala parolata | Cearao | ||
Poyanawa | Poianaua | Pojanaŭoj | pana | Acre | ||
Potiguara | Potiguara | Potigvaroj | nur la portugala parolata | Paraibo | ||
Reriiú | Reriiú, reriú | Rerijuoj | nur portugala parolata | Cearao | ||
Rikbaktsa, Erigpaktsá | Ricbactsa | Rikbacoj | granda-ĵea | Mato Grosso | ||
Sanumá | Sanumá | Sanumaoj | janomama | Amazonio | ||
Sakirabiap, Sakiráp, Sakiriabar | Saquirabipe, Saquirape, mequém | Sakirapoj | tupia | Roraima | Eble Sakirabiap kaj Sakiriabar estas du malsamaj etnoj | |
Sateré-Mawé, Sateré | Sateré, sateré-maué | Satereoj | tupia | Amazonio, Parao | ||
Shawanauá | Xauanauá, arara | Ŝaŭanaŭaoj | pana | Acre | ||
Sukuriyú-Tapuya | Sucuriiú-tapuia | Sukuriju-tapujoj | aruaka | Amazonio | ||
Suyá | Suiá | Sujaoj | ĵea | Mato Grosso | ||
Tabajara | Tabajara | Tabaĵaroj | nur la portugala parolata | Maranhão, Cearao | Hodiaŭ en Brazilo, oni misuzas la vorton "tabajara" kiel sinonimo de fuŝa afero. | |
Tapayuna | Tapaiúna | Tapajunoj | ĵea | Mato Grosso | ||
Tapeba | Tapeba | Tapeboj | ? | Cearao | ||
Tapirapé | Tapirapé | Tapirapeoj | tupia | Mato Grosso | ||
Tariana | Tariana, tariano | Tarianoj | aruaka | Amazonio | Ankaŭ en Kolombio | |
Taulipang, Taurepang, Pemon | Taulipangue, taurepangue | Taŭlipangoj | kariba | Roraima | ||
Tembé, Tenet(h)ehara | Tembé | Tembeoj | tupia | Parao, Maranhão | ||
Tenharim, Teñarin | Tenharim | Tenjarimoj | tupia | Amazonio | ||
Terena | Terena | Terenoj | aruaka | Mato Grosso do Sul | Etno aktiva por indiĝenaj rajtoj en brazilaj politikaj medioj. Ofte terenoj aperas en internaciaj renkontiĝoj pri la temo. | |
Tingui-Botó, Tingí-Botó | Tingui-botó | Tingi-botooj | nur la portugala parolata | Alagoaso | ||
Tiriyó, Tiryo, Tirió | Tiriió, tirió, diau, pianocotó | Tirijooj | kariba | Parao | Ankaŭ en Surinamo | |
Torá | Torá | Toraoj | ŝapakuraa | Amazonio | ||
Tremembé | Tremembé | Tremembeoj | nur la portugala parolata | Cearao | ||
Truká | Trucá | Trukaoj | nur la portugala parolata | Pernambuko, Bahio | ||
Trumai | Trumai | Trumajoj | izolita lingvo | Mato Grosso | ||
Tsohom-Djapá | Tsom-diapá | Com-ĝapaoj | katukina | Amazonio | ||
Tukano | Tucano | Tukanoj | Amazonio | Ankaŭ en Kolombio | ||
Tupari | Tupari | Tuparioj | tupia | Roraima | ||
Tupinikin | Tupiniquim | Tupinikinoj | tupia | Espírito Santo, Bahio | Foje, "tupinikino" signifas ankaŭ "brazilano" kaj eĉ ne-indiĝenoj nomas sin tiel. | |
Turiwara | Tupivara | Turiŭaroj | tupia | Parao | ||
Tukuna, Magüta | Ticuna | Tikunoj | izolita lingvo | Amazonio | Ankaŭ en Kolombio kaj Peruo | |
Tŭá | Tŭá | Tuŝaoj | nur la portugala parolata | Bahio, Pernambuko | ||
Txikão, Ikpéng | Txicão | Ĉikanoj | kariba | Mato Grosso | ||
Uainumá | Uainumá | Uajnumaoj | aruaka | Amazonio | ||
Witoto | Uitoto, huitoto, vitoto | Ŭitoto | ŭitota | Amazonio | Ankaŭ en Peruo kaj Kolombio | |
Ukarãgmã | Ucarangmã, Arara | Ukarangmanoj | ? | Parao | ||
Urubu-Kaapor, Ka'apor | Urubu, Urubu-Caapor | Urubu-kaaporoj | tupia | Parao, Amazonio | Tiu etno prezentas fortajn kulturajn ligojn al gvaranioj, tre eble ili disigis de gvaranioj en 16-a jarcento. | |
Uru-Eu-Wau-Wau, Amadáwa, Uru-Pa-In | Urueuauau, uru-eu-au-au, urupaim | Urupaimoj | tupia | Rondonio | ||
Waiana, Wayana | Uaiana | Ŭajanoj | kariba | Amazonio, Roraima | ||
Wayoró | Uaioró | Ŭajorooj | tuparia | Rondonio | ||
Waiwai | Uai-uai, uaiuai | Ŭajŭajoj | kariba | Parao, Amazonio, Roraimo | ||
Wanano | Uanano, uanana | Ŭananoj | tukana | Amazonio | Ankaŭ en Kolombio | |
Wapisiana, Wapishana, Wapixana | Uapitxana, uapixana | Ŭapiŝanoj | aruaka | Roraima | Ankaŭ en Gujano | |
Warekena | Uarequena, uerequena | Ŭarekenoj | aruakoj | Amazonio | Ankaŭ en Venezuelo | |
Wasu | Uassu | Ŭasuoj | nur la portugala parolata | alagoaso | La etnonomo signifas "granda" | |
Waurá | Uaurá | Ŭauraoj | aruaka | Mato Grosso | ||
Yanomám | Ianomã | Janomamoj | janomama | Amazonio, Roraima | Ankaŭ en Venezuelo, ne konfuzu al Yanomami! | |
Yanomami, Yanomâmi | ianomami | Janomamioj | janomama | Amazonio, Roraima | Ankaŭ en Venezuelo. Tiu etno estas tre konata ekster Brazilo per antropologiaj studoj, eĉ aperis en holivudaj filmoj. Oni ne ilin konfuzu al iliaj malpli famaj "Yanomán". | |
Yawalapiti | Iaualapiti | Jaŭalapitioj | aruaka | Mato Grosso | ||
Yekwana, Ye'kuana, Mayogong, Makiritare | Iecuana | Jekŭanoj | kariba | Roraimo | Ankaŭ en Venezuelo | |
Yabuti | Jabuti, Jaboti | Jabutioj | izolita lingvo | Roraima | La etnonomo signifas "tertestudo" | |
Yamamadi | Jamandi, iamandi | Jamamadioj | aruaa | Amazonio | ||
Yaminawa, Jaminawa | Jaminaua, iaminaua | Jaminaŭoj | pana | Acre | Ankaŭ en Peruo | |
Yawanawa | Jauanaua | Jaŭanaŭoj | aruaa | Amazonio | ||
Yawanawa | Jauanaua | Jaŭanaŭa | pana | Acre | ||
Yauaperi | Jauaperi | Jaŭaperioj | pana | Acre | ||
Yavahé | Javaé | Javaheoj | karaĵaa | Tocantins | ||
Yúma, Juma | Juma | Jumoj | tupia | Amazonio | ||
Yuruna, Juruna, Yudjá | Juruna | Jurunoj | tupia (juruna) | Mato Grosso, Parao | Juruna estas branĉo de tupia lingvaro. | |
Xakriabá | Xacriabá | Ŝakriabaoj | jea | Minas Gerais | ||
Xambioá | Xambioá | Ŝambioaoj | karaĵaa | Tocantins | ||
Xavante | Xavante | Ŝavantoj | ĵea | Mato Grosso | ||
Xerente | Xerente | Ŝerenteoj | ĵea | Tocantins | ||
Xereu | Xereu | Ŝereŭoj | kariba | Parao, Amazonio | ||
Xetá | Aré | Ŝetaoj | tupia | Santa Catarina | ||
Xipaya, Shipaya | Xipaia | Ŝipajoj | juruna | Parao | ||
Xipaia-Kuruaia, Shipaya-Kuruaya | Xipaia-curuaia | Ŝipaja-kuruajoj | juruna | Parao | ||
Xókleng, Xokleng, Shokleng | Xoclengue | Ŝoklengoj | ĵea | Santa Catarina | ||
Xocó, Chocó | Xocó | Ŝokooj | nur la portugala parolata | Sergipe | ||
Xukuru | Xucuru, Sucuru | Ŝukuruoj | nur la portugala parolata | Pernambuko | ||
Xukuru-Kariri | Xucuru-cariri | Ŝukuru-karirioj | nur la portugala parolata | Bahio, Alagoaso | En 17-a jarcento, eŭropanoj sklavigis anojn de etnoj Xukuru kaj Kiriri por labori en salaj minejoj kaj la idoj de tiuj indiĝenoj iĝis nova etno. | |
Zo'é | Zoé, poturu | Zoeoj | tupia | Parao | ||
Zuruahã, Zuruahá | Zuruaã, zuruaá, zuruarrã, zuruarrá | Zuruahanoj | aruaa | Amazonio |